Zdjęcie: Marina Krasnokutska/Alamy
Prawie 300 tys. kobiet obciążonych podwyższonym ryzykiem zachorowania na raka piersi otrzyma dostęp do leku, który może zmniejszyć ich ryzyko o połowę, co stanowi ,,ważny krok naprzód” w walce z tą chorobą. Szacuje się, że tys. kobiet w Anglii, u których występuje umiarkowane lub wysokie ryzyko zachorowania na raka piersi, będzie mogło od wtorku przyjąć tabletkę, aby próbować zapobiec jego rozwojowi, poinformowali szefowie NHS.
Lek anastrozol jest udostępniany kobietom, które są bardziej narażone, ponieważ przeszły menopauzę i mają w rodzinie znamienną historię najczęstszej formy raka w Wielkiej Brytanii. Lek ten wykazuje ,,niezwykły” potencjał do zmniejszenia liczby osób, u których rozwinie się ta choroba, powiedział wczoraj wieczorem szef NHS. Każdego roku u około 56 tys. kobiet w Wielkiej Brytanii diagnozuje się raka piersi - około 150 dziennie. Chociaż wskaźniki przeżywalności poprawiły się, rak piersi nadal pochłania około 11 500 istnień ludzkich każdego roku.
,,To fantastyczne, że ta decydująca, zmniejszająca ryzyko opcja może teraz pomóc tysiącom kobiet i ich rodzinom uniknąć stresu związanego z diagnozą raka piersi” - powiedziała Amanda Pritchard, dyrektor naczelna NHSC England. Lek będzie przyjmowany w postaci tabletki 1 mg raz dziennie przez pięć lat. Ruch, aby udostępnić anastrozol wszystkim kwalifikującym się kobietom, stanowi potencjalną nową granicę w walce z wielkimi zabójcami w Wielkiej Brytanii, ponieważ po raz pierwszy lek, który jest już stosowany w leczeniu, został ,,przeprojektowany”, aby zapobiec wystąpieniu tej samej choroby.
Nie każdy, kto zdecyduje się na przyjmowanie leku będzie kontynuował leczenie przez pełne pięć lat ze względu na związane z tym ewentualne skutki uboczne, które obejmują uderzenia gorąca, osłabienie, ból lub sztywność stawów i zapalenie stawów. Wysypka skórna, nudności, bóle głowy, łamliwość kości i depresja to również możliwe skutki uboczne. To, ilu przypadkom zapobiegnie, zależy od tego, ile kobiet zdecyduje się na jego stosowanie. Jednak nawet jeśli tylko jedna czwarta z 289 000 nowo kwalifikujących się kobiet zdecyduje się na pigułkę, może to zapobiec zdiagnozowaniu choroby u 2000 z nich, powiedziało NHS England.
Kobiety po menopauzie, których krewne zachorowały na raka piersi we wcześniejszym wieku lub u których kilku krewnych rozwinął się ten nowotwór, będą miały dostęp do leczenia. NHS radzi, że w pierwszej kolejności powinny one odwiedzić swojego lekarza rodzinnego, który może skierować je do poradni raka piersi lub poradni zajmującej się medyczną historią rodzinną.
Anastrozol jest znany jako inhibitor aromatazy. Jego działanie polega na zmniejszaniu ilości hormonu estrogenu wytwarzanego przez organizm kobiety poprzez blokowanie enzymu aromatazy. NHS England jest w stanie zaoferować ten lek, ponieważ Agencja Regulacyjna ds. Leków i Produktów Opieki Zdrowotnej wydała licencję na jego stosowanie jako leku profilaktycznego. ,,Umożliwienie większej liczbie kobiet zdrowszego życia, wolnego od raka piersi, jest naprawdę niezwykłe i mamy nadzieję, że licencjonowanie anastrozolu do nowego zastosowania stanowi dziś pierwszy krok w kierunku zapewnienia dostępu do tej zmniejszającej ryzyko opcji wszystkim, którzy mogliby z niej skorzystać” – powiedziała Pritchard.
Eksperci zajmujący się tą chorobą mają nadzieję, że dostępność leku skłoni kobiety z grupy ryzyka do jego przyjmowania. ,,Rozszerzenie licencji anastrozolu na stosowanie go jako leczenia prewencyjnego jest dużym krokiem naprzód, który umożliwi większej liczbie kwalifikujących się kobiet ze znaczącą historią raka piersi w rodzinie, zmniejszenie ich ryzyka na rozwój choroby” - powiedziała Baroness Delyth Morgan, dyrektor naczelna organizacji charytatywnej Breast Cancer Now.
Dr David Crosby, dyrektor ds. profilaktyki i wczesnego wykrywania w Cancer Research UK, powiedział: ,,Podejścia mające na celu pomoc w zapobieganiu rakowi piersi przy wysokim ryzyku są bardzo potrzebne, więc jest to pożądany komunikat”. ,,Przeprowadziliśmy niektóre z kluczowych prac nad opracowaniem tego rodzaju leków, znanych jako inhibitory aromatazy. I tak, 10 lat temu nasze badanie kliniczne wykazało, że anastrozol może zmniejszyć o połowę ryzyko zachorowania na raka piersi u niektórych kobiet, przy minimalnych skutkach ubocznych”.
Anastrozol jest pierwszym produktem pionierskiego Programu Zmiany Przeznaczenia Leków, w ramach którego konsorcjum kluczowych organów ds. zdrowia bada potencjał istniejących leków do wykorzystania ich w innych celach. Kiedy podejście to zostało przyjęte podczas pandemii, doprowadziło to do zastosowania tocilizumabu, leku na zapalenie stawów i deksametazonu, sterydu, jako leków na Covid-19.
Tymczasem kobiety cierpiące na krwawienie z pochwy, które mogą mieć raka macicy, mogłyby w przyszłości uniknąć potencjalnie bolesnej biopsji chirurgicznej, dzięki nowemu testowi opracowanemu przez wiodącego eksperta w dziedzinie kobiecych nowotworów. Test WID-qEC, opracowany przez prof. Martina Widschwendtera z University College London, jest dokładniejszy niż obrazowanie w wykluczaniu raka macicy. Zgodnie z wynikami badań współfinansowanych przez organizację charytatywną Eve Appeal i opublikowanych w Lancet Oncology, może on uchronić 90% kobiet, które przechodzą lub właśnie przeszły menopauzę, przed koniecznością wykonania biopsji w celu zdiagnozowania lub wykluczenia choroby.
Test będzie dostępny komercyjnie w Austrii i Szwajcarii od początku 2024 r., a wkrótce potem ma szansę stać się dostępny w Wielkiej Brytanii, powiedział Widschwendter. Athena Lamnisos, dyrektor naczelna Eve Appeal, powiedziała, że wiele kobiet, które przechodzą histerektomię i biopsję, gdy są badane pod kątem nieprawidłowego krwawienia, określa to jako ,,niezwykle bolesne”, a następnie staje w obliczu ,,męczarni” oczekiwania na wynik.
,,Oszczędzenie tysiącom kobiet konieczności przechodzenia przez ból związany z testami oraz przyspieszenie oczekiwania na wykluczenie lub zdiagnozowanie raka i rozpoczęcie leczenia jest bardzo pożądanym postępem” - dodała.