Zdjęcie: Aleksandr Golubev/iStockphoto/Getty Images
Śpioszki z okrytymi czy zakrytymi stopami? Leżaczek bujaczek - tak czy nie? I co to jest właściwie kołyska sprężynowa? Chwile przed narodzinami pierwszego dziecka wiele rodziców czuje się przeciążonych przez ciągłe przeglądanie działów z artykułami dziecięcymi i sklepów internetowych. Czego potrzebuje ten mały człowieczek? A co jest raczej szkodliwe? I co jest totalnie przereklamowane? Położna i pediatra doradzają.
*Na końcu artykułu znajduje się podsumowana lista z produktami.
Jakich ubranek potrzebuje noworodek zarówno w zimę, jak i w lato?
Esma Cetina, urodzona w 1967 roku, jest położną w szpitalu Agaplesion Diakonieklinikum w Hamburgu-Eimsbüttel. Towarzyszy rodzicom w trakcie porodu i tuż po nim, ale także podczas kursu przygotowującego do porodu oraz jest dyrektorką szkoły dla rodziców. Oprócz tego jest matką dwójki dzieci i od 1991 roku pracuje jako położna.
,,Najważniejsza rzecz to wystarczająca ilość bodziaków” – powiedziała Esma Cetin, aktywna położna w szpitalu Agaplesion Diakonieklinikum w Hamburgu-Eimsbüttel - ,,około 10 sztuk w najmniejszym rozmiarze” – zazwyczaj są to rozmiary 50/52 lub 52/56, liczby te oznaczają długość ciała w centymetrach. Dla wcześniaków dostępne są już ubranka od rozmiaru 38.
Te pierwsze rozmiary noworodki noszą zwykle tylko przez kilka pierwszych tygodni, jednak położna odradza pomijania któregokolwiek z nich: ,,Dziecko zużywa zbyt dużo energii, aby ogrzać się w luźno przylegającym materiale”- oznajmiła Cetin. ,,Wszyscy znamy to uczucie, gdy w zimę nałożymy zbyt szeroki płaszcz, przez który dostaje się chłód. Przyległe, dopasowane ubranko jest lepsze dla dziecka.
Bodziaki powinny być bawełniane i ,,jeśli mogę coś poradzić, to najlepiej z bawełny przebadanej pod kątem szkodliwych substancji” – mówi Cetin. ,,Obecnie wielu producentów oferuję produkty z ekologicznej bawełny w przystępnych cenach.” Można też znaleźć używane ubranka wysokiej jakości ekologicznej.
Cetin odradza tzw. Kopertowe body oraz wyszukane wzory - ,,Im prostsze ubranko, tym lepsze. Osobiście nie jest też zwolenniczką zatrzasków. - ,,W porównaniu do ciała dziecka taki zatrzask jest dla nas wielkości mandarynki.”- oznajmiła. ,,Proszę wyobrazić sobie, że leżelibyście na całym rzędzie takich zatrzasków. Albo jeszcze gorzej: na zawiązanej kokardzie”.
Czyli należy zaopatrzyć się w bodziaki, które nakłada się przez głowę i mają tylko zatrzaski w kroku. ,,Rodzice nie muszą bać się zakładania ubranek przez głowę” – zapewnia Cetin. ,,Są proste sposoby, które położna może im pokazać po przyjściu dziecka na świat.
,,Wełna jest jak tysiąc szpilek. Przez pierwsze trzy miesiące nie powinna mieć kontaktu ze skórą noworodka”.
Dobra, dziecko już ubrane w bodziaki, co dalej? ,,Następnie do wyboru jest pajacyk lub koszulka i spodnie.” – radzi Cetin. W grę wchodzą także otulacze, czyli coś w rodzaju śpiworków tylko na dolną część ciała, polecam do używania w domu: ,,Dzieci bardzo to lubią, ponieważ utrzymują ciepło, a jednocześnie mogą poczuć swoje gołe nogi. To ostatnie daje niemowlętom duże poczucie bezpieczeństwa. W brzuchu mamy dzieci czują się dobrze. Jeśli po narodzinach się je zbyt grubo ubierze, mogą czuć się zagrożone.
Oprócz tego odradza poliester i inne tworzywa sztuczne - ,,Nie utrzymują ciepła, a jednocześnie powodują nadmierne i szybkie pocenie się” – a także materiały pochodzenia zwierzęcego. ,,Wełna podrażnia skórę noworodka, dotyczy to także mieszanek wełny i jedwabiu.” – powiedziała Cetin. ,,Dziecko jest aż całe mokre w porównaniu do ubrań z bawełny jest to bardzo odczuwalne. Wełna jest jak tysiące szpilek. Przez pierwsze trzy miesiące nie powinna mieć kontaktu ze skórą noworodka”.
