Zdjęcie: bit245/ Pixbay.com
Dieta DASH (której nazwa jest skrótem od „Dietary Approaches to Stop Hypertension” – co po Polsku oznacza „dietetyczne metody powstrzymania nadciśnienia”) zdobyła drugie miejsce, natomiast dieta MIND (śródziemnomorska wersja diety DASH, odżywiająca umysł oraz zapobiegająca chorobom neurodegeneracyjnym) zajęła trzecie miejsce na liście 30 stylów odżywiania, w kategorii najlepszej diety. Wszystkie te trzy diety oparte są na roślinach, koncentrując się na owocach i warzywach, produktach pełnoziarnistych, fasoli oraz nasionach.
Jury, składające się z 43 ekspertów żywieniowych, po raz pierwszy oceniło również dietę wegańską, która zajęła trzecie miejsce w kategorii najlepszych diet roślinnych. Innymi nowo ocenianymi stylami odżywiania na rok 2024 były m.in. dieta Dukana (28. miejsce w kategorii najlepsze diety ogólne); dieta Herbalife Nutrition (29. miejsce, ze wszystkich diet); dieta HMR (Health Management Resources, która oferuje programy kontroli wagi, łączące ustrukturyzowaną dietę, aktywność fizyczną oraz niektóre rodzaje life coachingu; zajęła 21. miejsce) oraz jej siostrzana marka Profil Plan (której dieta zajęła 19. miejsce).
Jak napisała w e-mailu Shanley Chien, starszy redaktor ds. zdrowia w U.S. News, „Świat diety i odżywiania może być przytłaczający, pełen dezinformacji i niepoprawnych oświadczeń zdrowotnych”. „Właśnie dlatego U.S. News wykonuje całą tą pracę za swoich użytkowników, zbierając informacje od znanych na skalę krajową ekspertów w dziedzinie medycyny i żywienia, aby rozstrzygnąć, które diety są najlepsze pod względem kompletności odżywczej, łatwości ich przestrzegania i promowania zdrowego stylu życia w dłuższej perspektywie” dodała Gretel Schueller, redaktor naczelna działu zdrowia w U.S. News & World Report.
Jaki jest śródziemnomorski styl jedzenia?
Badania wykazały, że dieta śródziemnomorska może zmniejszyć ryzyko cukrzycy, wysokiego cholesterolu, demencji, utraty pamięci, depresji oraz raka piersi. Plan posiłków, który rzeczywiście przypomina styl odżywiania, a niżeli restrykcyjną dietę, został również powiązany z mocniejszymi kośćmi, zdrowszym sercem oraz dłuższym życie. Dieta opiera się na prostym, pełnym roślin gotowaniu, a większość każdego posiłku koncertuje się na owocach, warzywach, produktach pełnoziarnistych, fasoli, nasionach oraz orzechach i dużym nacisku na oliwę z oliwek, z pierwszego tłoczenia.
Tłuszcze inne niż oliwa z oliwek, takie jak masło, są rzadko spotykane, o ile w ogóle, a cukier i żywność rafinowana są zarezerwowane na specjalne okazje. Czerwone mięso jest używane raczej oszczędnie, zwykle tylko do przyprawiania potraw. Zalecane jest spożywanie tłustych, zdrowych ryb, bogatych w kwasy tłuszczowe omega-3, podczas gdy jajka, nabiał i drób są spożywane w znacznie mniejszych porcjach niż w tradycyjnej zachodniej diecie.
Jednymi z podstawowych elementów śródziemnomorskiego stylu jedzenia oraz ćwiczeń są interakcje społeczne. Zmiany stylu życia, które są również częścią diety, obejmują jedzenie z przyjaciółmi i rodziną, spotkania towarzyskie przy posiłkach, rozważne spożywanie ulubionych dań, pamiętając tym samym o ruchu i ćwiczeniach.
Ostatnie miejsce w rankingu ekspertów
Ostatnie miejsce na liście 30 najlepszych, ogólnych styli odżywiania zajęła dieta surowa, która, jak czytamy w raporcie, zaleca spożywanie żywności „nieugotowanej, nieprzetworzonej, niepodgrzewanej w mikrofali, bez zbędnych promieni oraz takiej, która nie została genetycznie zmodyfikowana lub narażona na działanie pestycydów bądź herbicydów”. Mimo tego że jej cechy mogą wydawać się zdrowe, według strony U.S. News & World Report, dieta ta jest zbyt restrykcyjna i może być niebezpieczna dla niektórych osób.
W rzeczywistości gotowanie pewnych potraw „pozwala na większą różnorodność oraz zwiększa spożycie białka i innych niezbędnych składników odżywczych” tłumaczy dr Vanita Rahman, lekarz chorób wewnętrznych i dyrektor kliniki Barnard Medical Center w Waszyngtonie. „Najbezpieczniejszym i najzdrowszym sposobem na cieszenie się surową żywnością jest pełnowartościowa dieta roślinna, bogata w surowe owoce, warzywa oraz gotowaną soczewice, fasolę, zboża i warzywa” dodaje na stronie organizacji Rahman.
Popularna dieta ketogenna w ogólnym rankingu zajęła 25. miejsce, aczkolwiek według sprawozdania zajęła 1. miejsce w kategorii najlepszych do szybkiego odchudzania. Jednak według ekspertów, sposób odżywiania, który wymaga od nas ograniczenia węglowodanów do około 20 na dzień, jest zbyt restrykcyjny, aby można go było stosować na stałe. „Widzę, że wiele osób przechodzi na dietę keto, gdy chcą schudnąć, a następnie rezygnuje z niej, kiedy nie jest w stanie dalej kontynuować. Ten styl odżywiania jest trudny do praktykowania, dodatkowo większość ludzi tak naprawdę nie stosuje się do tej konkretnej diety, myląc ją z niskowęglowodanową” tłumaczy, na stronie U.S. News & World Report, dyplomowana dietetyczka i panelistka Amanda Sauceda.
Jak wykazano w raporcie, osoby ze schorzeniami serca, wątroby i nerek oraz pewnymi rodzajami raka nie powinny przechodzić na tą dietę. Dzieci, którym lekarz nie zalecił schudnięcia, osoby w ciąży oraz sportowcy wyczynowi również nie powinni się do niej stosować. Przegląd badań z 2023 r. przedstawił obawy, związane z pozostawaniem na diecie ketogennej przez ponad dwa lata, które miałoby doprowadzić do pogorszenia funkcji poznawczej, niedoborów żywieniowych, kamieni nerkowych, chorób serca bądź utraty masy mięśniowej.