Tone (55) straciła sen i stała się niezdolna do pracy: Okazało się, że to menopauza

Zdjęcie: https://www.nrk.no/innlandet/tone-hoysaeter-fra-oslo-gikk-i-seks-ar-og-lurte-pa-hva-som-feilte-henne-_-var-i-overgangsalderen-1.17264063

Podsumowanie

• Tone Høysæter zaczęła odczuwać objawy menopauzy w wieku 46 lat, ale diagnozę postawiono dopiero sześć lat później.
• Z powodu objawów, takich jak bezsenność, bóle głowy, drażliwość i problemy z koncentracją, częściowo straciła zdolność do pracy.
• Po skierowaniu do ginekologa z innego powodu zdiagnozowano u niej menopauzę i rozpoczęto terapię hormonalną.
• Leczenie hormonalne przyniosło natychmiastową poprawę, a Høysæter po raz pierwszy od lat przespała całą noc.
• Stosuje plastry hormonalne, naturalny progesteron i testosteron, aby złagodzić objawy.
• Ministerstwo Zdrowia i Opieki Społecznej rozważa obecnie działania mające na celu ułatwienie dostępu do terapii hormonalnej oraz możliwość jej refundacji dla wszystkich kobiet.

– 2 grudnia 2021 roku zaczęłam terapię hormonalną. To prawie… Tak, prawie się rozpłaczę. To uratowało mi życie – mówi Tone Høysæter.

Cienka warstwa lodu pokryła jezioro za szkołą Apaløkka w Oslo. W stroju kąpielowym 55-latka rozbija kawałki lodu, aby odsłonić przerębel. Dziś czuje się lepiej niż od dawna, ale droga do tego miejsca była długa.

Częściowa niezdolność do pracy

Pierwsze objawy pojawiły się, gdy miała 46 lat. Czuła się przygnębiona, drażliwa i miała problemy z koncentracją.Høysæter miała za sobą stresujący okres w pracy, a w życiu prywatnym również działo się wiele. Często cierpiała na silne bóle głowy i zgłosiła się do lekarza. Po konsultacjach u kilku specjalistów, które nie wykazały żadnych nieprawidłowości, została zwolniona z pracy z powodu stresu.

Menopauza nawet nie przyszła jej do głowy. Badania krwi nie wykazały żadnych oznak menopauzy, a jej cykl menstruacyjny pozostawał regularny. Mijały miesiące, a jej stan się nie poprawiał. Zaczęła spacerować, ćwiczyć jogę, zmieniła dietę i zaczęła morsować. W pracy miała coraz większe trudności z koncentracją, a do głowy zaczęła przychodzić jej myśl, że może cierpi na demencję.

– Tym, co ostatecznie stało się dla mnie największym problemem, była utrata snu – wspomina. Høysæter stała się częściowo niezdolna do pracy i czuła, że jedynie egzystuje.

Tak minęło sześć lat. Przełom nastąpił zupełnie przypadkowo. Została skierowana do ginekologa z zupełnie innego powodu niż menopauza.

– Kiedy dotarłam do gabinetu, lekarka zaczęła mnie wypytywać o moje samopoczucie. Wtedy zdałam sobie sprawę, że mogę zaznaczyć niemal wszystkie objawy menopauzy na jej liście – mówi Høysæter.

Ginekolog nie przejmowała się wynikami badań krwi, które nie wykazały menopauzy.

– Interesowały ją moje objawy – wspomina Høysæter.

Pierwsza przespana noc od lat

Lekarka zaproponowała terapię hormonalną. Już następnego dnia po rozpoczęciu leczenia przespała całą noc.

– Po raz pierwszy od kilku lat przespałam siedem godzin bez przerwy. A ból głowy, który przez sześć lat powodował moje zwolnienie lekarskie, zniknął i nie wrócił – opowiada Høysæter.

Nieoczywiste objawy menopauzy

Specjalistka ginekologii Inger Øverlie przyznaje, że kobiety z całej Norwegii przyjeżdżają do niej po pomoc. Mimo 71 lat nadal ma pełne listy pacjentek.

– Menopauza to naturalny proces, ale u niektórych kobiet objawy są tak silne, że znacznie pogarszają jakość życia – mówi. Podkreśla, że menopauza może być trudna do zdiagnozowania u kobiet, które nadal mają regularne miesiączki.

– Uderzenia gorąca to najbardziej znany objaw, tzw. objaw kardynalny. Ale jest wiele innych symptomów, na które być może zwracaliśmy zbyt mało uwagi – dodaje Øverlie.

