Czy „wielka, piękna” umowa handlowa między Indiami a Stanami Zjednoczonymi jest zagrożona?

Zdjęcie: APF/Getty Images

Czy „wielka, piękna” umowa handlowa między Indiami a Stanami Zjednoczonymi umyka z zasięgu
ręki?
Na kilka dni przed upływem terminu wyznaczonego przez administrację prezydenta Donalda
Trumpa na 9 lipca nadzieje na zawarcie tymczasowego porozumienia handlowego między Delhi a
Waszyngtonem pozostają żywe, ale coraz bardziej zaplątane w trudne negocjacje.
Pomimo sugestii rzeczniczki prasowej Białego Domu Karoline Leavitt, że porozumienie jest
bliskie, oraz optymistycznego zapewnienia indyjskiej minister finansów Nirmaly Sitharaman, że
Delhi z zadowoleniem przyjmie „wielkie, dobre i piękne” porozumienie – w odpowiedzi na
twierdzenie Trumpa, że umowa handlowa z Delhi jest bliska i „otworzy” rynek indyjski –
negocjatorzy nadal prowadzą trudne rozmowy.
Kluczowe kwestie sporne pozostają nierozwiązane, zwłaszcza w zakresie dostępu do rynku
produktów rolnych, części samochodowych i ceł na indyjską stal.
Indyjscy urzędnicy ds. handlu przedłużyli swój pobyt w Waszyngtonie, aby przeprowadzić kolejną
rundę rozmów, mimo że Delhi sygnalizuje „bardzo duże ograniczenia” w zakresie ochrony
produktów rolnych i mlecznych, a Stany Zjednoczone naciskają na szersze otwarcie rynku. Ton
rozmów pozostaje optymistyczny, ale szanse na zawarcie porozumienia wydają się maleć.
„Najbliższe siedem dni może zadecydować o tym, czy Indie i Stany Zjednoczone zgodzą się na
ograniczone „mini-porozumienie”, czy też odejdą od stołu negocjacyjnego – przynajmniej na
razie”, mówi Ajay Srivastava, były indyjski urzędnik ds. handlu, który kieruje Global Trade
Research Initiative (GTRI), think tankiem z siedzibą w Delhi. Ta niepewność zależy od kilku
kluczowych punktów spornych, z których żaden nie jest bardziej kontrowersyjny niż rolnictwo.
„Istnieją dwa realne wyzwania związane z zawarciem wstępnego porozumienia. Pierwszym z nich
jest dostęp Stanów Zjednoczonych do indyjskiego rynku podstawowych produktów rolnych. Indie
będą musiały chronić swój podstawowy sektor rolniczy ze względów ekonomicznych i
politycznych”, powiedział BBC Richard Rossow, który śledzi gospodarkę Indii w Centrum Studiów
Strategicznych i Międzynarodowych w Waszyngtonie. Od lat Waszyngton naciska na większy

