Indie walczą z rosnącą liczbą oszustw cyfrowych

Infolinia ds. cyberprzestępczości w stanie Maharasztra, gdzie znajduje się finansowa stolica Bombaju, doprowadziła do blokowania dziennie fałszywych transakcji o wartości od 500 000 do 1 miliona rupii © Bloomberg

Maria zajmowała się setką drobnych zadań, które pojawiają się między pobudką a dojazdem do pracy w Bombaju, kiedy jej telefon zaczął dzwonić i nie przestawał. Osoba, która ponownie zadzwoniła, powiedziała, że pochodzi od jej operatora sieci Vodafone i jeśli nie przedstawi teraz dokumentów potwierdzających swoją tożsamość, jej Sim zostanie zablokowany. 

54-letnia pracownica biurowa, na jej prośbę zidentyfikowana pod innym nazwiskiem, miała właśnie dołączyć do legionu Indian i paść ofiarą wyrafinowanych oszustw cyfrowych w ostatnich latach. 

Nie rozumiała szorstkiego głosu po drugiej stronie linii, a jego powtarzające się telefony powodowały, że się spóźniała. Sfrustrowana Maria podała telefon synowi, który zrobił to, o co prosił rozmówca. Z perspektywy czasu, mówi Maria, „to był błąd”. 

W ciągu 72 godzin oszuści opróżnili jej konto oszczędnościowe i zasilili kartę kredytową, zabierając w sumie 330 000 rupii (obecnie warte prawie 4000 dolarów). 

Maria nigdy wcześniej nie słyszała o tego rodzaju oszustwach, a eksperci twierdzą, że złodzieje uciekają z milionami rupii rocznie na karku łatwowiernych ofiar. 

„Wzrost liczby przypadków cyberprzestępczości jest ogromny” – powiedział Balsing Rajput, zastępca komisarza policji ds. cyberprzestępczości w Bombaju. Ponieważ wielu Hindusów po raz pierwszy korzysta ze smartfonów i bankowości cyfrowej, „przestępcy wykorzystują brak świadomości obywateli”.

Balsing Rajput, zastępca komisarza policji Bombaju ds. cyberprzestępczości, twierdzi, że przestępcy wykorzystują brak świadomości ludzi © Mumbai Police 

Rozwój superszybkiego systemu płatności cyfrowych i entuzjastyczne przyjęcie bankowości internetowej w Indiach w ostatniej dekadzie umieściły ten kraj w awangardzie technologicznej integracji finansowej. 

Jednak szybki postęp sprawił, że organy ścigania mają trudności z dotrzymaniem mu kroku, a organy regulacyjne spieszą się, aby poprawić wiedzę finansową. 

Według najnowszych dostępnych danych z prawie 53 000 przypadków cyberprzestępczości zarejestrowanych w 2021 r. ponad 60% stanowiły oszustwa. Jednak prawdziwy poziom jest prawdopodobnie znacznie wyższy, ponieważ wiele drobnych oszustw pozostaje niezgłaszanych. 

Prawie połowa oszustw popełnionych na kwotę 100 000 rupii (1200 dolarów) lub więcej w ostatnim roku podatkowym została sklasyfikowana przez Bank Rezerw Indii jako oszustwa związane z kartami/internetem. To wzrost z nieco ponad jednej trzeciej w latach 2020–21. 

Indyjski ujednolicony interfejs płatniczy został uruchomiony w 2016 roku i umożliwia natychmiastowe przelewy pieniężne osobom fizycznym i firmom. Tylko w sierpniu 2023 r. to niezwykle popularne narzędzie odnotowało ponad 10 miliardów transakcji i jest powszechnie wykorzystywane na przykład do dokonywania drobnych płatności na rzecz sprzedawców ulicznych lub znajomych. 

Bankowość cyfrowa również zyskała na popularności, zwłaszcza po tym, jak rząd premiera Narendry Modiego nagle wycofał z obiegu niektóre banknoty w 2016 r., zmuszając wiele osób, które nigdy nie miały konta, do ich otwarcia, aby wkrótce mogły wpłacać bezwartościową gotówkę. Wraz z rozwojem UPI i bankowości cyfrowej, rozwijają się także cyberoszustwa. 

