6 sztuczek na opanowanie strachu przed lataniem samolotem

Il. TIME

Przy upływie lat strach wcale nie malał. Moffa niedawno wróciła z „trudnej podróży” na portugalską wyspę Maderę, co wiązało się z trzygodzinnym lotem nad Atlantykiem na małym, mieszczącym zaledwie 12 osób samolocie. Nieomal nie zrezygnowała z lotu. „Mówili do mnie coś w stylu: ‘Proszę pani, prosimy nie opóźniać lotu – musimy wejść na pokład zanim poruszy się wiatr’” – przypomina sobie.

Jeśli twoje serce także bije jak szalone podczas lotu samolotem – zwłaszcza w ostatnim czasie – to nie jesteś sam. Badania sugerują, że 25 milionów dorosłych Amerykanów doświadcza aerofobii – i któż może się im dziwić? Śruby odpadają z drzwi zarówno Boeingów 737, jak i małych samolotów. Może także dojść do zapłonu silnika w trakcie lotu lub do odpadnięcia opon.

Mimo to prawdą pozostaje fakt, że latanie jest bezpieczne. Nawet teraz. Według National Safety Council, prawdopodobieństwo śmierci w wyniku wypadku samolotowego w okresie całego życia na terenie Stanów Zjednoczonych jest „zbyt małe, by można je było obliczyć”. To częściowy powód, dla którego Moffa nie dała się uziemić. „Bałam się tak, że dostawałam palpitacji serca, ale nie chciałam robić zamieszania” – opowiada. „To bardzo częsty lęk i potrafi być paraliżujący, ale nie możemy pozwolić, żeby lęk odebrał nam możliwość podziwiania piękna świata”.

Zapytaliśmy ekspertów o podzielenie się psychologicznymi sztuczkami, które pozwalają im przezwyciężyć swój strach przed lotami.

Obejrzyj TikToki pilotów

Moffa niedawno doszła do wniosku, że udaje jej się przezwyciężyć swój strach, jeśli dowiaduje się wszystkiego co może o swojej podróży – w tym typ samolotu, na którego pokładzie będzie, prognozę pogody i przewidywane turbulencje. „Jeżeli nawiedzają mnie katastrofalne myśli na temat swojego lotu, wtedy mówię do samej siebie: ‘OK, jakie są fakty?’”

Ta filozofia doprowadziła ją do kącika lotniczego na TikToku, na którym piloci zamieszczają widea wyjaśniające jak przygotować się na odlot i lądowanie, jak omijać burze i jak radzić sobie w wypadku ziszczenia się najbardziej pesymistycznych scenariuszy jak awaria silnika. „Pokazują co robią w kokpicie i co oznaczają wszystkie dźwięki” – mówi Moffa. „Tym sposobem, jeśli siedzisz w miejscu niedaleko skrzydła i widzisz, jak jego część się zapada, to nie myślisz sobie: ‘Wow, zaraz stracimy skrzydło’. W rzeczywistości jest to zamierzone działanie, dzięki któremu samolot pozostaje w powietrzu.” Jak mówi, wiedza to potęga – a w tym przypadku też spokój.

Ustanów poczucie kontroli nad swoim środowiskiem

Po latach podróży samolotami bez żadnych problemów, psycholog Carder Stout z Los Angeles nabawił się aerofobii będąc po trzydziestce. Teraz wyrobił sobie plan działania, którego sam używa i którym dzieli się ze swoimi klientami. Krok pierwszy to ustanowienie poczucia kontroli nad swoim środowiskiem. Nawet jeśli oznacza to przyniesienie ze sobą własnej poduszki, koca i kapci. „Zasłaniam okna przy swoim siedzeniu albo proszę innych pasażerów, żeby to zrobili” – wyjaśnia. (Nikt do tej pory nie odmówił tego życzenia). W czasie odlotu słucha Pink Floyda, zamyka oczy i wyobraża sobie spokojne i bezpieczne miejsce, w którym już był. To pomaga mu uciszyć nerwy.

