Gulnara Karimova: Jak córka uzbeckiego prezydenta zbudowała imperium nieruchomości o wartości 200 milionów funtów
Jak wynika z raportu, córka dyktatora, która dorabiała jako gwiazda pop i dyplomatka, wydała 240 milionów dolarów (200 milionów funtów) na nieruchomości od Londynu po Hong Kong
Gulnara Karimova i część jej portfolio w Londynie
Źródło: GETTY IMAGES/ FREEDOM FOR EURASIA
Z badania Freedom For Eurasia wynika, że Gulnara Karimova wykorzystała brytyjskie firmy do zakupu domów i odrzutowca za fundusze uzyskane dzięki łapówkarstwu i korupcji.
Dodaje ono, że firmy księgowe w Londynie i na Brytyjskich Wyspach Dziewiczych działały na rzecz brytyjskich firm zaangażowanych w te transakcje.
Historia ta budzi nowe wątpliwości co do wysiłków Wielkiej Brytanii w zakresie walki z nielegalnym bogactwem. Brytyjskie władze od dawna oskarżane są o to, że nie robią wystarczająco dużo, aby zapobiec wykorzystywaniu przez przestępców zza oceanu brytyjskich nieruchomości do prania pieniędzy.
Raport mówi, że łatwość, z jaką Karimova uzyskała brytyjską nieruchomość była „niepokojąca.”
Nie ma żadnych sugestii, że osoby działające dla firm z nią związanych były świadome jakichkolwiek powiązań, ani że źródło funduszy mogło być podejrzane. Nikt, kto świadczył te usługi w Wielkiej Brytanii nie został objęty dochodzeniem ani grzywną.
Przez pewien czas Gulnara Karimova była typowana na następczynię swojego ojca, Islama Karimova, który rządził Uzbekistanem jako prezydent tego środkowoazjatyckiego państwa od 1989 roku do swojej śmierci w 2016 roku. Występowała w teledyskach pop pod scenicznym pseudonimem „Googoosha”, prowadziła firmę jubilerską i pełniła funkcję ambasadorki w Hiszpanii.
Ale potem w 2014 roku zniknęła z widoku publicznego. Później okazało się, że została zatrzymana pod zarzutem korupcji, gdy jej ojciec był jeszcze u władzy i została skazana w grudniu 2017 roku. W 2019 roku trafiła do więzienia za złamanie warunków aresztu domowego.
Prokuratorzy zarzucili jej przynależność do grupy przestępczej, która kontrolowała aktywa o wartości ponad 1 mld dolarów (760 mln funtów) w 12 krajach, w tym w Wielkiej Brytanii, Rosji i Zjednoczonych Emiratach Arabskich. „Sprawa Karimovej jest jedną z największych spraw dotyczących łapówkarstwa i korupcji wszech czasów” - mówi Tom Mayne, jeden z badaczy raportu Freedom For Eurasia i pracownik naukowy Uniwersytetu w Oksfordzie.
Gulnara Karimova w Monako, 2012. Źródło: GETTY IMAGES
Jednakże Karimova i jej współpracownicy już sprzedali niektóre z nieruchomości rzekomo nabyte za skorumpowane fundusze.
Organizacja Freedom For Eurasia zbadała rejestry nieruchomości i rejestry gruntów, aby zidentyfikować co najmniej 14 nieruchomości, które według nich zostały zakupione przed jej aresztowaniem, za rzekomo podejrzane fundusze, w różnych krajach, w tym w Wielkiej Brytanii, Szwajcarii, Francji, Dubaju i Hong Kongu.
Raport, który ma zostać opublikowany we wtorek 14 marca, zatytułowany Who Enabled the Uzbek Princess?, skupia się na pięciu nieruchomościach zakupionych w Londynie i okolicach, których wartość szacuje się na 50 milionów funtów - w tym trzech mieszkań w Belgravii, tuż na zachód od Pałacu Buckingham, domu w Mayfair oraz wartym 18 milionów funtów dworku w Surrey z prywatnym jeziorem.
