Źródło: iStock
Urazy doznane na skutek upadku mogą być wczesnym objawem demencji u osób starszych . Tak wynika z nowego badania opublikowanego w zeszłym miesiącu w czasopiśmie „JAMA Network Open”.
„To badanie kwantyfikuje wzorzec diagnostyczny, który geriatrzy i lekarze podstawowej opieki zdrowotnej rozpoznali od dłuższego czasu – upadki często poprzedzają diagnozę demencji, a osoby starsze, które doświadczyły upadku, powinny przejść badania przesiewowe funkcji poznawczych” – powiedziała Fox News Digital współautorka, Molly P. Jarman, dr. zastępca dyrektora Centrum Chirurgii i Zdrowia Publicznego w Brigham and Women's Hospital oraz adiunkt chirurgii w Harvard Medical School.
Naukowcy z Bostonu przeanalizowali dane dotyczące roszczeń amerykańskiego programu Medicare dotyczące ponad dwóch milionów dorosłych w wieku 66 lat i starszych, u których w latach 2014–2015 zdiagnozowano uraz pourazowy skutkujący wizytą na oddziale ratunkowym lub przyjęciem do szpitala. Połowa obrażeń była wynikiem upadków. Naukowcy przeanalizowali również dane z obserwacji trwającej co najmniej rok po wypadku, aby prześledzić, jak często u uczestników diagnozowano demencję. U 10,6% pacjentów, którzy doświadczyli upadku, w ciągu roku zdiagnozowano jakiś rodzaj demencji. W badaniu przeanalizowano również dane dotyczące osób starszych, które doznały urazu w wyniku innego zdarzenia niż upadek, np. zderzenia pojazdów mechanicznych.
„Wśród osób starszych z innymi rodzajami urazów, tylko u 6,1% zdiagnozowano następnie demencję” – zauważył Jarman.
Po uwzględnieniu zmiennych, które potencjalnie mogły wpłynąć na wyniki — takich jak dane demograficzne, ciężkość urazu i podstawowe problemy medyczne — u pacjentów z urazami związanymi z upadkiem prawdopodobieństwo zdiagnozowania demencji było o 20% wyższe w porównaniu z osobami z innymi rodzajami urazów.
Czy upadki powodują demencję?
Jak wynika z dotychczasowych badań, około jedna na dziesięć osób dorosłych w USA powyżej 65 roku życia cierpi na demencję. Jednym z głównych ograniczeń badania jest to, że objęło ono jedynie dane z odległych okresów – nie jest więc jasne, czy upadki są przyczyną demencji, czy też osoby starsze, u których występuje ryzyko demencji, są bardziej narażone na upadki – twierdzą naukowcy.
„Uważamy, że to drugie jest najbardziej prawdopodobne – starsi dorośli z łagodnymi zaburzeniami poznawczymi lub niezdiagnozowaną demencją mogą być bardziej narażeni na upadki z powodu zmian w ich chodzie i równowadze” – powiedział Jarman w wywiadzie dla Fox News Digital.
„Upadek powoduje, że mają oni większą interakcję z systemem opieki zdrowotnej, co skutkuje diagnozą demencji”.
Dr Michael S. Okun, doradca medyczny Fundacji Parkinsona i dyrektor Instytutu Fixel ds. Chorób Neurologicznych na Uniwersytecie Florydy, potwierdził, że gdy osoby starsze zaczynają upadać, może to być potencjalny objaw ostrzegawczy. Nie brał udziału w badaniu.
„Kiedy na przykład słyszymy ból w klatce piersiowej, myślimy o zawale serca – i podobnie, kiedy słyszymy o upadku, powinniśmy myśleć o ryzyku demencji” – powiedział Okun dla Fox News Digital.
„Dobrą zasadą byłoby rozpoczęcie badania zdolności myślenia tak wcześnie, jak to możliwe, w przypadku nowego wystąpienia upadku”.
Zmiana paradygmatu
Zdaniem Jarmana nie wykonuje się rutynowo badań funkcji poznawczych u osób starszych, które doświadczyły upadku.
„Mamy nadzieję, że wyniki naszego badania zachęcą lekarzy do monitorowania zdrowia poznawczego osób starszych, które ulegają upadkom” – powiedziała.
Jarman zasugerował, że lekarze mogliby rozpocząć badania przesiewowe już na początku hospitalizacji po upadku, a lekarz pierwszego kontaktu lub geriatra mógłby następnie przeprowadzić badania kontrolne.
„Pogląd, że osoba starsza po upadku potrzebuje wyłącznie fizjoterapii, jest błędny” – dodał Okun.
„Powinniśmy uczyć ludzi wartości badania funkcji mózgu u osób upadających”.
4 kroki zapobiegające upadkom
Według Centrów Kontroli i Zapobiegania Chorobom (CDC) upadki są najczęstszą przyczyną urazów u osób dorosłych w wieku 65 lat i starszych. Jak podaje to samo źródło, starsza osoba upada mniej więcej co sekundę, każdego dnia, a co czwarta osoba przyznaje się do upadku każdego roku.
„Upadki mogą prowadzić do poważnych, a nawet zagrażających życiu obrażeń u osób starszych” – ostrzega Jarman.
„Pacjenci, którzy upadają, są narażeni na duże ryzyko utraty niezależności”.
CDC ostrzega, że większość upadków jest spowodowana kombinacją czynników ryzyka. Im więcej czynników ryzyka ma dana osoba, tym większe prawdopodobieństwo upadku. Agencja zaleca cztery praktyki zapobiegające upadkom.
1. Przeanalizuj swoje ryzyko
CDC zaleca, aby po pierwsze szczerze porozmawiać z lekarzem o osobistym ryzyku upadków. Obejmuje to również sprawdzenie wszystkich leków pod kątem ryzyka, że mogą powodować senność lub zawroty głowy.
2. Ciągle się ruszaj
Regularne ćwiczenia, takie jak Tai Chi, pomagają poprawić równowagę i wzmocnić nogi, co zmniejsza ryzyko upadku.
Eksperci zalecają, aby skonsultować się z lekarzem w celu ustalenia, który schemat leczenia będzie dla Ciebie najlepszy.
3. Zwróć się o pomoc lekarską
CDC zaleca, aby raz w roku badać wzrok i stopy oraz porozmawiać z lekarzem na temat odpowiedniego obuwia. Jak zauważa to samo źródło, u niektórych osób mogą występować niezdiagnozowane problemy ze wzrokiem, takie jak jaskra czy zaćma, które mogą zwiększać ryzyko upadku.
4. Przeprowadź inspekcję domu
Na koniec agencja zaleca przeprowadzenie inspekcji, aby upewnić się, że Twój dom jest bezpieczny. Obejmuje to usunięcie bałaganu, użycie dwustronnej taśmy, aby zapobiec ślizganiu się dywaników, umieszczenie przedmiotów w szafkach, do których można łatwo sięgnąć bez użycia stopnia, zainstalowanie uchwytów obok i wewnątrz wanny oraz położenie mat antypoślizgowych na podłodze prysznica. CDC zaleca, aby rozważyć użycie lampki nocnej, która pomoże Ci znaleźć łazienkę, a także zadbać o odpowiednie oświetlenie całego domu.