dostęp do indyjskiego sektora rolnego, postrzegając go jako duży, niewykorzystany rynek. Jednak
Indie zaciekle go chronią, powołując się na bezpieczeństwo żywnościowe, źródła utrzymania i
interesy milionów drobnych rolników. Rossow twierdzi, że „drugą kwestią są bariery pozataryfowe
Indii. Kwestie takie jak rosnąca liczba indyjskich „nakazów kontroli jakości” (QCO) stanowią
znaczną przeszkodę w dostępie do rynku amerykańskiego i mogą okazać się trudne do rozwiązania
w ramach umowy handlowej”. Stany Zjednoczone wyraziły zaniepokojenie tym, co nazywają
rosnącymi i uciążliwymi przepisami dotyczącymi jakości importowanych produktów. Ponad 700
QCO – część programu „samowystarczalnych Indii” – ma na celu ograniczenie importu produktów
niskiej jakości i promowanie produkcji krajowej. Suman Berry, starszy członek rządowego think
tanku Niti Aayog, nazwał te przepisy „złośliwą interwencją”, która ogranicza import i podnosi
koszty dla krajowego przemysłu średniej i małej skali.
Najważniejszą kwestią są eksporty rolne. Handel rolny między Indiami a Stanami Zjednoczonymi
pozostaje na skromnym poziomie 8 mld dolarów, przy czym Indie eksportują ryż, krewetki i
przyprawy, a Stany Zjednoczone orzechy, jabłka i soczewicę. Jednak w miarę postępów rozmów
handlowych Waszyngton ma na celu zwiększenie eksportu produktów rolnych – kukurydzy, soi,
bawełny i pszenicy – aby zmniejszyć deficyt handlowy z Indiami wynoszący 45 mld dolarów.
Eksperci obawiają się, że ustępstwa celne mogą wywrzeć presję na Indie, aby osłabiły swoje
minimalne ceny wsparcia (MSP) i zamówienia publiczne – kluczowe zabezpieczenia, które chronią
rolników przed spadkiem cen, gwarantując uczciwe ceny i stabilny zakup plonów. „Nie przewiduje
się obniżek ceł na produkty mleczne ani kluczowe zboża spożywcze, takie jak ryż i pszenica, od
których zależy utrzymanie rolników. Kategorie te są wrażliwe pod względem politycznym i
gospodarczym, ponieważ mają wpływ na ponad 700 milionów ludzi w indyjskiej gospodarce
wiejskiej”, mówi Srivastava. Co ciekawe, w niedawnym dokumencie Niti Aayog zaleca się
obniżenie ceł na import produktów rolnych z USA – w tym ryżu, nabiału, drobiu, kukurydzy,
jabłek, migdałów i soi modyfikowanej genetycznie – w ramach proponowanego porozumienia
handlowego między Indiami a USA. Nie jest jednak jasne, czy propozycja ta odzwierciedla
oficjalne stanowisko rządu, czy pozostaje jedynie sugestią polityczną na papierze. „Gdyby Stany
Zjednoczone odmówiły zawarcia umowy, jeśli Indie nie uwzględnią dostępu do podstawowych
produktów rolnych, oznaczałoby to, że amerykańskie oczekiwania nie były właściwie określone.
Każdy demokratycznie wybrany rząd ma polityczne ograniczenia w zakresie wyborów dotyczących
polityki handlowej”, mówi Rossow. Co więc może się teraz stać z umową? Eksperci tacy jak
Srivastava uważają, że „bardziej prawdopodobnym wynikiem jest ograniczona umowa handlowa” –
wzorowana na mini umowie handlowej między Stanami Zjednoczonymi a Wielką Brytanią
ogłoszonej 8 maja. W ramach proponowanej umowy Indie mogą obniżyć cła na szereg towarów
przemysłowych – w tym samochody, co od dawna domagały się Stany Zjednoczone – i zaoferować
ograniczony dostęp do rynku rolnego poprzez obniżenie ceł i kontyngenty na wybrane produkty,
takie jak etanol, migdały, orzechy włoskie, jabłka, rodzynki, awokado, oliwa z oliwek, alkohole
wysokoprocentowe i wino. Oprócz obniżek ceł Stany Zjednoczone prawdopodobnie będą naciskać
na Indie, aby dokonywały zakupów na dużą skalę – od ropy i gazu ziemnego po samoloty Boeing,
helikoptery i reaktory jądrowe. Waszyngton może również dążyć do złagodzenia przepisów
dotyczących bezpośrednich inwestycji zagranicznych w handlu detalicznym wielomarkowym, co
przyniosłoby korzyści firmom takim jak Amazon i Walmart, oraz do złagodzenia przepisów
dotyczących produktów regenerowanych. „Ta „mini-umowa”, jeśli zostanie zawarta, skoncentruje
się zatem na obniżkach ceł i zobowiązaniach strategicznych, pozostawiając szersze kwestie
związane z umową o wolnym handlu – w tym handel usługami, prawa własności intelektualnej (IP)
i regulacje cyfrowe – do przyszłych negocjacji”, mówi Srivastava. Na początku rozmowy handlowe
między Indiami a Stanami Zjednoczonymi wydawały się opierać na jasnej i sprawiedliwej wizji.
„Obaj przywódcy [Trump i Modi] przedstawili prostą koncepcję podczas swojego pierwszego
szczytu w tym roku. Stany Zjednoczone miały skupić się na towarach produkcyjnych
wymagających dużego nakładu kapitału, a Indie na towarach wymagających dużego nakładu
pracy”, mówi Rossow. Jednak od tego czasu sytuacja uległa zmianie. Eksperci uważają, że jeśli
rozmowy zakończą się fiaskiem, Trump prawdopodobnie nie przywróci wysokiej stawki celnej w

wysokości 26% dla Indii. Zamiast tego do większości indyjskich importów może zostać
zastosowana podstawowa stawka celna w wysokości 10%, oprócz istniejących stawek MFN (MFN
lub stawka dla kraju najbardziej uprzywilejowanego to najniższa stawka celna, jaką kraj
członkowski Światowej Organizacji Handlu nakłada na innego członka organizacji). Chociaż w
kwietniu opłaty te dotyczyły 57 krajów, jak dotąd tylko Wielka Brytania zawarła porozumienie.
Skierowanie działań konkretnie przeciwko Indiom może wydawać się niesprawiedliwe. „Jednak w
przypadku Trumpa nie można wykluczyć niespodzianek”, mówi Srivastava.