Objawy menopauzy

Menopauza (klimakterium) zaczyna się przed całkowitym ustaniem miesiączki, kiedy jajniki produkują coraz mniej estrogenów i progesteronu. Już w wieku 40 lat cykl może stać się nieregularny, a zmiany te mogą trwać nawet 10 lat przed całkowitym zatrzymaniem miesiączki. Większość kobiet przestaje miesiączkować między 45. a 55. rokiem życia.Najczęstsze objawy menopauzy to:

• uderzenia gorąca,
• nocne poty,
• spadek libido,
• problemy ze snem,
• smutek, depresja i wahania nastroju,
• większa skłonność do lęków,
• trudności z koncentracją i zapamiętywaniem.

Niektóre kobiety odczuwają tylko łagodne objawy, podczas gdy inne mają tak silne dolegliwości, że znacząco wpływają one na ich codzienne życie. Objawy często łagodnieją lub ustępują po 3–7 latach. W przypadku nasilonych dolegliwości dostępnych jest kilka metod leczenia, w tym terapia hormonalna. Zaleca się także zdrową i zbilansowaną dietę, umiarkowane spożycie alkoholu, utrzymanie prawidłowej wagi, unikanie palenia oraz regularną aktywność fizyczną.

Utrata popędu seksualnego

Høysæter stosuje plastry hormonalne i naturalny progesteron na dolegliwości związane z menopauzą. Dodatkowo przyjmuje testosteron, aby zwiększyć libido. Ginekolog Inger Øverlie mówi, że leczy wiele kobiet testosteronem.

– Warto podkreślić, że testosteron to również hormon kobiecy. Produkujemy go w jajnikach, nadnerczach i innych miejscach. Jest nam potrzebny – wyjaśnia. W Norwegii nie ma specjalnych preparatów testosteronu dla kobiet, więc Høysæter stosuje lek przeznaczony dla mężczyzn, ale w znacznie mniejszej dawce.

Terapia hormonalna może poprawić jakość życia

– Wiele kobiet mówi, że dzięki testosteronowi mają większą ochotę na seks, ale też więcej energii, czują się lepiej i mają więcej siły do działania – tłumaczy Øverlie.

Podkreśla, że wiele kobiet otrzymuje niewystarczającą pomoc w związku z menopauzą.

– Uważam, że zbyt wiele kobiet pozostawiono samym sobie, bez właściwej opieki i leczenia. Ktoś musi walczyć o ich prawa i im pomóc – mówi ginekolog.

„Nie poddawaj się”

Marianne Natvik, specjalistka medycyny rodzinnej i badaczka zajmująca się menopauzą, prowadzi kursy dla lekarzy na ten temat. Natvik zwraca uwagę, że podczas sześcioletnich studiów medycznych jedynie 45 minut poświęca się na naukę o menopauzie, plus dwie godziny zajęć grupowych.

– Niektóre kobiety mówią, że nie otrzymują pomocy, której potrzebują, albo że nikt ich nie słucha. Mam nadzieję, że wrócą do lekarza i spróbują ponownie. To może być trudne, ale nie poddawaj się. Jeśli lekarz rodzinny nie może pomóc, poproś o skierowanie do ginekologa – zachęca Natvik.

Braki plastrów hormonalnych

W wielu aptekach w Norwegii brakuje plastrów i innych leków hormonalnych.

– Zniknęły w dniu, w którym do nas dotarły – mówi farmaceutka Selma Meskini z apteki Boots w Hamar.

Mimo rosnącej popularności terapii hormonalnej, nie zawsze miała ona pozytywne opinie. Duże badanie z początku lat 2000 wykazało, że stosowanie estrogenu może zwiększać ryzyko poważnych chorób. W rezultacie sprzedaż gwałtownie spadła. Według danych Norweskiego Instytutu Zdrowia Publicznego, sprzedaż leków hormonalnych w Norwegii spadła o 67% w latach 2001–2021.

Wysokie koszty leczenia

Høysæter obawiała się skutków ubocznych, ale nie żałuje, że rozpoczęła terapię. Jednak leczenie hormonalne jest drogie – wydaje na nie około 10 000 koron rocznie. Obecnie Ministerstwo Zdrowia i Opieki Społecznej zleciło analizę, jakie działania można podjąć, aby poprawić dostępność leczenia hormonalnego. Rozważana jest również możliwość objęcia terapii hormonalnej refundacją dla wszystkich kobiet, a nie tylko dla wybranych grup, jak jest to obecnie.

Minister zdrowia obiecuje poprawę opieki nad kobietami 

1 marca ma zostać opublikowany raport na temat menopauzy. Minister zdrowia i opieki społecznej, Jan Christian Vestre (Ap), obiecuje, że rząd podejmie działania.

– Wiemy zbyt mało na ten temat. Opieka nad kobietami w okresie menopauzy była zaniedbywana – przyznaje. Podkreśla, że rząd nie spocznie, dopóki wszystkie kobiety w Norwegii nie będą miały dostępu do odpowiedniej opieki w tym zakresie.