“Fredrik Pacius potrzebował kilku mężczyzn do zagrania skomponowanych przez siebie utworów” - najstarszy fiński chór, Akademia, obchodzi 185-lecie istnienia

Akademickie towarzystwo śpiewacze Akademen zostało założone na Cesarskim Uniwersytecie Aleksandra w Helsinkach (późniejszy Uniwersytet Helsiński) przez niemiecko-fińskiego kompozytora i skrzypka Fredrika Paciusa. 

- „Pewnie zebrał kilku dobrze śpiewających chłopców, którzy mogliby stworzyć chór, aby mógł testować skomponowane przez siebie utwory” - mówi Kurt Grönroos, przewodniczący komitetu jubileuszowego. 

Pacius skomponował wiersz Our Country Johana Ludviga Runeberga w 1848 roku, a utwór został premierowo wykonany przez Akademię w Dniu Flory 13 maja tego samego roku na łące Kumpula w Helsinkach, z towarzyszeniem korpusu muzycznego Gwardii. 

W tym czasie Pacius był dyrektorem muzycznym na uczelni. Później został mianowany profesorem i doktorem honorowym. 

Fredrik Pacius napisał również muzykę do pierwszej opery w Finlandii, Polowanie króla Karola, której premiera odbyła się w Akademii w 1852 roku. 

Piosenka Modersmålets została skomponowana dla Akademii. Tekst i muzykę napisał Johan Hagfors, a pieśń została po raz pierwszy wykonana w 1898 roku i do dziś jest ulubionym utworem chóru. 

Początkowo to studenci muzyki Paciusa śpiewali w chórze, a w całej historii to przede wszystkim oni brali w nim udział. 

- „Trudno jest oderwać się od chóru nawet po skończeniu studiów” - mówi Kurt Grönroos, który śpiewa z chórem od 2006 roku. 

Kurt Grönroos jest przewodniczącym Komitetu Jubileuszowego. Zdjęcie: Kurt Grönroos 

Współpraca chóralna i podróże zagraniczne 

Ylioppilaskunnan laulajat (YL) jest drugim najstarszym chórem w Finlandii i obchodzi w tym roku 140-lecie istnienia. YL powstał z Akademii w czasach sporów językowych pod koniec XIX wieku. 

Wiele osób uważało, że Akademia powinna śpiewać również pieśni w języku fińskim i chór został podzielony, więc część śpiewaków utworzyła nowy chór - Ylioppilaskunnan laulajat. 

– „Dziś jest to nasz bratni chór i dobrze nam się współpracuje” - mówi Grönroos. 

W XX wieku Akademia miała kilku wybitnych dyrygentów: Bengt Carlson, Nils-Eric Fougstedt, Erik Bergman, Henrik Otto Donner, Markus Westerlund, Eric-Olof Söderström, Tom Eklundh, John Schultz, Henrik Wikström i Kari Turunen. 

Chór uznał za swoje zadanie zachowanie klasycznej fińskiej literatury chóralnej męskiej oraz podtrzymanie szwedzkiej kultury w słowach i dźwiękach. 

Kompozytorzy, których utwory należą do podstawowego repertuaru, to Jean Sibelius, Toivo Kuula, Leevi Madetoja i Selim Palmgren. 

Oprócz Ylioppilaskunnan laulajat, Akademia współpracuje z Chórem Kobiecym Lyran, Chórem Studenckim Brahe Djäknar, Lund Student Singers, Chórem Flora przy Uniwersytecie Åbo Akademi oraz Chórem Studenckim Pedavoces. 

Akademia odwiedziła Republikę Południowej Afryki w 2018 roku. Fot. Akademen/Björn Schaumann 

Chór regularnie koncertuje w swojej ojczyźnie. Dla większości słuchaczy radia, piosenka Akademii z parku Kaisaniemi jest pewnym znakiem wiosny.

Akademia koncertuje również za granicą. Oprócz kilku krajów europejskich odwiedzili Australię, Nową Zelandię, Kanadę, USA, Hong Kong, Filipiny, Singapur i RPA. 

Pamiętny jubileuszowy weekend 

Z okazji swojego 185-lecia chór zorganizował w ubiegłym roku konkurs kompozytorski. 

- „Na konkurs wpłynęło w sumie 70 prac z całego świata, z których część zostanie zaśpiewana na naszym jubileuszowym koncercie” - mówi Elisa Huovinen, dyrygentka chóru. 

Jubileuszowy weekend chóru będzie obchodzony w dniach 21-23 kwietnia. Rozpocznie się powitalną kolacją w piątek dla zaproszonych z daleka gości. 

W sobotę w Starym Domu Studenckim zorganizowany zostanie akt solowy, podczas którego nagrodzeni zostaną zwycięzcy konkursu kompozytorskiego oraz odsłonięte portrety byłych dyrygentów. Po południu odbędzie się koncert jubileuszowy w Centrum Muzyki, a następnie bankiet jubileuszowy. 

Nie można też zapomnieć o niedzielnym śniadaniu śledziowym. 

Elisa Huovinen jest dyrygentem Akademii od 2020 roku. Foto: Iida Salenius / Illusia Phtotography 

Na koncercie pojawią się stare klasyki męskiego chóru głosowego sprzed dekady oraz trzy światowe premiery. 

- „Wszystkie utwory są o tożsamości i indywidualnym badaniu siebie” - wyjaśnia Elisa Huovinen. 

Koncert nosi nazwę EGO x EKO, mówi Kurt Grönroos. 

- „Filozofowaliśmy o tym, jak nasze ego kształtuje się w miarę jak idziemy przez życie i jesteśmy stale narażeni na echa - od innych ludzi, innych kultur i doświadczeń na świecie. Te echa kształtują nasze ego. Podczas pandemii aktywny chór zmniejszył się do 30 śpiewaków, ale niedawno zainteresowanie było ogromne” - mówi Grönroos. 

- „Pracowaliśmy nad pozyskaniem nowych śpiewaków i teraz aktywny chór składa się z ponad 70 śpiewaków.”

Podczas sobotniego koncertu w Musikhuset, jubileuszowy chór będzie liczył prawie 200 śpiewaków. Na scenie pojawi się wielu byłych członków chóru. Będzie on prowadzony przez kilku byłych dyrygentów.