Tysiące więźniów w całych Stanach Zjednoczonych otrzyma bezpłatne studia finansowane przez rząd

Zdjęcie: AP Photo/Jae C. Hong

Nie byli to zwykli absolwenci. Ich czarne stroje niemalże ukrywały ich granatowe mundury więzienne, podczas gdy kolejno otrzymywali dyplomy ukończenia studiów, dyplomy ukończenia szkoły średniej i certyfikaty zawodowe zdobyte podczas odbywania kary.

Tysiące więźniów w całych Stanach Zjednoczonych zdobywa wyższe wykształcenie za kratkami, a większość z nich opłacana jest z federalnego programu Pell Grant, który oferuje najbardziej potrzebującym studentom pomoc w nauce, której nie muszą samodzielnie opłacać.

Program ten ma zostać rozszerzony wykładniczo w przyszłym miesiącu, dając około 30 000 kolejnym studentów za kratkami około 130 milionów dolarów pomocy finansowej rocznie.

Nowe zasady, które uchylają zakaz przyznawania stypendiów Pell Grants dla więźniów z 1994 r., zaczynają odnosić się do dziesięcioleci polityki „twardej walki z przestępczością” w latach 1970-2000, która doprowadziła do masowych uwięzień i wyraźnych różnic rasowych w krajowej populacji więziennej liczącej 1,9 miliona osób.

Dla więźniów, którzy zdobyli wyższe wykształcenie, w tym tych z więzienia stanowego Folsom, którzy otrzymali dotacje w okresie eksperymentalnym w 2016 r., stypendium to może naprawdę odmienić ich życia. Znalezienie pracy po wyroku skazującym jest wyjątkowo trudne, a dyplom ukończenia college'u jest przewagą, której byli więźniowie desperacko potrzebują.

Gerald Massey, jeden z 11 studentów z więzienia Folsom kończących studia na Kalifornijskim Uniwersytecie Stanowym w Sacramento, odsiedział dziewięć lat z wyroku 15 lat do dożywocia za jazdę pod wpływem alkoholu, w wyniku której zginął jego bliski przyjaciel.

„Ostatniego dnia, kiedy z nim rozmawiałem, powiedział mi, że powinienem wrócić na studia”, powiedział Massey. „Więc kiedy trafiłem do więzienia i gdy tylko trafiła mi się taka możliwość, skorzystałem z niej.”

Osadzenie jednej osoby dorosłej w Kalifornii kosztuje około 106 000 dolarów rocznie. Wykształcenie więźnia z tytułem licencjata w ramach programu Transforming Outcomes Project w Sacramento State (TOPSS) kosztuje około 20 000 dolarów. Jeśli więzień zostanie zwolniony warunkowo ze stopniem naukowym, nigdy nie popełni ponownie przestępstwa, dostanie pracę z dobrą pensją i zapłaci podatki, to rozszerzenie edukacji więziennej nie powinno być trudne do wprowadzenia, powiedział David Zuckerman, tymczasowy dyrektor projektu.

„Powiedziałbym, że zwrot z tej inwestycji jest lepszy niż cokolwiek innego w co kiedykolwiek zainwestowałem”, powiedział Zuckerman.

Nie oznacza to, że projekt nie jest kontrowersyjny. Wykorzystywanie pieniędzy podatników do udzielania pomocy osobom, które złamały prawo nie cieszy się wśród obywateli szczególną popularnością. Kiedy administracja Obamy zaoferowała ograniczoną liczbę stypendiów Pell Grants dla więźniów poprzez działania wykonawcze w 2015 r., niektórzy prominentni Republikanie sprzeciwili się temu, argumentując za ulepszeniem istniejących federalnych programów szkolenia zawodowego i ponownego wejścia na rynek pracy.

W latach dziewięćdziesiątych XX wieku liczba więźniów wśród czarnoskórych i latynoskich Amerykanów potroiła się w latach 1970-2000. W tym samym okresie wskaźnik ten podwoił się w przypadku białych Amerykanów.

