Dawno zaginiona północnoafrykańska cywilizacja „wielkości dawnej Troji” może zmienić historię basenu Morza Śródziemnego

Grzbiet i rzeka Oued Beht w Maroku. Zdjęcie: Toby Wilkinson/Antiquity

Archeolodzy z Maroka odkryli kolebkę jednego z najbardziej starożytnych społeczeństw rolniczych w północno-zachodniej Afryce – odkrycie to, może zmienić nasze rozumienie historii basenu Morza Śródziemnego.

Naukowcy z Uniwersytetu Cambridge stwierdzili, że region ten, znany jako Maghreb, jest doskonale zlokalizowany, aby mógł służyć jako główny ośrodek rozwoju kulturalnego i połączeń międzykontynentalnych.

Podczas gdy znaczenie kulturowe regionu Afryki Północnej w epoce żelaza i islamu jest bardzo dobrze znane, naukowcy stwierdzili, że istnieje wyraźna luka w wiedzy na temat jego archeologii w okresie od 4000 pne do 1000 pne.

Najnowsze badania terenowe przeprowadzone w Oued Beht w Maroku ujawniły, że był to największy afrykański kompleks rolniczy poza regionem Nilu w okresie od 3400 p.n.e do 2900 p.n.e.

Naukowcy stwierdzili, że odkrycie wskazuje na obecność dużej osady rolniczej w regionie, „podobnej wielkością do Troi z wczesnej epoki brązu”.

„Jest to obecnie najwcześniejszy i największy kompleks rolniczy w Afryce poza korytarzem Nilu” – stwierdzili w badaniu opublikowanym w czasopiśmie Antiquity.

„Przez ponad sto lat ostatnią wielką niewiadomą późniejszej prehistorii śródziemnomorskiej była rola odgrywana przez społeczeństwa południowych wybrzeży Morza Śródziemnego na zachód od Egiptu”.

Stanowisko Oued Beht po raz pierwszy zwróciło na siebie uwagę w latach trzydziestych XX wieku, kiedy prace budowlane prowadzone przez francuski reżim kolonialny ujawniły dużą liczbę polerowanych kamiennych toporów i artefaktów szlifierskich.

Podczas ostatnich prac terenowych archeolodzy odkryli pozostałości udomowionych gatunków roślin i zwierząt, a także ceramikę datowaną na późną epokę kamienia.

„Skupienie ceramiki i litów w Oued Beht jest niespotykana jak do tej pory na kontynencie afrykańskim poza korytarzem Nilu i jego bezpośrednim sąsiedztwem, a także jest wyjątkowa biorąc pod uwagę region śródziemnomorski”.

Odkryli również głębokie doły magazynowe, takie jak te znalezione po drugiej stronie Cieśniny Gibraltarskiej w Iberii, obejmującej współczesną Hiszpanię i Portugalię.

Na stanowiskach iberyjskich archeolodzy znaleźli kość słoniową i strusie jaja, co wskazuje na afrykańskie powiązania.

Wszystko to wskazuje, zdaniem archeologów, że Maghreb odegrał kluczową rolę w kształtowaniu zachodniej części basenu Morza Śródziemnego w czwartym tysiącleciu p.n.e.

Naukowcy twierdzą, że społeczność ta wniosła znaczący wkład w kształtowanie wczesnego kulturowego świata. „Oued Beht i północno-zachodni Maghreb będą odtąd zajmować integralne i głęboko rewizjonistyczne miejsce w późniejszej prehistorii Morza Śródziemnego” – powiedzieli.