10 niezwykłych sposobów na poznanie Szkocji

Zdjęcie: Charlie Hamilton 

Rybak steruje swoją łodzią wokół Szetlandów – obszaru położonego na północ od kontynentalnej Szkocji, znanej z pięknych plaż. 

Głębokie doliny Szkocji i niesamowita linia brzegowa od dawna są stałym elementem srebrnego ekranu. Ale nic nie może się równać z odkryciem tego miejsca w prawdziwym życiu: rzadkiej dzikiej przyrody, rodzinnych destylarni i rodzimych pisarzy, którzy opowiadają historie. Oto 10 najlepszych sposobów na poznanie tego smaganego wiatrem kraju. 

Przejdź przez piaszczystą plażę na plaże Szetlandów

Na Szetlandach, sto mil na północ od stałego lądu Szkocji, odcinek o długości 550 metrów łączy dwie plaże idealne na pocztówki: jedną na głównej południowej wyspie i drugą na maleńkiej wyspie St. Ninian. Na św. Ninian w zrujnowanej kaplicy przeprowadzono duże wykopaliska piktyjskiego srebra (obecnie w Muzeum Narodowym Szkocji w Edynburgu). Wybrzeże opływa głębokie zatoczki, będące domem dla ptaków, w tym szkierów, głuptaków i maskonurów.

Podróż w czasie do starożytnej przeszłości Szkocji 

W pobliżu miasta Oban w West Highlands Kilmartin Glen obejmuje około 350 stanowisk archeologicznych obejmujących 5000 lat historii. Wiele z nich pochodzi z epoki brązu i neolitu i obejmuje kamienne kręgi, kopce i dzieła sztuki naskalnej. Dowiedz się więcej podczas spaceru z przewodnikiem po Muzeum Kilmartin (konieczna rezerwacja). Muzeum przeszło niedawno gruntowny remont i mieści starożytną ceramikę oraz broń, z których wiele wydobyto tuż obok. 

Zobacz wszystkie zabytki Szkocji wpisane na listę UNESCO na jednym szlaku

Szkocki Szlak UNESCO, uruchomiony w 2021 r., to pierwsza na świecie ścieżka turystyczna łącząca wszystkie obiekty w kraju wpisane na listę UNESCO. Oprócz sześciu obiektów światowego dziedzictwa kulturowego – w tym rzymskiego muru Antoninów i odległej wyspy St. Kilda – trasa obejmuje dwa globalne geoparki i dwie biosfery, a także miasta takie jak: Edynburg, Glasgow i Dundee, wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Przejście całego szlaku zajmuje około 40 dni, ale można go również pokonać częściowo: na przykład sugerowana sześcio- lub ośmiodniowa trasa na Wyspach Północnych obejmuje Globalny Geopark Szetlandów i serce neolitycznych Orkadów. 

Podróż na „Wyspę Whisky” 

Obfite ilości torfu nadają whisky z Islay wyraźny dymny charakter, mówi Anthony Wills, założyciel destylarni Kilchoman w Islay. Choć ma tylko 40 km długości, na tej hebrydzkiej wyspie znajduje się dziewięć działających destylarni, dzięki czemu jest idealnym miejscem na wycieczki po whisky. „Atmosfera małego miasteczka i niesamowita lokalizacja, nierówne wybrzeża i dzikie krajobrazy stają się kluczowymi elementami wycieczki” – mówi Wills. Proponuje przyjechać na majowy festiwal Fèis Ìle, kiedy wyspa ożywa muzyką ludową i tańcem. 

Odwiedź pierwsze na świecie centrum ponownego zdziczenia

Szkocja przewodzi w wysiłkach na rzecz ponownego zdziczenia, których celem jest przywrócenie krajobrazów do ich pierwotnego, nieuprawnego stanu. Centralnym elementem tego ruchu jest Centrum Rewildingu Dundreggan w pobliżu Loch Ness. Zwiedzający mogą wybrać się na spacer po okolicy z przewodnikiem i zwiedzić szkółkę drzew, w której rocznie hoduje się 100 000 rzadkich i rodzimych okazów. Istnieją również ścieżki z przewodnikiem o długości do 4,5 km, prowadzące przez porośnięte wrzosami wrzosowiska i lasy sosnowe, zarówno nowe, jak i stare.

