Źródło: content.nd2a.com
(CNN) – Złote medale piętrzą się stosami. Śródziemnomorski sposób odżywiania się po raz szósty z rzędu zasłużył sobie na tytuł generalnie najlepszej diety, według rankingu ogłoszonego we wtorek przez U.S News & World Report. Według raportu, posiłki pochodzące znad słonecznego Morza Śródziemnego zdobyły również pierwsze miejsce w kategoriach najzdrowszej diety oraz najlepszej diety opartej na roślinach.
W dwóch nowych kategoriach dodanych w 2023 roku, dieta śródziemnomorska została postawiona na równi z obniżającą cholesterol dietą TLC (Therapeutic Lifestyle Changes diet) oraz z dietami fleksitariańskimi jako najlepsza dieta dla rodzin, a także z dietą DASH (dietary approaches to stop hypertension) jako dieta najlepsza dla zdrowych kości i mięśni.
„Jesteśmy w ciągłym poszukiwaniu nowych problemów ze zdrowiem, do których możemy się odnieść. Niestety często nie ma wystarczająco danych naukowych, badających dietę X oraz dolegliwość X” – powiedziała Gretel Schueller, redaktor zajmująca się tematem zdrowiem dla U.S. News & World Report, która nadzoruje coroczny ranking diet.
„Jednakże, na temat zdrowia kości i mięśni można znaleźć dość dużo literatury naukowej”, powiedziała Schueller. „Zdajemy sobie również sprawę z tego, że nasza populacja się starzeje, dlatego ważnym elementem jest dla nas także skupianie się na dietach, które mogą ulepszyć jakość życia starszych ludzi”.
Kolejną nowością tego roku było poddanie do rankingu tylko 24 diet, zamiast około 40 analizowanych w minionych latach. Pięć diet z oryginalnej listy (wegetariańska, wegańska, nordycka, tradycyjna azjatycka oraz dieta o niskim indeksie glikemicznym) zostało zintegrowanych przez sędziów do diety śródziemnomorskiej oraz innych diet ze względu na to, że zasadniczo są oparte na roślinach.
„Możemy się z tego nauczyć, że dieta śródziemnomorska, to nie są wyłącznie dania spożywane na obszarach znajdujących się nad Morzem Śródziemnym”, - powiedziała Schueller. „Śródziemnomorski styl jedzenia można zastosować w każdej kuchni świata”.
Takie podejście odbija się w dwóch nowopowstałych dietach – Keyto i Pritikin – które zostały dodane do przeglądu w 2023 roku, powiedziała Schueller. (Tak, chodzi o keyto, nie keto.)
„Widzimy, że coraz więcej ludzi stosuje się albo przynajmniej próbuje stosować się do formy diety nastawionej lub opartej na warzywach” – powiedziała. „Dieta keto z Y w założeniu ma być elastyczną dietą śródziemnomorską, ubogą w węglowodany”.
„Dieta Pritikin skupia się na spożywaniu pełnowartościowych pokarmów ubogich w tłuszcze i wysokobłonnikowych, ale jest dość elastyczna” – dodała. „Zauważamy wzrastającą tendencję do spożywania większej ilości pełnowartościowych, nieprzetworzonych posiłków, co według mnie jest świetną rzeczą”.
Czym jest śródziemnomorski sposób odżywiania się?
Liczne badania odkryły, że dieta śródziemnomorska może obniżyć wysoki poziom cholesterolu, ryzyko wystąpienia cukrzycy, demencji, utraty pamięci, depresji i raka piersi. Nierestrykcyjna dieta, która jest bardziej stylem odżywiania się, przyczynia się również do wzmocnienia kości, zdrowszego serca i dłuższego życia.
Dieta ta cechuje się prostym gotowaniem, opartym na roślinach. Większość każdego posiłku składa się z owoców, warzyw, pełnych ziaren, strączków i nasion, z dodatkiem orzechów i naciskiem na dodawanie oleju z oliwek z pierwszego tłoczenia.
Poza olejem z oliwek, tłuszcze takie jak masło są spożywane rzadko, jeżeli w ogóle, a cukry i produkty przetworzone są rezerwowane na specjalne okazje.
Czerwone mięso jest używane oszczędnie, zazwyczaj tylko po to, żeby nadać smaku potrawie. Zaleca się spożywanie zdrowych, bogatych w tłuszcze ryb, wzbogaconych kwasami tłuszczowymi omega-3. Jaja, drób i produkty mleczne są natomiast spożywane w mniejszych ilościach, niż w tradycyjnej diecie zachodniej.
U podstawy śródziemnomorskiego stylu odżywiania się leży interakcja społeczna podczas posiłków oraz gimnastyka. Zmiana stylu życia będącego częścią diety zawiera w sobie jedzenie wspólnie z rodziną i przyjaciółmi, towarzyskie udzielanie się podczas posiłków, świadome spożywanie ulubionych potraw oraz świadome wykonywanie ćwiczeń.