Zakaz przyznawania stypendiów Pell Grants dla więźniów spowodował, że setki programów studiów w więzieniach, które istniały w latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych, prawie całkowicie zaniknęły pod koniec lat dziewięćdziesiątych.

Kongres zagłosował za zniesieniem zakazu w 2020 roku i od tego czasu w 48 stanach, Waszyngtonie i Puerto Rico działa około 200 programów uniwersyteckich kwalifikujących się do Pell Grant, takich jak ten w Folsom. Teraz potencjalnie każda uczelnia, która chce wykorzystać fundusze Pell Grant, aby służyć osadzonym studentom, może złożyć wniosek i, jeśli zostanie on zatwierdzony, uruchomić program również u siebie.

Prezydent Joe Biden w ostatnich latach mocno wspierał przyznawanie Pell Grant więźniom. Dotąd ustawa z 1994 r. o kontroli przestępczości z użyciem przemocy i egzekwowaniu prawa, której orędownikiem był były senator z Delaware, w dużej mierze uniemożliwiała więźniom otrzymywanie tych stypendiów. Biden powiedział jednak, że zdecydowane nie zgadza się z tą częścią kompromisowego ustawodawstwa.

Kalifornijski Departament Więziennictwa i Rehabilitacji (CDCR) utrzymywał tej wiosny 200 studentów zapisanych na studia licencjackie i współpracował z ośmioma uniwersytetami w całym stanie. Celem, jak mówi sekretarz prasowy CDCR Terri Hardy, jest przekształcanie życia więźniów poprzez ich edukację.

Poza studentami ubranymi w więzienne bluzy, zajęcia w więzieniu Folsom wyglądają jak zajęcia na każdej innej uczelni. Prowadzący zadają osadzonym takie same zadania, jak studentom na kampusie.

Więźniowie uczęszczający na zajęcia w Folsom pochodzą z różnych środowisk. Są to ludzie czarni, biali, Latynosi, młodzi, w średnim wieku i starsi. Massey, który uzyskał dyplom z komunikacji, pochodzi z Azji Południowej.

Urodzony w San Francisco w rodzinie, która wyemigrowała do USA z Pakistanu, Massey wspomina, że dorastał czując się jak outsider. Chociaż większość ludzi jego pochodzenia jest muzułmanami, członkowie jego rodziny należeli do małej społeczności chrześcijańskiej w Karaczi.

W szkole podstawowej był celem prześladowców. Jak wspomina, będąc nastolatkiem szukał akceptacji u niewłaściwych ludzi. Po ukończeniu szkoły średniej wstąpił zaś do Sił Powietrznych.

„Po zamachu na World Trade Center 11 września wstąpiłem do wojska, a niektórzy ludzie myśleli, że jestem terrorystą próbującym przeniknąć za linię wroga”, powiedział. „Naprawdę mnie to dotknęło. Więc kiedy zakończyłem służbę, nie chciałem mieć z nimi już nic wspólnego.”

Massey zapisał się do college'u po roku służby wojskowej, ale ostatecznie zrezygnował z nauki. Później został certyfikowanym asystentem pielęgniarskim i wykonywał tę pracę przez 10 lat. Ożenił się i miał dwoje dzieci.

Uzależnienie od alkoholu i marihuany zepchnęło go jednak z obranego kursu.

„Chociaż miałem własne dzieci, sam żyłem jak małe dziecko", powiedział Massey. „Pomyślałem, że jeśli będę dawać od siebie absolutne minimum, to wszystko będzie w porządku.”

Więzienie zmusiło go do wzięcia odpowiedzialności za swoje czyny. Skupił się, rozpoczął odwyk i wznowił naukę. Zajął się również fryzjerstwem więziennym, aby zarobić pieniądze.

