Zdjęcie: Polina Tankilevitch / Pexels
Jedna porcja (w tym badaniu) to 240 ml napoju gazowanego (słodzonego cukrem lub dietetycznego), jeden hot dog, jeden kawałek pakowanego ciasta, zaledwie jedna łyżka stołowa ketchupu lub 28 gramów chipsów ziemniaczanych - typowa mała paczka chipsów zawiera 42 gramy.
„Nasze badania pokazują, że spożywanie zbyt dużej ilości przetworzonej żywności, takiej jak słodzone napoje gazowane i pakowane przekąski, może przyspieszać wczesne oznaki choroby Parkinsona” powiedział główny autor badania w oświadczeniu, dr Xiang Gao, wybitny profesor i dziekan Instytutu Żywienia Uniwersytetu Fudan w Szanghaju w Chinach.
To najnowsze badanie jest częścią „coraz liczniejszych dowodów na to, że dieta może wpływać na rozwój choroby Parkinsona” dodał Gao.
Chociaż badanie wykazało, że osoby jedzące więcej ultraprzetworzonej żywności częściej zgłaszały wczesne objawy, nie stwierdzono bezpośredniego wzrostu ryzyka samej choroby Parkinsona - zaznaczył dr Daniel van Wamelen, starszy wykładowca neurologii klinicznej w King’s College London, który nie był współautorem badania.
„Badanie nie śledziło, czy uczestnikom postawiono później diagnozę Parkinsona” powiedział van Wamelen w oświadczeniu. „Niemniej jednak występowanie większej liczby tych objawów sugeruje wyższe ryzyko w dłuższej perspektywie.”
Zdrowie mózgu zaczyna się „przy stole”
Badanie analizowało wieloletnie dane dotyczące zdrowia i diety niemal 43 000 uczestników dwóch amerykańskich badań: Nurses’ Health Study i Health Professionals Follow-Up Study, które od dekad zbierają informacje o zachowaniach zdrowotnych. Średni wiek uczestników wynosił 48 lat, a żaden z nich nie miał choroby Parkinsona na początku badania. Wszyscy samodzielnie raportowali, co jedzą, co kilka lat - co stanowi ograniczenie badania, ponieważ uczestnicy mogli nie pamiętać dokładnie, co spożywali.
Ultraprzetworzona żywność uwzględniona w badaniu obejmowała: napoje dosładzane cukrem lub sztucznymi substancjami słodzącymi; przyprawy, sosy i smarowidła; pakowane słodkie przekąski i desery; jogurty lub desery mleczne; pieczywo i płatki śniadaniowe; oraz pakowane słone przekąski.
Badanie wykazało związek między wczesnymi oznakami choroby Parkinsona a wszystkimi rodzajami ultraprzetworzonej żywności z wyjątkiem pieczywa i płatków śniadaniowych. Sugeruje to, że istnieje wspólna cecha większości kategorii ultraprzetworzonej żywności, która może wyjaśniać uzyskane wyniki.
Jednym z powodów może być to, że ultraprzetworzona żywność zazwyczaj zawiera mniej błonnika pokarmowego, białka i mikroskładników, ale ma za to dodany cukier, sól oraz tłuszcze nasycone lub trans. Może też zaburzać równowagę flory jelitowej, a dodatki do żywności mogą nasilać stany zapalne, produkcję wolnych rodników i śmierć neuronów jak stwierdzono w badaniu.
„Z próbą liczącą ponad 42 800 uczestników i okresem obserwacji sięgającym 26 lat, badanie wyróżnia się nie tylko siłą, ale i rygorem metodologicznym” napisali autorzy komentarza redakcyjnego opublikowanego wraz z badaniem.
Komentarz jest współautorstwa dr. Nikolaosa Scarmeasa, profesora neurologii klinicznej na Uniwersytecie Columbia w Nowym Jorku oraz dietetyczki Marii Maraki, adiunktki medycyny sportowej i biologii wysiłku fizycznego na Narodowym i Kapodistryjskim Uniwersytecie Ateńskim w Grecji. Nie byli oni współautorami tego badania.
„Zapobieganie chorobom neurodegeneracyjnym może zaczynać się przy stole” napisali. „Nadmierne spożycie ultraprzetworzonej żywności nie tylko stanowi czynnik ryzyka chorób metabolicznych, ale może także przyspieszać procesy neurodegeneracyjne i związane z nimi objawy.”
Wczesne objawy pojawiają się na lata przed pogorszeniem funkcji motorycznych
W nowym badaniu, opublikowanym w środę w czasopiśmie „Neurology”, naukowcy skupili się na prodromalnym stadium choroby Parkinsona. Jego wczesnych sygnałach, które pojawiają się na lata lub dekady przed charakterystycznymi objawami, takimi jak drżenie, sztywność mięśni, powolny chód i zmiany postawy.
Ból ciała, zaparcia, objawy depresji, zmiany w odczuwaniu zapachów czy widzeniu kolorów, a także nadmierna senność w ciągu dnia - to wszystko mogą być wczesne oznaki choroby Parkinsona, według Fundacji Parkinsona.
Bardzo nietypowe zaburzenie snu, w którym ludzie poruszają się w fazie REM, fazie snu z szybkimi ruchami gałek ocznych, również jest kluczowym wczesnym objawem, tak wynika z badań. W fazie REM ciało jest zazwyczaj sparaliżowane, by zapobiec odgrywaniu snów w rzeczywistości.
Badanie wykazało, że osoby spożywające około 11 porcji ultraprzetworzonej żywności dziennie - w porównaniu do osób jedzących tylko trzy porcje - miały 2,5 razy większe prawdopodobieństwo wystąpienia trzech lub więcej wczesnych oznak choroby Parkinsona.
Dodatkowo, większe spożycie ultraprzetworzonej żywności było powiązane z wyższym ryzykiem prawie wszystkich objawów, z wyjątkiem zaparć jak wynika z badania. Zależność ta utrzymywała się nawet po uwzględnieniu innych czynników, takich jak wiek, aktywność fizyczna czy palenie tytoniu, które mogłyby wpływać na wyniki.
„Choroba Parkinsona jest nieuleczalna” powiedział Gao w wiadomości e-mail. „W naszym poprzednim badaniu, opartym na tej samie grupie ludzi, których dotyczy obecna analiza, stwierdziliśmy, że zdrowy wzorzec żywieniowy i aktywność fizyczna mogą spowolnić postęp choroby.
„Wybór diety z mniejszą ilością przetworzonej żywności i większą ilością pełnowartościowych, odżywczych produktów może być dobrą strategią dla utrzymania zdrowia mózgu.”