Gniazdownicy w Polsce
Zjawisko gniazdownictwa, czyli długotrwałego pozostawania dorosłych dzieci w domach rodziców, w Polsce jest coraz bardziej powszechne. Proces wyprowadzki młodych ludzi z domów rodzinnych często się opóźnia, co jest wynikiem wielu złożonych czynników, w tym ekonomicznych, społecznych i kulturowych.
Zdjęcie: https://nieruchomosci.infor.pl/prawo/6573584,kim-sa-gniazdownicy-czy-prawo-powinno-mobilizowac-doroslych-do-niezal.html
Gniazdownicy to młodzi dorośli, najczęściej w wieku od 25 do 34 lat, którzy mimo osiągnięcia pełnoletności i często ukończenia edukacji, nadal mieszkają w domach rodzinnych. Według danych GUS z 2020 roku, około 43% osób w wieku 25-34 lata w Polsce nadal mieszkało z rodzicami. Jest to znaczący odsetek, który utrzymuje się na wysokim poziomie, mimo zmian gospodarczych i społecznych. Warto zauważyć, że zjawisko to jest powszechne nie tylko w Polsce, ale również w innych krajach europejskich.
Przyczyny gniazdownictwa
Trudna sytuacja na rynku nieruchomości
Jednym z głównych czynników wpływających na zjawisko gniazdownictwa w Polsce jest trudna sytuacja na rynku nieruchomości. Z raportu PKO BP z 28 grudnia 2022 roku wynika, że ceny mieszkań w Polsce w ostatnich latach systematycznie rosną, co czyni zakup własnego mieszkania dla wielu młodych ludzi niezwykle trudnym do zrealizowania. Według danych z raportu, w ciągu ostatniej dekady ceny nieruchomości wzrosły średnio o 7-8% rocznie, przy czym największe wzrosty odnotowano w największych polskich miastach, takich jak Warszawa, Kraków czy Wrocław. Rosnące ceny mieszkań sprawiają, że młodzi dorośli często nie mogą sobie pozwolić na zakup własnego lokum, a co za tym idzie, decydują się na dłuższe mieszkanie z rodzicami.
Niskie zarobki i niepewna sytuacja zawodowa
Kolejną istotną przyczyną dłuższego pozostawania w domach rodzinnych jest niepewna sytuacja zawodowa oraz stosunkowo niskie wynagrodzenia, szczególnie na początku kariery zawodowej. Mimo że Polska rozwija się gospodarczo, poziom wynagrodzeń młodych ludzi, zwłaszcza w porównaniu z kosztami życia, nie zawsze pozwala na samodzielne utrzymanie się. Raport PKO BP wskazuje, że pomimo wzrostu płac w ostatnich latach, wzrost kosztów życia znacznie przewyższa tempo wzrostu wynagrodzeń. Z danych GUS wynika, że w 2021 roku średnie wynagrodzenie w Polsce wynosiło około 6000 zł brutto, co dla wielu młodych ludzi było zbyt niskie, by pokryć koszty wynajmu lub zakupu mieszkania, zwłaszcza w dużych miastach.
Niepewność rynku pracy
Niepewność na rynku pracy, wynikająca z umów na czas określony, braku stabilnych zatrudnień oraz niskiej mobilności zawodowej, również przyczynia się do zjawiska gniazdownictwa. Młodzi ludzie często nie czują się na tyle pewnie finansowo, by podjąć decyzję o samodzielnym życiu i zaciągnięciu długoterminowych zobowiązań, takich jak kredyt hipoteczny. Dodatkowo, część młodych osób decyduje się na dalsze kształcenie, co także opóźnia ich wejście na rynek pracy i usamodzielnienie się.
Rozmieszczenie gniazdowników w Polsce
Zjawisko gniazdownictwa w Polsce nie jest równomiernie rozłożone geograficznie. Największy odsetek młodych dorosłych pozostających w domach rodziców występuje na terenach wiejskich oraz w mniejszych miastach, gdzie rynek pracy jest mniej rozwinięty, a dostęp do wynajmu mieszkań lub zakupu własnych nieruchomości jest bardziej ograniczony. Według danych GUS, największy odsetek gniazdowników występuje w województwach podkarpackim, świętokrzyskim i lubelskim, gdzie poziom gniazdownictwa wynosił ponad 40%. W tych regionach młodzi ludzie często decydują się na pozostanie w domu rodzinnym, z uwagi na niższe zarobki oraz ograniczoną ofertę mieszkań na wynajem.
Z kolei w większych miastach, takich jak Warszawa, Kraków czy Wrocław, odsetek gniazdowników jest niższy i wynosi poniżej 30%, choć i tam problem rosnących cen mieszkań i wysokich kosztów życia stanowi barierę dla wielu młodych ludzi, którzy chcieliby się usamodzielnić. Raport PKO BP wskazuje, że to właśnie w dużych miastach ceny nieruchomości rosną najszybciej, co utrudnia młodym dorosłym wejście na rynek mieszkaniowy. Pod względem płci więcej gniadowników to mężczyźni. Stanowią oni 63% wszystkich młodych ludzi w wieku od 25 do 34 lat mieszkających z rodzicami. Kobiety stanowią 37%.
Skutki gniazdownictwa
Gniazdownictwo, czyli długotrwałe mieszkanie dorosłych dzieci z rodzicami, ma zarówno pozytywne, jak i negatywne skutki. Jednym z najczęstszych rezultatów jest oszczędność finansowa, ponieważ osoby młode unikają kosztów związanych z wynajmem mieszkania czy opłatami za media. Z drugiej strony, długotrwałe życie w domu rodzinnym może ograniczać samodzielność i opóźniać rozwój umiejętności zarządzania gospodarstwem domowym. Może także prowadzić do napięć w relacjach rodzinnych, gdy różnice pokoleniowe lub brak prywatności stają się problemem.
Psychologicznie, osoby pozostające w domu rodzinnym mogą odczuwać presję społeczną, co wpływa na ich poczucie własnej wartości. W dłuższej perspektywie gniazdownictwo może wpływać na opóźnienie zakładania własnej rodziny czy podejmowania poważniejszych decyzji życiowych. Z drugiej strony, w kulturach, gdzie wspólne życie wielopokoleniowe jest normą, może to prowadzić do silniejszych więzi rodzinnych. Wreszcie, gniazdownictwo może być wynikiem trudności na rynku pracy, co pokazuje, że nie zawsze wynika tylko z wyboru jednostki.
Inne źródła:
Dział: Społeczeństwo
Autor:
Emilia Opryszko - praktykantka fundacji: https://fundacjaglosmlodych.org/praktyki
Źródło:
Tekst autorski
Udostępnij