W przerwach między strzyżeniem funkcjonariuszy i innych pracowników więzienia, Massey korzystał z dostępu do WiFi, by uczyć się, rozwiązywać testy i pracować nad zadaniami, ponieważ zasięg Internetu nie dociera aż do jednostek mieszkalnych więźniów.

W dniu uroczystości zakończenia studiów Massey był ostatnim, który założył czapkę i togę. Był członkiem straży honorowej ceremonii, a jego więzienny mundur został ozdobiony białym akselbantem - plecionym sznurem oznaczającym jego służbę wojskową.

„To duże osiągnięcie”, powiedział Massey. „Szczerze mówiąc, czuję, że Bóg otworzył mi drzwi, a ja po prostu przez nie przeszedłem.”

Massey odnalazł w tłumie swoją mamę, żonę i córkę i uraczył je długo oczekiwanym uściskiem. Najdłuższy i najczulszy uścisk zarezerwował dla swojej 9-letniej córki, Grace.

„Jest tak wiele różnych rzeczy, które mogą się wydarzyć w więzieniu, ale to sprawiło, że skupił się na swoich celach”, powiedziała żona Masseya Jacq'lene. „Posiadanie zasobów i możliwości uczestniczenia w takich programach naprawdę mu pomogło, tak naprawdę pomaga również nam.”

„To efekt domina - dobrze, że nasze dzieci to widzą. Dobrze, że ja to widzę”, powiedziała.

Oprócz dyplomu z komunikacji, Massey uzyskał stopnie naukowe z teologii i studiów biblijnych. Opcje rozwoju po zwolnieniu z więzienia zaczęły się ziszczać jeszcze przed ukończeniem studiów. Komisarze stanowi uznali go za zdolnego do zwolnienia warunkowego. Grupa non-profit, która pomaga weteranom wojskowym przebywającym w więzieniach, spotkała się z nim w maju, aby zorganizować tymczasowe mieszkanie, żywność, odzież i ubezpieczenie zdrowotne na wypadek jego ewentualnego powrotu.

„Jest stacja radiowa, której słucham, chrześcijańska stacja radiowa, dla której pewnego dnia chciałbym pracować”, powiedział Massey. „Zawsze mówią o historiach o odkupieniu. Chciałbym więc pewnego dnia podzielić się z nimi moją własną historią odkupienia.”

3 lipca, dzień przed amerykańskim Dniem Niepodległości, Massey opuścił granitowe mury i wyszedł poza zieloną miedzianą wieżę strażniczą więzienia stanowego Old Folsom, w ramiona bliskich.

Programy studiów w więzieniach nie są idealne. W wielu więzieniach jest zbyt mało miejsca, by pomieścić nieliczne programy edukacyjne i resocjalizacyjne, które już istnieją. Więzienia będą musiały wymyślić, jak zrobić miejsce i uzyskać technologię, która pomoże studentom odnieść sukces.

Nierównowaga rasowa w zapisach i wskaźnikach ukończenia studiów w więzieniach jest również coraz większym zmartwieniem dla rzeczników. Osoby kolorowe stanowią nieproporcjonalnie dużą część populacji więziennej w USA. Jak wynika z sześcioletniego badania Vera Institute of Justice dotyczącego eksperymentalnych programów Pell Grant w więzieniach, biali studenci byli zapisywani na studia z odsetkiem wyższym niż ich udział w ogólnej populacji więziennej. Studenci czarnoskórzy i latynoscy byli zapisywani odpowiednio o 8 i 15 punktów procentowych poniżej ich populacji więziennej.

Więźniowie z udokumentowanym dobrym zachowaniem są preferowani w programach resocjalizacyjnych i programach studiów więziennych. Czarnoskórzy i latynoscy więźniowie są bardziej narażeni na kary dyscyplinarne.

„Jeśli wiążesz dyscyplinę z dostępem do college'u, to... ci ludzie nie będą mieli tak dużego dostępu”, powiedziała Margaret diZerega, która kieruje inicjatywą Vera Institute Unlocking Potential, koncentrującej się na rozszerzaniu możliwości studiowania w więzieniach.