Krytykuje także puchy i futra. ,,W pierwszych miesiącach życia niemowlęta mają odruch chwytania. Łapią palcami wszystko, czego dotkną. Im bardziej puszysty jest materiał, tym więcej włosków i kłaczków zostaje na ich dłoniach, a zaraz potem najczęściej trafiają do buzi”. Przeżyła już sytuacje, gdy dzieci przez długie godziny krztusiły się, a później trafiały na izbę przyjęć. Niewidoczną przyczyną okazywały się często drobne kłaczki w gardle. Jeśli rodzice bardzo chcą wyłożyć owczą skórę w wózku, zawsze powinni pokryć ją tetrową pieluszką”.
Dostawiane łóżeczko, spanie razem z rodzicami oraz odpowiedni śpiworek: Czego potrzebuje dziecko do spania?
Sen to jeden głównych tematów rodzicielstwa. Wielomiesięczne a czasami nawet wieloletnie dosypianie znacząco wpływa zarówno na zdrowie fizyczne, jak i psychiczne. Dlatego zrozumiałe jest, że rodzice robią wszystko, aby jak najwięcej spać – od wspólnego spania w łóżku rodziców po automatyczne kołyski z mechanizmem bujania. Oficjalnie w trosce o zdrowie dziecka poleca się jednak jedynie proste warunki domowe.
Ekspertka
Ursula Felderhoff – Müser, urodzona w 1965 roku, pracuje jako pediatra i prowadzi klinikę pediatryczną na uniwersyteckiej klinice w Essen. Od 1 stycznie 2024 jest prezeską niemieckiego stowarzyszenia leczenia dzieci i młodzieży. Ma dwójkę dorosłych dzieci.
,,Powinna być możliwość spania w sypialni rodziców, ale nie w ich łóżku.” Powiedziała pediatra Ursula Felderhoff-Müser. Prowadzi Klinikę Pediatrii w Szpitalu Uniwersyteckim w Essen. Mniej ważną kwestią jest czy miejsce do spania będzie w dostawianym łóżeczku czy innym tego typu. Ważne jest, aby dziecko się w nim nie zapadało.
,,To wszystko nie powinno być romantyczne”, powiedziała lekarka - ,,żadnych poduszek pod głowę, prześcieradeł, ciężkiego nakrycia i pluszaków.” W najgorszym przypadku istnieje nawet ryzyko uduszenia. ,,Najbardziej liczy się śpiworek, który zalicza się do podstawowego wyposażenia.”
,,Używanie smoczka nie powoduje trwałych szkód” - Ursula Felderhoff-Müser, pediatra
Położna Cetin podkreśla tutaj, aby wybierać odpowiedni rozmiar: ,,W momencie, gdy rodzice mają na oku droższy model śpiworka, niektórzy decydują się także na wybór większego rozmiaru, aby było można dłużej go używać”. – powiedziała Cetin. Jednak wtedy dekolt śpiworka staje się problemem: Jeśli jest zbyt duży, główka dziecka może wślizgnąć się do środka. ,,Dobry śpiworek wcale nie musi być drogi” – doradziła Cetin.
Kryteriami dobrego modelu śpiworka są: naturalne materiały – najlepiej bawełna, odpowiednie wypełnienie w zależności od pory roku oraz najlepiej, aby był na suwak, który zaczyna się u góry i zamyka na dole. ,,Dzięki temu nie ma ryzyka zranienia dziecka. Zimą warto również używać wkładki z rękawami, aby ogrzewało ramiona noworodka.
Czy dziecko powinno mieć smoczek?
W tym temacie rodzice toczą pełne emocje dyskusje. Pediatra Ursula Felderhoff-Müser proponuję, aby trochę się uspokoić w tej kwestii: ,,Kupcie smoczki, jeśli macie na to ochotę” – mówi. ,,Badania wykazały, że smoczki działają ochronnie przeciwko zespołowi nagłej śmierci łóżeczkowej”. Oczywiście, nie powinno się zmuszać dziecko do używania smoczka, jeśli go odrzuca. Jednak w przypadku gdy dziecko go przyjmuje i lubi, może go używać. Dzieci nie odnoszą trwałych szkód z powodu smoczka” – podkreśla lekarka.
,,Trudniejsza droga nie jest wcale lepsza” - Ursula Felderhoff-Müser, Kinderärztin
Smoczki nie tylko uspokajają dziecko, ale także mogą odciążyć rodziców – co, według Felderhoff-Müser, jest aspektem zdrowia dziecka, którego nie należy lekceważyć. ,,Przeciążeni rodzice nie mają siły na opiekę nad dzieckiem, co ci, którzy otrzymują wsparcie w trudnych chwilach. Pomoc dla rodziców to jednocześnie pomoc dla dziecka. Trudniejsza droga nie jest wcale lepsza”.