Drugie i ostatnie miejsce
Podobnie jak w 2022 roku, diety DASH i fleksitariańska zdobyły drugie miejsce w kategorii ogólnie najlepszej diety. Tak jak w śródziemnomorskim sposobie odżywiania się, diety te redukują bądź eliminują przetworzone produkty i napakowują twój talerz owocami, warzywami, strączkami, soczewicą, pełnymi ziarnami, orzechami i nasionami.
Dieta DASH kładzie nacisk na ograniczanie użycia soli, jako że jej celem jest obniżenie ciśnienia krwi. Dieta fleksitariańska natomiast, wierna swojej nazwie,
zezwala na sporadyczne spożywanie mięsa i drobiu.
Zespół 33 ekspertów zrobił przegląd czołowych diet i ustawił je w rankingu pod kątem kilku kategorii: czy dieta zawiera w sobie wszystkie grupy żywnościowe, czy jest oparta na dowodach, czy niezbędne do jej stosowania produkty są dostępne w każdym supermarkecie, jak łatwo jest ją przygotować oraz czy wymaga dodatkowych witamin i suplementów.
„Skupiamy się na jakości, nie na ilości” – powiedziała Schueller. „Nasi krytycy odczuli, że niektóre przedstawione im diety są tak idiotyczne, że nie warto poświęcać im czasu. Przykładem jest dieta Dukana, której już nie oceniamy”.
Nagrodę za najgorszą dietę w tym roku otrzymały surowe produkty, po części dlatego, że brakuje im wszystkich potrzebnych środków odżywczych, wzbudzając obawy co do bezpieczeństwa stosowania tej diety wśród krytyków. Ludzie stosujący się do niej mogą jeść tylko nieprzetworzone produkty, które nie zostały poddane procesom gotowania, podgrzewania w mikrofalówce, naświetlania, genetycznego zmodyfikowania lub potraktowania pestycydami i środkami chwastobójczymi. Z tego powodu krytycy wątpią, że stosowanie się do tej diety jest w ogóle możliwe.
Popularna dieta ketogeniczna oraz jej zmodyfikowana wersja otrzymały 20 miejsce w rankingu 24 diet i poprzedzają diety; Atkinsa, SlimFast oraz Optavię. Wszystkie te diety kładą nacisk na spożywanie posiłków wysokoproteinowych bądź bogatych w tłuszcze i zminimalizowanie przyjmowania węglowodanów. Stoją one tak nisko w rankingu ze względu na ich ekstremalną restryktywność, trudność w stosowaniu się do nich oraz eliminację całych grup żywieniowych.
Pomimo generalnie niskiej oceny, dieta ketogeniczna zdobyła pierwsze miejsce jako najlepsza krótkoterminowa dieta służąca zrzuceniu wagi, ale Schueller szybko dodała, że te diety nie są zalecane do przestrzegania na co dzień.
„Są to diety odpowiednie dla kogoś, kto chce dobrze wyglądać na ślubie czy jakimś innym wydarzeniu za kilka miesięcy” – powiedziała. „Czy stracisz na wadze w krótkim czasie? Na pewno. Ale czy ten stan utrzyma się przez kolejne dwa lata? Prawdopodobnie nie.”
Inni zwycięzcy
W kategorii na najlepszą długoterminową dietę służącą zrzuceniu wagi, pierwsze miejsce zdobyła dieta WW (Weight Watchers Diet), a na drugim miejscu stanęły diety DASH i TLC. WW została również uhonorowana za najlepszy (komercyjny) program dietetyczny, poprzedzając NOOM i Jenny Craig.
Diety fleksitariańska i TLC dostały wspólnie złoto w kategorii za najłatwiejsze diety do stosowania, podczas gdy dieta śródziemnomorska i DASH otrzymały razem trzecie miejsce.
Dieta DASH otrzymała najwyższe honory jako najlepsza dieta na zdrowe serce oraz dla ludzi z cukrzycą. Po niej następują diety; śródziemnomorska, fleksitariańska i dieta Ornisha. Dieta Ornisha została stworzona w 1977 roku przez dr. Deana Ornisha, założyciela Instytutu Badań Medycyny Prewencyjnej non-profit w Kalifornii.
Dieta Ornisha jest zalecana razem z technikami pomagającymi w radzeniu sobie ze stresem, ćwiczeniami, wsparciem społecznym oraz rzuceniem palenia. Według Ornisha jest to jedyny udowodniony naukowo program, który może odwrócić choroby serca bez pomocy leków, czy operacji.
Czy chcesz postawić sobie za cel stosowanie się do diety śródziemnomorskiej w tym roku? Zapisz się do ośmioczęściowej serii CNN pt. „Eat, But Better: Mediterranean Style”, która wskaże ci pyszny i zdrowy żywieniowy styl życia, oparty na opiniach ekspertów.