„Na całym świecie rozwój technologii płatności cyfrowych jest potężnym narzędziem zwiększającym włączenie finansowe” – mówi Aimée Allam, dyrektor wykonawcza kampanii FT na rzecz umiejętności finansowych i włączenia społecznego. „Ale wraz z tym zwiększa się narażenie na nietradycyjne formy oszustw i kradzieży. Im bardziej ludzie są świadomi tych zagrożeń, tym lepiej mogą się chronić.”

Oszuści, którzy zaatakowali Marię, wykorzystywali łatwość korzystania z bankowości cyfrowej i brak świadomości ofiary. Maria uważa, że aby uzyskać dostęp do swoich kont, oszuści resetują jej hasło, uwierzytelniając je za pomocą „hasła jednorazowego” wysyłanego na jej telefon komórkowy. Oszuści oszukali jej syna, aby pozwolił im sklonować jej kartę SIM, umożliwiając im dostęp do tych jednorazowych haseł. 

Maria skontaktowała się z policją, która skierowała ją do wydziału cyberprzestępczości w Bombaju. Chociaż odnotowali jej przypadek, nie podjęto dalszych działań. Rajput powiedział, że przytłoczeni funkcjonariusze często zaniedbują sprawy: „Policja popełnia pewne nadużycia, czasami się nie rejestruje”. 

Mimo to Indie stawiają opór. Rajput powiedział, że prowadzenie infolinii ds. cyberprzestępczości w stanie Maharasztra, gdzie znajduje się finansowa stolica Bombaju, doprowadziło do blokowania dziennie fałszywych transakcji o wartości od 500 000 rupii do 1 miliona rupii. 

Dodaje jednak, że poprawa zrozumienia przez społeczeństwo ryzyka nadużyć finansowych ma kluczowe znaczenie, aby przede wszystkim zapobiegać przestępstwom. 

Chociaż indyjski bank centralny bagatelizował ryzyko oszustw jako związane z „nieznacznymi” kwotami lub liczbą transakcji, powiedział również FT, że „nieodpowiednia świadomość klientów jest kluczowym czynnikiem”, który umożliwia oszustwa cyfrowe. 

Wysiłki edukacyjne skupiają się szczególnie na osobach starszych lub mieszkających na obszarach wiejskich. Według najnowszego ogólnokrajowego badania wiedzy finansowej przeprowadzonego przez Narodowe Centrum Edukacji Finansowej, zakończonego w 2019 r., osoby w wieku 18–29 lat to grupa o największej wiedzy finansowej, podczas gdy respondenci z miast uzyskali lepsze wyniki niż ich koledzy ze wsi. 

Oprócz zaostrzenia wymogów regulacyjnych dotyczących systemów płatności banków, bank centralny uruchomił wiele „wielokanałowych kampanii uświadamiających społeczeństwo” i zapewnił wszystkim szkolenia z zakresu finansów cyfrowych, od nauczycieli w północnym Uttar Pradesh po Batalion Dziewcząt Gujarat. Co roku organizuje tydzień wiedzy finansowej – tegoroczny odbywał się pod hasłem „dobre zachowanie finansowe, twój zbawiciel!” 

ICICI Bank należy do komercyjnych pożyczkodawców, którzy wdrożyli kampanie wideo, niektóre z udziałem aktorów z Bollywood. 

Maria, która odzyskała tylko połowę swoich oszczędności i musiała zapłacić bankowi za straty na karcie kredytowej, była bardzo wstrząśnięta cyfrowym napadem. Dźwięk dzwonka jej telefonu komórkowego „był koszmarem” – stwierdziła Maria. „Przez cały miesiąc bardzo się bałam, myśląc, że dzwonią oszuści”. 

Ale teraz wykorzystuje swoje doświadczenie, aby ostrzec innych: „Edukowałam też innych ludzi — padłam tego ofiarą, więc bądź ostrożny”.