Szczęście nie pojawi się po zrzuceniu paru kilo
Nie da się zagłodzić zaburzonej pewności siebie. Osobowość jest często prawdziwym źródłem problemu. Kto chce schudnąć, musi to zrobić przede wszystkim dla siebie.
,,Czy Miss America przedstawia niedożywiony wzór do naśladowania?” Ekspert ds. żywienia Benjamin Cabellero wywołał poruszenie tym pytaniem w roku 2000. Cabellero zbadał, że amerykańskie królowe piękności znacząco straciły na wadze na przestrzeni dziesięcioleci: Podczas gdy wskaźnik masy ciała (waga w kilogramach podzielona przez wzrost w metrach kwadratowych) Miss America 1942 wynosił 22,4 to ten zwyciężczyni z 1986 miał wartość 16,9. Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) osoba ze wskaźnikiem wynoszącym mniej niż 18,5 ma niedowagę.
Na przełomie tysiącleci kobiety uznawane za piękności były wyraźnie wyższe niż w złotych latach dwudziestych ubiegłego wieku, jednak były o 12 procent lżejsze - podczas gdy w tym czasie przeciętna amerykanka wyraźnie przybiera na wadze.
Jaki jest jednak między tym związek? Na pewno istnieją pewne ramy czasowe. ,,Pewne jest, że od powstania radykalnego ideału szczupłości, wzrosły nie tylko problemy związane z chorobliwą otyłością, ale również z zaburzeniami odżywiania, takimi jak anoreksja lub bulimia”, twierdzi Christoph Klotter. ,,Zaburzenia odżywiania to tylko wierzchołek góry lodowej społeczeństwa, które ze względu na ideał szczupłości sprawiło, że jedzenie stało się problemem”, mówi psycholog żywienia i autor książki z Uniwersytetu w Fuldzie.
Kultura wyważonego jedzenia zdaje się iść w parze z mniejszą otyłością. Jednak to wydaje się trudne do udowodnienia. W końcu badanie z 2005 roku pokazuje, że chorobliwa otyłość występuje rzadziej w tradycyjnym kraju smakoszy, Francji, niż w innych krajach Unii Europejskiej.
Psycholog żywienia Klotter jest członkiem m.in. w radzie doradczej Towarzystwa Przeciwko Dyskryminacji Wagi. Stowarzyszenie oparte na amerykańskim ruchu ,,Fat-Acceptance” sprzeciwia się społecznej dyskryminacji osób otyłych. ,,Chęć pozbycia się nadwagi jest racjonalna” mówi Klotter, aby uniknąć nieporozumień. Odkrycia naukowe z jego dziedziny, szczególnie z psychologii motywacyjnej, mogą w tym pomóc.
Nie ulega wątpliwości, że ludzie, którzy chcą schudnąć, odnoszą większy sukces, kiedy stawiają sobie realistyczne cele. Szczególnie, jeśli nie planują restrykcyjnej diety. ,,W pewnym momencie wszyscy mamy dość restrykcji i wyrzeczeń.”
Tylko jeśli robisz to dla siebie, osiągniesz sukces
Realna droga do lżejszego ciała zaczyna się zatem od analizy swoich przyzwyczajeń i upodobań, jak zaleca lekarz ds. żywienia Volker Schusdziarra z Politechniki w Monachium. Warto zadać sobie parę pytań: Jakie pokarmy, napoje i nawyki jedzeniowe są dla mnie szczególnie ważne? Jakie mogę bez problemu je obejść? Co mogę trwale ograniczyć, nie tracąc przy tym radości z życia?
Jednak cały plan ma powodzenie tylko wtedy, kiedy robimy to rzeczywiście dla siebie, twierdzi Klotter. ,,Zrobienie czegoś tylko dla innych lub próby dopasowania się do ogółu często kończy się niepowodzeniem.” Dotyczy to również sytuacji, kiedy grubi lub po prostu pulchni ludzie w naszym społeczeństwie próbują kupić swoją własną stanowczość: ,,Pomysł, że będziesz zadowolony i szczęśliwy z perfekcyjnym ciałem najczęściej się nie sprawdza. Ciało nie służy wybawieniu.”
Ideały piękna są zmienne. Jak jednak wygląda optymalna masa ciała z medycznego punktu widzenia? Która kategoria wagowa daje ci największą nadzieję na długie życie? Federalne Centrum Edukacji Zdrowotnej (BZgA) zleciło ocenę odpowiedniej literatury naukowej, której wyniki opublikowano w 2009 roku w Deutschen Ärzteblatt. Badacze zajmujący się zdrowiem Matthias Lenz, Tanja Richter oraz Ingrid Mühlhauser ocenili 27 międzynarodowych meta analiz oraz 15 niemieckich badań kohortowych. Ich wynik wykazał, że wskaźnik masy ciała pomiędzy 25 a 29,9 zwykle klasyfikowany jako ,,nadwaga’’ nie idzie w parze ze zwiększoną śmiertelnością, mimo że zawały serca i cukrzyca typu II występują częściej niż u osób z prawidłową masą ciała.
Całkiem możliwe, że nowoczesne metody leczenia tych powszechnych chorób zmienią statystyki i że lekarze będą je dokładniej badać u osób z nadwagą. Na statystyki wpływa także to, że palacze zazwyczaj ważą mniej oraz że wśród starszych zawodników wagi lekkiej jest wielu chorych i niedołężnych. Jedno jest pewne: prawdziwa otyłość (BMI wynoszące ponad 30) znacząco odbija się na zdrowiu. Ten problem dotyka coraz to więcej ludzi, nie tylko w USA, ale także w Europie i krajach szybko rozwijających się na świecie. Według badań przeprowadzonych w Hamburgu BMI między 40 a 45 skraca życie od 8 do 10 lat.
Samo BMI nie decyduje o zdrowiu
Osoby z lekką nadwagą, które mają cukrzycę typu II na pewno skorzystają na odchudzaniu. Obwód talii jest prawdopodobnie ważniejszy niż BMI, ponieważ tłuszcz ,,trzewny” w okolicy brzucha jest szczególnie aktywny metabolicznie. Lekko podwyższone BMI nie świadczy obecnie o zagrożeniach dla zdrowia i nie ma zatem medycznego powodu, żeby schudnąć, pisze w komentarzu monachijski ekspert ds. otyłości Hans Hauner. Wielu czołowych sportowców ma BMI między 25 a 30. W końcu mięśnie ważą więcej niż tkanka tłuszczowa.
,,W razie wątpliwości lepiej być wysportowanym i trochę pulchnym niż szczupłym i niewysportowanym”, mówi Ingo Froboese z Centrum Zdrowia Uniwersytetu Sportu w Kolonii. Psycholog żywienia Christoph Klotter radzi wyzwolić się od nieosiągalnych standardów szczupłości i frustrującego samokarania. Umiar jest dla niego częścią sztuki życia - nie tylko jeśli chodzi o jedzenie, ale również samokrytykę. ,,W porównaniu ze sobą zawsze jest się brzydkim i przez to nie jest się zadowolonym z żadnego ciała.”