Imprezuj jak poganin 

Pogańscy Szkoci rozpoczęli i zakończyli lato festiwalami ognia: Beltane 30 kwietnia i Samhuinn 31 października. W 1988 roku grupa entuzjastów w Edynburgu założyła Beltane Fire Society i na nowo stworzyła obydwa festiwale na miarę ery nowożytnej, z grą na bębnach, tańcach w kostiumach i pokazach pirotechnicznych. Podczas styczniowego festiwalu Up Helly Aa na Szetlandach, który rozpoczął się jako hałaśliwe świętowanie Nowego Roku w XIX wieku, odbywa się procesja z pochodniami przez Lerwick, której kulminacją jest spalenie langskipa w stylu wikingów.

Przyjrzyj się polowaniu na wieloryby na wyspie Hebrydy Uruchomiony 

Hebridean Whale Trail obejmuje 30 miejsc do obserwacji dzikiej przyrody od Cape Wrath po wyspę Arran. W większości przypadków stworzenia morskie można zobaczyć z lądu, a nie z łodzi, minimalizując wpływ na środowisko. Delfiny butlonose, orki i humbaki należą do gatunków, które można spotkać przez cały rok. Latem dołączają do nich rekiny olbrzymie i wieloryby karłowate. Być może najwspanialszym miejscem jest latarnia morska Tiumpan Head na wyspie Lewis, znana z populacji delfinów tęponosych. Sprawdź Whale Track, aby uzyskać informacje o najnowszych obserwacjach. 

Ucztuj na dobrym jedzeniu w Fife

„Fife ma szczęście, że posiada jedne z najlepszych pól uprawnych w Szkocji, a jednocześnie jest otoczone z trzech stron bujną linią brzegową – to marzenie szefa kuchni” – mówi Rosie Jack, która prowadzi weekendowy targ Bowhouse na terenie gospodarstw ekologicznych Balcaskie niedaleko Anstruther. Skosztuj steków prosto z farmy w Balgove Larder w St. Andrews lub makreli i homara w wędzarni East Pier Smokehouse, z której roztacza się widok na port St. Monans. Jack poleca także lokalny sklep warzywny Greens of Crail ze względu na sery, konfitury i domowe giny.

Wybierz się na wycieczkę po mieście w celach społecznych 

Invisible Cities to przedsiębiorstwo społeczne, które szkoli osoby bezdomne na przewodników wycieczek po Edynburgu i Glasgow. „Posiadanie przewodnika jest jak posiadanie przyjaciela, który wie już wszystko o danym miejscu i chętnie dzieli się jego tajemnicami” – mówi założycielka Zakia Moulaoui, jedna z Podróżników Roku 2024 magazynu National Geographic. Wiedza przewodników wykracza daleko poza główne atrakcje: Tematyka wycieczek po Edynburgu obejmuje zarówno czary, jak i historię queer. Trasa Alternative Glasgow prowadzi od XIX-wiecznego muzeum Pałacu Ludowego do George Square, miejsca zwolenników i przeciwników niepodległości.

Zagłęb się w historię literatury Edynburga

W 2004 roku Edynburg został pierwszym na świecie Miastem Literatury UNESCO; większość jego książkowych atrakcji znajduje się w centrum miasta, po którym można spacerować. Wejdź na wysoki na ponad 200 stóp pomnik Scotta poświęcony Sir Walterowi Scottowi; obejrzyj pierwsze szkice Roberta Burnsa i Roberta Louisa Stevensona w Writers’ Museum; spacer po cmentarzu w Greyfriars Kirk, gdzie J.K. Rowling znalazła inspirację dla postaci z Harry'ego Pottera. Co roku w sierpniu odbywa się trzytygodniowy Międzynarodowy Festiwal Książki w Edynburgu, będący częścią znanych na całym świecie festiwali w Edynburgu.