Od pieluch po nożyczki do paznokci: Co jest potrzebne do utrzymania higieny u dziecka?
Według położnej Cetin nie powinno się kupować pieluch na zapas przed urodzeniem dziecka. Zamiast tego warto po porodzie przetestować różne marki i fasony. ,,To bardzo indywidualna sprawa, które pieluszki będą najlepiej pasować. Niektóre dziecko jest chude i długie, a inne bardziej masywne uda, jedno bardziej się wierci, a inne jest raczej spokojne. Niektórzy chłopcy siusiają bardziej do góry a inni w dół – czynników jest nieskończenie wiele”. – powiedziała.
Jako najważniejszy element do pielęgnacji ciała zarówno pediatra, jak i położna uważają krem ochronny na oparzenia, który należy stosować w przypadku pieluszkowego zapalenia skóry – czyli oparzeń na pupie. ,,W żadnym wypadku puder” – powiedziały zgodnie obie panie. Jest to zupełnie przestarzałe, a także obecnie wiadomo, że puder nie wpływa dobrze n skórę dziecka.
Cetin oprócz tego poleca, aby zainwestować w dobre nożyczki do paznokci dla niemowląt zamiast używać obcinaczy. Do kąpieli sugeruje prostokątną wannę ,,Dzieci mieszczą się w nich przez długi czas. Odradzam rozkładane wanienki, które są niestabilne i niebezpieczne, ponieważ rodzice mogą przypadkowo oprzeć się o krawędzie podczas mycia.” Pediatra Felderhoff-Müser zaleca do kąpieli po prostu ciepłą wodę, bez żadnych dodatków.
,,Nie jestem zwolenniczką chusteczek nawilżających” – położna Esma Cetin
Burzliwym tematem przy pielęgnacji dziecka jest także kwestia chusteczek nawilżających. ,,Nie jestem zwolenniczką chusteczek nawilżających. Mimo że mają napis ,,delikatne” to prawie wszystkie zawierają dodatki, które pozbawiają skórę wilgoci i natłuszczenia.” – powiedziała. Jest to szczególny problemem u małych dziewczynek. ,,Gdy się w taki sposób dba o higienę u dziewczynek, u niektórych dochodzi do sytuacji, że wargi sromowe trwale się ze sobą sklejają.” W takim przypadku należy skonsultować się z pediatrą.
Generalnie położna poleca, aby w domu myć dzieci tylko wodą. W podróży lub na wyjazdach można od czasu do czasu stosować chusteczki nawilżające. ,,Alternatywą są także miękkie ręczniki papierowe w reklamówce, które można zmienić w chusteczki nawilżające za pomocą butelki wody.
Co powinniśmy posiadać w apteczce, jeśli spodziewamy się dziecka?
,,W zasadzie wystarczy mieć maść na pieluszkowe zapalenie skóry i termometr do mierzenia gorączki” - mówi pediatra Felderhoff-Müser. – w ciągu pierwszych trzech miesięcy życia noworodek korzysta z tzw. biernej odporności, która pochodzi od układu odpornościowego matki. Jeśli jednak w tym czasie pojawi się gorączka lub dziecko zacznie wyglądać na chore i osłabione, należy udać się do pediatry. ,,Musi ocenić, jak można pomóc dzidziusiowi”.
Leki, których zadaniem jest obniżyć gorączkę i złagodzić ból, takie jak paracetamol albo ibuprofen, rodzice powinni podawać samodzielnie dziecku dopiero w późniejszych miesiącach lub latach.
Leżaczek-bujaczek, nosidełka, sterylizator do buteleczek: Które są przydatne, a które lepiej wyrzucić?
Kto nie ma miejsca na przewijak, nie musi się stresować: ,,Dziecko można przewijać na łóżku, podłodze, na stole kuchennym, kanapie” – mówi pediatra. Ważne jest, aby przy tych wszystkich opcjach (oprócz podłogi) mieć wszystkie niezbędne rzeczy przy sobie i zawsze być bezpośrednio przy dziecku, aby nie spadło. ,,Nawet noworodki mogą wykonywać nieoczekiwane ruchy” – powiedziała lekarka. ,,Mogą oprzeć się na stopach i nagle zrobić coś w rodzaju skoku do przodu”.
Jakieś stałe miejsce do przewijania może być pomocne – powiedziała położna Cetin. Później można zainstalować tam lampę grzewczą. Często przewijanie jest jedyną okazją, aby dzieci poleżały kompletnie gołe. ,,Pod ciepłem dzieci czują się jak w siódmym niebie oraz będą chętnie i swobodnie wierzgać nóżkami przez następne pół godziny.