Dwa z mieszkań w Belgravii zostały sprzedane w 2013 roku, zanim Karimova została zatrzymana. W 2017 roku dom w Mayfair, posiadłość w Surrey i trzecie mieszkanie w Belgravii zostały zamrożone przez Serious Fraud Office.
Chłopak Karimovej, Rustam Madumarov, oraz inne osoby, które obecnie uważa się za jej wspólników, były wymienione w oficjalnych dokumentach jako „beneficjenci” - termin prawny określający osobę, która ostatecznie sprawuje kontrolę - spółek z siedzibą w Wielkiej Brytanii, Gibraltarze i na Brytyjskich Wyspach Dziewiczych. Ale raport mówi, że byli oni tylko pełnomocnikami Karimovej, która wykorzystała te firmy do prania setek milionów dolarów.
Usługi księgowe dla dwóch brytyjskich firm związanych z Karimovą - Panally Ltd i Odenton Management Ltd - były świadczone przez SH Landes LLP, firmę, która wcześniej mieściła się na New Oxford Street w Londynie.
Pod koniec lipca 2010 r. firma SH Landes próbowała zarejestrować lub nabyć inną firmę. Celem był zakup prywatnego odrzutowca za około 40 milionów dolarów (33 miliony funtów), a Madumarov został wskazany jako rzeczywisty właściciel. W rzeczywistości, według raportu, za zakupem stała Karimova.
Poprzednia posiadłość Karimovej w Mayfair w Londynie została zajęta przez Serious Fraud Office. Źródło: FREEDOM FOR EURASIA
Zapytany wówczas o źródło jego funduszy, SH Landes odpowiedział: "Uważamy, że pytanie dotyczące jego osobistego majątku nie jest istotne w tej sytuacji". Było to pozorne, ponieważ pieniądze na zakup odrzutowca nie były zapewnione przez Madumarova z jego osobistych funduszy.
Londyńska firma powiedziała później, że majątek Madumarova pochodził częściowo z firmy telefonii komórkowej z siedzibą w Uzbekistanie, Uzdonrobita. Już wcześniej pojawiły się pytania o możliwe powiązania tej firmy z Karimovą. Już w 2004 roku w artykule dla „Moscow Times” pojawiła się teza, że Karimova wyprowadziła z Uzdunrobity około 20 mln dolarów, posługując się fałszywymi fakturami. Były doradca oskarżył Karimovą o „nielegalną działalność”.
Ponieważ była to transakcja o wysokiej wartości, związana z jurysdykcją wysokiego ryzyka, Uzbekistanem, w raporcie argumentuje się, że firma SH Landes powinna była przeprowadzić „wzmocnioną należytą staranność” - dokładne sprawdzenie źródeł finansowania w celu zapewnienia, że źródło funduszy było legalne i nie pochodziło z działalności przestępczej.
SH Landes przedłożyła również sprawozdania finansowe za 2012 rok dla Panally Ltd. Raport mówi, że we wrześniu 2013 roku zostały one podpisane przez bliskiego współpracownika Karimovej: Gayane Avakyan, wówczas w wieku 30 lat.
W poprzednim roku BBC opublikowało zarzuty, że Avakyan był zarejestrowanym rzeczywistym właścicielem Takilant, firmy zarejestrowanej na Gibraltarze w centrum „wielomilionowego skandalu oszustw i korupcji na wysokim szczeblu w Uzbekistanie”.
W oświadczeniu dla BBC, Steven Landes powiedział: „SH Landes LLP nigdy nie został zaangażowany przez Gulnara Karimova. SH Landes LLP działał w imieniu Rustama Madumarova.”
„SH Landes LLP uzyskał due diligence na wszystkich swoich klientach, a odpowiednie organy regulacyjne zostały powiadomione i były na bieżąco informowane.”
Tom Mayne z Freedom For Eurasia powiedział, że pozorna łatwość, z jaką Karimova zdołała kupić tak wiele brytyjskich nieruchomości, była niepokojąca.
„Zajęło to władzom aż do 2017 roku, aby zrobić cokolwiek, lata po tym, jak inne kraje już zamroziły konta bankowe i nieruchomości, które do niej należały.”
Dział: Społeczeństwo
Autor:
Andy Verity | Tłumacz: Karolina Bryndal