Wypadek drogowy z pieszym: Sąd Najwyższy wyjaśnia profile odpowiedzialności

Sąd Kasacyjny w orzeczeniu nr 7417 z dnia 6 lutego 2024 r. wyjaśnił profile odpowiedzialności w związku z wypadkiem drogowym z udziałem pieszego. Zdjęcie: www.camps-odszkodowania.co.
1. Fakty

Sąd Apelacyjny w Wenecji utrzymał w mocy wyrok wydany przez Sąd w Padwie, który skazał oskarżonego na cztery miesiące pozbawienia wolności ze świadczeniem  ustawowym za przestępstwo nieumyślnego spowodowania śmierci.

Obwinionemu zarzucono, że poprzez niedbalstwo, lekkomyślność i brak doświadczenia, a także naruszenie konkretnych przepisów kodeksu drogowego (w szczególności art.. 141 i 142), nie dostosowując prędkości do obowiązujących ograniczeń, w godzinach wieczornych, przy słabym oświetleniu i w pobliżu skrzyżowania, nie pozwalając pieszemu, który przechodził z lewej strony na prawą wzdłuż drogi bez przejść dla pieszych, dotrzeć na przeciwną stronę drogi w bezpiecznych warunkach, przejechał wspomnianego pieszego, powodując jego natychmiastową śmierć.

Sąd w Padwie ocenił sytuację, stwierdzając, że oskarżony znacznie przekroczył dozwoloną prędkość, a w każdym razie rzeczywista prędkość, szacowana na 86 km/h, nie była odpowiednia do stanu miejsca, nawet jeśli poszkodowany był winny, ponieważ przekroczył jezdnię bez przejścia dla pieszych i nie ustąpił pierwszeństwa przejeżdżającemu pojazdowi. Następnie Sąd Apelacyjny potwierdził te oceny, a apelacja została złożona od tego orzeczenia na dwóch podstawach. Pierwszy zarzut dotyczy naruszenia art. 521 kpk poprzez przypisanie oskarżonemu określonego profilu winy, a mianowicie zlekceważenia obowiązku utrzymywania świateł przednich na wysokości i głębokości zgodnej ze stanem miejsc, co nigdy nie było kwestionowane przez Prokuratora. 

Drugi zarzut dotyczy natomiast naruszenia motywacji na podstawie art. 606 § 2 lit. e) kodeksu postępowania karnego, a także naruszenia polegającego na zniekształceniu materiału dowodowego: sąd odwoławczy, dokonując rekonstrukcji dynamiki wypadku przy braku wnioskowanego przez obronę wznowienia opinii biegłego, w oczywistej sprzeczności z ustaleniami procesu, uznał, w wyniku zniekształcenia materiału dowodowego i na podstawie rozważań pozbawionych podstaw naukowych, że doszło do naruszenia przepisów kodeksu drogowego i że wina leżała po stronie oskarżonego.

W celu uzyskania dalszych informacji polecamy poniższy tom, który oferuje profesjonalistom, którzy mają do czynienia z apelacją i skargą kasacyjną w prawie karnym, operacyjne wskazówki i rozwiązania w celu prawidłowego sporządzenia dokumentów i uniknięcia najczęstszych błędów: https://www.maggiolieditore.it/formulario-annotato-del-processo-penale-dopo-la-riforma-cartabia.html?utm_term=8891663788&utm_source=www.diritto.it&utm_medium=wpplugin&utm_campaign=sinistro-stradale-pedone-cassazione-responsabilita

2. Wypadek drogowy z udziałem pieszego: analizy Sądu Kasacyjnego

Sąd kasacyjny, analizując przedłożoną mu skargę, na wstępie przyjmuje ugruntowaną zasadę prawa, zgodnie z którą "kierowca pojazdu jest zwolniony z odpowiedzialności za potrącenie pieszego tylko wtedy, gdy zachowanie ofiary stanowi ze swej natury naprawdę wyjątkową nietypową przyczynę, nieprzewidzianą ani nieprzewidywalną, wystarczającą do spowodowania zdarzenia, okoliczność, którą można skonfigurować w sytuacji, gdy kierujący pojazdem, z przyczyn niezależnych od ciążącego na nim obowiązku zachowania należytej staranności, znalazł się w sytuacji obiektywnej niemożności zauważenia pieszego i zaobserwowania jego ruchów w odpowiednim czasie, co nastąpiło w sposób gwałtowny, nieoczekiwany i nieprzewidywalny".

Powtórzono również, że art. 141 kodeksu drogowego, regulując prędkość, z jaką mogą poruszać się pojazdy mechaniczne, stanowi między innymi, że kierujący pojazdem jest obowiązany zawsze panować nad swoim pojazdem i mieć możliwość wykonania wszystkich niezbędnych manewrów w warunkach bezpiecznych, w szczególności zatrzymania się w odpowiednim czasie przed każdą dającą się przewidzieć przeszkodą. Zdaniem Sądu Najwyższego "okoliczność, że poszkodowany nie zastosował się do ciążących na nim reguł ostrożności, nie jest wystarczająca do wyłączenia zawinionego zachowania; powszechnie bowiem wiadomo, że w ruchu drogowym nie można liczyć na bezwzględną staranność i respektowanie zasad obowiązujących uczestników ruchu drogowego".

Następnie Sąd przeszedł do analizy drugiego zarzutu apelacji, stanowiącego trzon rozumowania, na którym opiera się zarzut odpowiedzialności, zauważając, że zdarzenie związane z przejściem pieszego przez jezdnię było "abstrakcyjnie przewidywalne".

Stosując zasady wskazane powyżej, odpowiedzialność pozwanego może być wyłączona tylko wtedy, gdy okaże się, że zdarzenie było konkretnie nieuniknione, tj. tylko wtedy, gdy okaże się, że było absolutnie niemożliwe, aby pieszy został zauważony, pomimo zachowania przez sprawcę nałożonych na niego reguł ostrożności, przede wszystkim regulowania prędkości w odniesieniu do warunków czasu i miejsca.

3. Decyzja Sądu Kasacyjnego

W świetle tego, co zostało powiedziane do tej pory, Sąd Kasacyjny stwierdza, że nie ma oczywistej nielogiczności w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, który po przeanalizowaniu wstępnych ustaleń stwierdza, że biorąc pod uwagę stan miejsc i znacznie ograniczoną widoczność nawet rzekoma prędkość 51 km/h w żadnym razie nie byłaby właściwa, a zdarzenia, które bezsprzecznie było w pełni przewidywalne, można było uniknąć, gdyby oskarżony zachował prędkość adekwatną do rzeczywistych warunków czasu i miejsca, także wobec konsekwentnego odtworzenia zachowania pieszego podczas przekraczania jezdni.

Sąd Najwyższy orzekł zatem o oddaleniu apelacji i obciążył oskarżonego kosztami postępowania.