Popularnym sprzętem w domu są leżaczki-bujaczki – siedzenia, które kołyszą dzieci i do których od razu po urodzeniu rodzice wsadzają swoje pociechy. Jednak Felderhoff-Müser doradza tu ostrożność ,,Te bujaczki nie są dobre dla pleców, tak samo jak foteliki samochodowe” – mówi. Obie rzeczy powinno się używać możliwie jak najkrócej.
Jeśli ktoś chce nosić dziecko na swoim ciele, może z pewnością wybrać między wszystkimi rodzajami nosidełek – objaśniła Felderhoff-Müser – Czy to chusta, czy ergonomiczne nosidełko z szelkami. ,,Niektórzy ludzie oceniają chusty jako niekończące się majstrowanie i wiązanie, inni są nimi zachwyceni.”- powiedziała.
W przypadku gdy rodzic nie ma ochoty na noszenie, ponieważ bolą go plecy: również jest to zupełnie w porządku: Dziecko może także leżeć w wózku. ,,Są również dzieci, które wcale nie lubią jak się je nosi. ,,Tutaj obowiązuje często prosta zasada: Sprawdzać.”
Urządzeniem, które pediatra zupełnie odradza jest sterylizator do buteleczek, wręcz marnowanie pieniędzy. ,,Ten trend pochodzi z lat sześćdziesiątych, gdy ludzie chcieli, aby wszystko było jak najbardziej wysterylizowane.” – objaśniła - ,,Przecież piersi również nie są sterylne. ,,Buteleczki, smoczki i tym podobne można po prostu przemyć i okazjonalnie wyparzyć w gorącej wodzie nakrętki od butelek i zwykłe smoczki.
Ile kosztuje to wszystko?
Czy to ubranie, czy łóżeczko dla dziecka: Przy wyposażeniu skala cenowa nie ma górnej granicy. Firmy chcą zaoferować wszystko, co najlepsze rodzicom i ich dzieciom. Mimo wszystko nie trzeba rozpaczać w obliczu tego zadania.
Tutaj klika rad w jaki sposób można oszczędzić pieniądze:
- Kupować używane rzeczy: Czy to na pchlich targach, czy przez ogłoszenia lub na Vinted – wszystko to jest używane i bardzo często w dobrym stanie. Właśnie pierwsze dziecięce ubranka są używane tylko przez klika tygodni. Ciucholandy mogą mieć nawet jeszcze lepsze oferty, jakieś ubranka, które były już kilka razy prane, możliwe, że zredukują istniejące szkodliwe substancje. Szczególnie niektóre meble w pierwszych miesiącach przetrzymują wciąż poprzednie szkodliwe substancje.
- Przedmioty od innych rodziców: Wiele rodziców cieszy się, gdy po już minionej fazie pierwszego dziecka może pozbyć się tych mebli albo sterty ubrań.
- Nie dajcie się zaślepić markami: Jest wiele propozycji firm, które produkują dziecięce ubrania i wyposażenie do domu. W tym przypadku droższe nie znaczy lepsze. A także: wiele korzystnych cenowo marek oferuje ekologiczną jakość.
- Kupować poprzednie modele albo klasy B: warto jest zaopatrzyć się w auto lub wózek od poprzednich właścicieli, zamiast kupować najnowszy model. Wiele producentów oferuje tak zwane towary klasy B. Być może nie brzmi to zachęcająco, w tym przypadku najczęściej chodzi o zwrócone albo wypróbowane artykuły lub o eksponaty. Często nie są niższej jakości.
Jeśli ktoś potrzebuje wsparcia finansowego w trakcie ciąży lub porodu, może zwrócić się do: Bundesstiftung Mutter und Kind (narodowa fundacja matki i dziecka). Fundacja posiada poradnie, które wspierają kobiety w ciąży lub młodych rodziców, jeśli złoży się wniosek. Lokale można znaleźć na stronie:
https://www.bundesstiftung-mutter-und-kind.de/bumuki/hilfen-beantragen/antrag-stellen-wie-und-wo
Lista potrzebnych ubranek:
- 10 bodziaków w najczęściej w rozmiarze 50/52 lub 52/56
- 5 trampków lub spodni i kurteczek dopasowanych pod porę roku
- 5 skarpetek
- Na zewnątrz potrzebny jest odpowiedni kombinezon i czapka (dostosowany do pory roku)
- Małe bawełniane nakrycie do przykrywania, otulania i noszenia
- Materiał ubranek to przede wszystkim bawełna, najlepiej ekologiczna, unikać materiałów zwierzęcych, a także tworzywa sztucznego
- Opcjonalnie: plecak