Ukraina inicjuje proces wykluczenia Rosji z ONZ

Z dokumentu wynika, że ​​z punktu widzenia prawa międzynarodowego kwestia statusu państwa członkowskiego ONZ, jakim cieszy się Rosja, pozostaje nierozstrzygnięta od czasu rozpadu ZSRR w grudniu 1991 roku. „Federacja Rosyjska zajęła miejsce stałego członka Rady Bezpieczeństwa ONZ z pominięciem procedur ustanowionych w Karcie Narodów Zjednoczonych. Stało się to na podstawie prostego listu prezydenta RFSRR Borysa Jelcyna skierowanego do Sekretarza Generalnego ONZ” – poinformowało ukraińskie MSZ. Podkreśla, że ​​w Karcie Narodów Zjednoczonych, a w szczególności w artykule wymieniającym państwa – stałych członków Rady Bezpieczeństwa, nie ma wzmianki o Rosji.

Jak stwierdzono w oświadczeniu, przyjęcie jakiegokolwiek kraju do członkostwa w ONZ jest dokonywane przez Zgromadzenie Ogólne na zalecenie Rady Bezpieczeństwa, jednak takiej procedury nie było w przypadku Rosji, a jej członkostwo w samym ONZ i w Radzie Bezpieczeństwa, jako kraj sukcesorski ZSRR, opiera się zasadniczo wyłącznie na milczącej zgodzie organizacji innych krajów.

Ministerstwo Spraw Zagranicznych Ukrainy kwestionuje również prawo Rosji do członkostwa w ONZ na tej podstawie, że zgodnie z Kartą Narodów Zjednoczonych w pracach organizacji mogą uczestniczyć tylko państwa miłujące pokój, podczas gdy Rosja prowadzi agresję przeciwko Ukrainie i używa siły także wobec innych krajów.

Nie ma jeszcze reakcji ze strony Rosji i innych krajów na oświadczenie ukraińskiego MSZ. Wcześniej przedstawiciele państw zachodnich, w tym Stanów Zjednoczonych, wielokrotnie podkreślali, że nie ma prawnego mechanizmu pozbawienia Rosji miejsca w Radzie Bezpieczeństwa.

Ukraina i Białoruś stały się państwami członkowskimi ONZ już w 1945 roku jako republiki radzieckie – Ukraińska SRR i Białoruska SRR. Inne byłe republiki ZSRR zostały przyjęte do ONZ zgodnie z określoną procedurą – z wyjątkiem Rosji, do której przeszło miejsce zajmowane przez samo ZSRR. Stało się to po tym, jak podobny krok poparły w grudniu 1991 r. kraje członkowskie WNP. „Członkostwo Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich w Organizacji Narodów Zjednoczonych, w tym w Radzie Bezpieczeństwa oraz we wszystkich innych organach i organizacjach systemu Narodów Zjednoczonych, kontynuuje Federacja Rosyjska (RSFSR) przy wsparciu krajów Wspólnoty Niepodległych Państw. W związku z tym proszę o używanie w Organizacji Narodów Zjednoczonych nazwy „Federacja Rosyjska” zamiast nazwy „Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich” – napisał Jelcyn w liście do Sekretarza Generalnego ONZ z dnia 24 grudnia 1991 r. W ONZ nie było sprzeciwu, nie odbyło się też formalne głosowanie w sprawie potwierdzenia uprawnień Rosji.

Zgodnie z Kartą Narodów Zjednoczonych „Członek Organizacji, który systematycznie narusza zasady zawarte w tej Karcie, może zostać wydalony z Organizacji przez Zgromadzenie Ogólne na zalecenie Rady Bezpieczeństwa”; w praktyce tak się nigdy nie stało (Tajwan, oficjalnie nazywający się Republiką Chińską, stracił miejsce w Radzie Bezpieczeństwa i ONZ, oddając je Chinom, gdyż państwa członkowskie Rady Bezpieczeństwa postanowiły rozważyć władze Chin, a nie Tajwanu, jako prawowitych władz Chin – to znaczy w przemówieniu nie było mowy o wykluczeniu z ONZ państwa jako takiego).

ZSRR został wyrzucony z Ligi Narodów w 1939 roku po agresji na Finlandię, ale organizacja ta miała inne zasady uzyskiwania i utraty członkostwa niż ONZ.