Dlaczego istnieje ruch lewostronny

Zdjęcie: Imago / Juergen Schwarz

Niemcy, Brazylia i Mongolia mają jedną wspólną cechę: w tych krajach jeździ się po prawej stronie. W Wielkiej Brytanii, Indiach lub Japonii jeździ się po lewej stronie. W Argentynie, Szwecji lub Stanach Zjednoczonych obowiązywał wcześniej ruch lewostronny, obecnie jest prawostronny – a w Namibii jeździło się wcześniej po prawej, a obecnie jeździ się po lewej stronie. Regulacja, którą niełatwo sobie zapamiętać.

Czy różnice mają swoje źródło w przeszłości?

W starożytnym Rzymie, jak można wnioskować z starożytnych przekazów, obowiązywał ruch lewostronny, tak samo jak w średniowieczu i wczesnej epoce nowożytnej. Niektórzy historycy uważają, że jeźdźcy i żołnierze lepiej się bronili w ten sposób, ponieważ dzierżyli w prawej dłoni lance, mijając wroga lewą stroną.

W ten sposób mogli także zsiadać na poboczu drogi. Żołnierze piechoty także stali przesunięci od siebie nawzajem w prawo, ponieważ mogli w wtedy lepiej posługiwać się mieczem. Przykładowo na starych monetach można dziś ujrzeć tego typu przedstawienia. Jednak także latami duże pojazdy zaprzęgowe zdominowały ruch na kontynencie europejskim, które bardziej trzymały się prawej strony. Woźnice siedzieli po lewej stronie, w podobny sposób jak współcześnie w samochodach, trzymając cugle w lewej dłoni, w prawej dzierżąc bat. Tak by móc lepiej oszacować odległość do nadjeżdżających furmanek.

Polityka czy bezpieczeństwo?

Dla zapewnienia przejrzystości w ruchu drogowym i zredukowania liczby wypadków, Francja wprowadziła pod koniec XVIII wieku ruch prawostronny. Pod wpływem Napoleona za jej przykładem poszły inne kraje. Lecz dlaczego zdecydowano się ostatecznie na ruch prawostronny, a nie lewostronny, nie jest wyjaśnione – szczególnie, że żaden z tych systemów nie jest lepszy ani bezpieczniejszy. Zważywszy na to, Wielka Brytania w 1835 roku dała pierwszeństwo ruchowi lewostronnemu i przyczyniła się do wprowadzenia tego przepisu także i w swoich koloniach. Dziś w 52 z 221 państw świata obowiązuje ruch lewostronny. Decyzja o wyborze jazdy po tej stronie w niektórych krajach wynika z przyczyn ekonomicznych, na przykład dostosowanie się do państw sąsiadujących, w innych krajach z przyczyn politycznych, jak przykładowo rozwiązanie od systemu kolonialnego.

Nawet współcześnie dyskutuje się w Wielkiej Brytanii o tym, czy nie lepiej byłoby dopasować ruch drogowy do reszty Europy. Lecz wiele rządów lęka się przed taką poważną zmianą z przyczyn organizacyjnych i finansowych. Z dnia na dzień całe drogi należałoby przekierować lub stawiać na nowo, przenieść sygnalizację świetlną oraz wymienić znaki drogowe. Ostatnim dużym krajem, który się odważył zrobić taką próbę, była Szwecja: 3 września 1967 roku ludzie przez noc zmienili kierunek ruchu i jeżdżą od tej pory po prawej stronie drogi.