Zapisz sobie pozytywne zwroty

Kiedy samolot jest już w powietrzu, Stout zaczyna zapisywać sobie pozytywne zwroty. Na przykład: „Wszystko będzie dobrze. Jestem bezpieczny. Samoloty wcale nie są takie złe”. Stają się one mantrami na czas lotu, kotwicami do których może wrócić, gdy chce się uspokoić. Jeżeli samolot wydaje się spadać albo turbulencje wyrwą cię z siedzenia, powtarzaj za nim: „Wszystko będzie dobrze”.

Wypróbuj Technikę Havening

Kiedy dr Christine Gibson, lekarka rodzinna i terapeutka z Calgary w Kanadzie, pomaga ludziom ze specyficznymi lękami, skupia się na pokazaniu im, że mają kontrolę nad swoim własnym ciałem. „Jesteśmy w stanie spowolnić bicie swojego serca i dać znać swojemu współczulnemu układowi nerwowemu, że nie ma się czego bać”. – mówi Gibson. „Nie jesteśmy tylko jednym wielkim odruchem. Możemy świadomie powiedzieć swojemu ciału i umysłowi, że wszystko jest w porządku, nawet jeśli mózg mówi, że istnieje niebezpieczeństwo”.

Jednym sposobem na dokonanie tego jest Technika Havening, która ma na celu zmianę emocji; jej nazwa nawiązuje do słowa „haven”, czyli oazy, azylu, bezpiecznego miejsca. Technika ta wiąże się z delikatnym gładzeniem się jedną ręką w górę i w dół po dłoniach, ramionach i twarzy. Zacznij od delikatnego masowania lewej dłoni prawą ręką, potem delikatnie pogładź się od ramienia do łokcia, a następnie pomasuj czoło i policzki. Możesz też na przykład masować oba ramiona naraz, co będzie przypominać przytulenie samego siebie. Według Gibson, po kilku powtórzeniach powinieneś poczuć się lepiej.

Praktykuj tzw. „tapping”

Innym z ulubionych sposobów Gibson na uspokojenie się jest Technika Emocjonalnej Wolności, także zwana „tappingiem”. Wywodzi się ona z tradycyjnej medycyny chińskiej i Gibson uważa to za rodzaj samo-akupunktury. Na początku będziesz potrzebować „stwierdzenia początkowego”. Gibson proponuje coś w tym rodzaju: „Mimo że się boję, gdy myślę o lataniu i czuję, jak bije mi serce, tak naprawdę jestem bezpieczny”. Powtarzaj to, w tym samym czasie opukując się dwoma palcami po punktach akupresury na swoim ciele, które są powiązane ze stresem. Wśród nich są: czubek głowy, punkt pomiędzy brwiami, środki policzków i punkt między nosem a górną wargą.

Gibson zauważa, że na pokładzie samolotu łatwo można subtelnie praktykować tapping. „Jeśli się boisz i jest to dość mocny strach, który powoduje dużo stresu, opukuj się dopóki strach się nie zmniejszy” – radzi terapeutka. „Wciąż tam będzie, ale mniejszy i nie będzie ci przeszkadzać”.

Pomyśl o terapii ekspozycyjnej

Jeśli nie potrafisz pozbyć się strachu przed lataniem, może warto odwiedzić terapeutę specjalizującego się w leczeniu fobii. Terapia ekspozycyjna może być bardzo skuteczna – mówi psycholog Shmaya Krinsky, założyciel Anxiety and Behavioral Health Psychotherapy, która świadczy usługi telemedyczne w Nowym Jorku i New Jersey. Wiąże się z systematycznym i stopniowym „eksponowaniu ludzi na źródła ich strachów w bezpiecznym i kontrolowanym środowisku”. Dla przykładu, technika wyobrażeniowej ekspozycji może wymagać od ciebie wyobrażenia sobie procesu pójścia na lotnisku, wejścia na pokład samolotu i przejścia przez ostre turbulencje. Inna technika, ekspozycja in vivo, zmusza cię do bezpośredniego stanięcia w obliczu źródła swojego strachu, jak na przykład wejście na pokład stacjonarnego samolotu. Krinsky zauważa, że wirtualna rzeczywistość też może pomóc w terapii ekspozycyjnej. To może być turbulentna droga, ale po kilku miesiącach pozbędziesz się bagażu w formie strachu przed lataniem.