Zdjęcie: ladnebebe.pl
Jako jedna z pierwszych naukowców przebadałaś, jakie są konkretne przyczyny zamierzonej bezdzietności. Jaki był rezultat?
Do naszego badania zaangażowaliśmy 1100 kobiet, które świadomie podjęły omawianą decyzję. Większość z nich miała pomiędzy 31 a 40 lat. Wyniki pokazują, że większość tych kobiet już bardzo wcześnie wiedziała, że nie zdecyduje się na posiadanie potomstwa. Decyzję taką podjęły przed 21 rokiem życia – i nigdy jej nie żałowały.
Jak rzuci się okiem na przyczyny, staje się jasne, że społeczne warunki środowiskowe – np. niemożność połączenia rodziny i kariery – mają podrzędną rolę. Kobiety wskazywały raczej na fakt posiadania przestrzeni i czasu do samorealizacji, generalnie mówiąc – pragnęły więcej wolności. Na drugim miejscu było następujące życzenie: brak odpowiedzialności za samodzielne wychowywanie dzieci. Co druga ankietowana podała ponadto, że podjęta decyzja motywowana jest względami ekologicznymi.
Niektórzy myślą, że to z powodu złych doświadczeń z dzieciństwa kobiety podejmują decyzję o bezdzietności. Czy tak też wynika z badań?
Dane nie dostarczają żadnych dowodów potwierdzających ten stereotyp. Kobiety, z którymi przeprowadziliśmy ankietę, w większości dorastały w rodzinach złożonych z rodziców i dzieci. Wiele z nich wyjaśniło, że czuły się bezpiecznie w swoich domach rodzicielskich.
Niezależność, to brzmi jak decyzja motywowana karierą.
Mimo, że przeważająca ilość kobiet jest wysoko wykształcona, nie był to główny powód. W przypadku przebadanych przez nas osób, kwestie kariery lub finansów nie trafiały na pierwsze miejsce listy osobistych priorytetów.
Czy status związku miał znaczenie?
Nie, nic na to nie wskazywało w badaniu. Trzy czwarte badanych zadeklarowało bycie w trwałym związku; nawet 21 procent to małżeństwa.
Jak wyglądała reakcja rodziców, koleżanek i krewnych na brak chęci posiadania potomstwa?
Wyniki naszego badania nie były zaskakujące. Wiele kobiet, które zdecydowały się na taki krok, doświadczyło presji społecznej w formie reakcji odrzucenia, kiedy otwarcie zakomunikowały swoją decyzję.
Dane pokazują, że w im młodszym wieku podjęto decyzję, tym mniej było problemów z jej zadeklarowaniem. Im później kobiety przyznają się do zamierzonej bezdzietności, tym bardziej czują się zobowiązane do tłumaczenia się ze swojego stanowiska.
Jak interpretujecie wyniki badań?
Role kobiety i matki były w przeszłości ze sobą ściśle połączone. Nasze wyniki pokazują, że istnieją kobiety, które się od tego schematu uwalniają. Wydaje się, że nie chcą i nie mogą identyfikować się z biologiczną rolą matki. Wyemancypowują się spod oczekiwań społecznych, realizują inny sposób na życie, reprezentując odmienny wzorzec kobiecy.