Można było uniknąć wojny?

Kreml się boi?

W poprzednich artykułach omówiliśmy już dwie rewolucje oraz początek wojny, o którym teraz mówimy. Co jednak spowodowało tę wojnę? Może wydawać się, że słabość polityczna i wojskowa Ukrainy były głównymi powodami agresywnego ataku sąsiada. Nie neguję, że jest to jeden z ważnych czynników, jednak warto spojrzeć na przyczyny agresji Rosji.

Istnieje wiele teorii, z których główna dotyczy egzystencjalnego strachu Moskwy przed atakiem. Według tej teorii Rosja ciągle dąży do ekspansji, aby zapewnić sobie szeroką strefę buforową przed potencjalnym napastnikiem. Jednak ta teoria nie wytrzymuje bliskiego przyjrzenia się. Obecnie Rosja nie ma żadnego przeciwnika na świecie, który mógłby i chciał zniszczyć jej państwo. Duże obszary, broń jądrowa, zróżnicowana populacja - wszystko to nie zachęca do podporządkowania sobie tego obszaru. Z perspektywy Kremla nie ma również większego państwa z dużą armią lądową, które mogłoby dotrzeć do stolicy. Przed rozpoczęciem wojny na dużą skalę, armie największych państw europejskich były stale niedofinansowane, a niektóre państwa, takie jak Francja, aktywnie sprzedawały broń Rosji. Jeśli zagrożenie ze strony Moskwy nie było obecne, to należy szukać przyczyn gdzie indziej.

Czynnik ludzki 

Nie jest tajemnicą, że wszystkie istotne decyzje dotyczące polityki zagranicznej Moskwy są podejmowane przez Putina. Aby zrozumieć, dlaczego podejmuje on określone decyzje, warto przyjrzeć się jego biografii. Jak sam wielokrotnie opowiadał, dorastał w niebezpiecznych okolicznościach i z tego powodu był zmuszony zachowywać się agresywnie jako sposób obrony przed zagrożeniem. Kiedy zdobył swoją pierwszą większą pracę, była ona w Berlinie, który niedługo potem ogłosił niepodległość od ZSRR. To wydarzenie pozostawiło w pamięci Putina wielką traumę, o której często wspomina, mówiąc, że "upadek ZSRR był największą geopolityczną katastrofą XX wieku". Po rozpadzie Związku Radzieckiego, Putin zajął się kontrabandą, kradnąc zachodnią pomoc humanitarną dla cywilnej ludności. Jak widzimy, ten człowiek nie przypomina patrioty, który zwraca uwagę na przyszłość. Filozofia Putina jest prosta - weź wszystko, co możesz wziąć bezkarnie.

Co leży to moje?

Przenosimy się do roku 2022, a co dzieje się w świecie? Putin, mający nadzieję na okupację Ukrainy dzięki umowom mińskim, zaczyna rozumieć, że to nie działa i zaczyna szukać innych sposobów. Po objęciu urzędu prezydenta Ukrainy przez Zełeńskiego, władca Kremla miał nadzieję na zmianę polityki na bardziej prointegracyjną wobec Rosji, jednak nie zauważył takich tendencji. Putin nie uważał armii ukraińskiej za zagrożenie, ale obawiał się reakcji ze strony Zachodu. Niestety, rok 2022 był bardzo sprzyjający wizji Putina dotyczącej bezsilności świata zachodniego. Przyjrzyjmy się krótko, co się tam działo.

Głównym gwarantem pokoju na świecie są Stany Zjednoczone, które są kierowane przez Bidena, a którego Włodzimier uważał za emeryta. Po wycofaniu się z Afganistanu nie powinien on ryzykować interweniować w innych konfliktach. Tak to widziano w Kremlu.

W Europie niedawno opuściła scenę polityczną Merkel, która przez cały czas swoich rządów budowała ciepłe relacje z "przyjacielem Putinem" i niemal całkowicie uzależniła swoje państwo od rosyjskich surowców. Jej następcą został Scholz, który należy do tej samej partii co Angela i był postrzegany jako kontynuator jej polityki.

We Francji rządzi Makron, który również miał dobre relacje z Putinem i nie był postrzegany jako zagrożenie. Szczególnie gdy Rosja wielokrotnie finansowała protesty w ojczyźnie Makrona, aby pokazać swoją siłę.

Wielka Brytania niedawno opuściła Unię Europejską i miała wiele problemów związanych z tą decyzją. Miała na głowie wiele spraw do załatwienia. Nie była brana pod uwagę jako prawdziwy przeciwnik.

Warto również wspomnieć o Węgrzech, gdzie Orban nadal podtrzymuje swoje kontakty z Rosją i utrudnia nałożenie sankcji.

Bezalternatywny scenariusz.

Putin, który podbił Białoruś bez żadnego strzału, był pewny swojej wszechmocy. To państwo od dawna było silnie zależne od Rosji, ale po protestach stało się zabawką w rękach Putina, z którą mógł zrobić, co tylko chciał. Białorusini, poprzez swoje niezdecydowane protesty, pozbawili Łukaszenkę i cały kraj możliwości zbliżenia się do państw zachodnich, składając się w ramiona Putina. Wydarzenia w Kazachstanie, gdzie protest został stłumiony przez rosyjską armię, również wzmacniały poczucie siły.

Patrząc na wszystko, co się dzieje wokół Putina i słuchając doniesień służb specjalnych, był przekonany, że Ukraina upadnie. Analizując sytuację po swojej korzyści na Zachodzie i w samej Ukrainie, nie był w stanie odmówić sobie kolejnego ataku. Trauma związana z upadkiem ZSRR, chęć zostanie zapisanym w historii jako władca, który odzyskał terytoria dawnej imperii, oraz poczucie bezkarności doprowadziły go do jedynego możliwego wyboru w takiej sytuacji - wojny.

Co wywnioskować? 

Świat dokonał dwóch identycznych błędów w ciągu niecałego stulecia - nie powstrzymał agresora po pierwszej agresji. Mołdawia, Czeczenia, Gruzja i Ukraina, wszystkie zostały zaatakowane przez Rosję w ciągu zaledwie 30 lat. Podobnie jak aneksja Austrii i Czech w minionym wieku, to wydarzenie doprowadziło do pewności bezkarności dyktatora. Świat nie chciał patrzeć wstecz, dlatego teraz mamy wojnę. Powinniśmy przyglądać się historii i unikać takich tragicznych błędów.