„Zaprowadźmy ich do college'u i ustawmy na nowej drodze.”

Departament Edukacji Stanów Zjednoczonych oświadczył, że agencja nie jest uprawniona do regulowania wymogów przyjęcia na studia w zakładach karnych ani do określania, w jaki sposób zakłady karne ograniczają zapisy na programy policealne. Agencja zapewni jednak wsparcie zakładom karnym i uczelniom próbującym zaradzić różnicom rasowym w rekrutacji.

„Aby Ameryka była krajem drugiej szansy, musimy podtrzymać obietnicę edukacji dotyczącą lepszego życia dla osób, które zostały dotknięte przez system sądownictwa karnego”, powiedział sekretarz edukacji Miguel Cardona w pisemnym oświadczeniu dla AP.

Stypendia Pell Grant „zapewnią znaczące możliwości odkupienia i resocjalizacji, zmniejszą wskaźniki recydywy i umożliwią osobom przebywającym w więzieniach budowanie lepszej przyszłości dla siebie, swoich rodzin i naszych społeczności”, powiedział Cardona.

Spośród 11 mężczyzn, którzy otrzymali tytuły licencjackie podczas uroczystej ceremonii w więzieniu Folsom w zeszłym miesiącu, jeden z nich nie był już więźniem.

Michael Love, który został zwolniony warunkowo z więzienia Folsom pięć miesięcy wcześniej, powrócił, aby wygłosić mowę końcową. Pod czapką i togą jako jedyny miał na sobie garnitur i krawat.

Dla swoich kolegów z grupy Love jest namacalnym przykładem tego, co jest możliwe w ich własnych podróżach ku odkupieniu.

Po odsiedzeniu ponad 35 lat w więzieniu, 55-latek jest obecnie zapisany na studia magisterskie w Sacramento State. Został zatrudniony jako pomocnik nauczyciela i już tej jesieni rozpocznie nauczanie studentów pierwszego roku komunikacji. Pracuje także jako mentor w Project Rebound, organizacji, która pomaga byłym więźniom.

„Macie taką samą wartość jak każdy w tej społeczności”, powiedział innym więźniom w swoim przemówieniu. „Jesteście kochani. Kocham was, dlatego tu jestem.”

Dla wielu więźniów ukończenie szkoły było wydarzeniem, którego ich rodziny nigdy nie wyobrażały sobie zobaczyć. Pewien 28-letni mężczyzna po raz pierwszy osobiście spotkał się ze swoim ojcem, kiedy ten otrzymał w więzieniu dyplom ukończenia szkoły średniej.

Gdy ceremonia dobiegła końca, Robert Nelsen, ustępujący rektor Sacramento State University, z trudem powstrzymywał łzy. Przechodził na emeryturę, więc ukończenie szkoły w więzieniu Folsom było ostatnią ceremonią, której przewodniczył jako rektor uniwersytetu.

„Jest jeszcze jedna tradycja, a mianowicie przenoszenie frędzla - jeszcze nie, jeszcze nie - z prawej strony na lewą”, poinstruował Nelsen, wywołując śmiech publiczności i absolwentów. „Lewa strona jest tam, gdzie jest twoje serce”, powiedział rektor uniwersytetu. „Kiedy przesuwasz ten frędzel, przenosisz edukację i miłość do edukacji do swojego serca na zawsze.”

Ceremonia dobiegła końca. Wielu absolwentów dołączyło do swoich bliskich w sali odwiedzin, aby skosztować kawałków ciast oraz filiżanek ponczu. Absolwenci wrócili do swoich jednostek mieszkalnych z czymś więcej niż tylko nadzieją na to, co przyniesie im przyszłość. Pewnego dnia opuszczą bramy więzienia ze stopniami naukowymi, które nie będą opatrzone gwiazdką wskazującą, że zdobyli je podczas pobytu w więzieniu.

Postawią kolejny krok w kierunku drugiej szansy.