10 pięknych miejsc do odwiedzenia w Umbrii

Zdjęcie: https://www.cosmopolitan.com/it/lifestyle/viaggi/a27524420/cosa-vedere-in-umbria-weekend/

Niewielki region, który budzi wielkie emocje. Zapraszamy do odkrycia tego pięknego zakątka Włoch, aby móc w pełni docenić jego krajobrazy oraz bogate dziedzictwo artystyczne i kulturowe. Od Perugii po Gubbio, przez wodospady Marmore, oferujemy trasę przez 10 najważniejszych miejsc do zobaczenia w Umbrii, małym-wielkim regionie.

1. Asyż

Zdjęcie: https://www.tourguideassisi.com/best-sights-walking-tour-assisi/

Położony na zboczach góry Subasio Asyż to małe średniowieczne miasteczko, gdzie czas wydaje się stać w miejscu. Ważne miejsce dla wiernych, miasto przesiąknięte duchowością i symbol pokoju. Jest to jeden z najczęściej odwiedzanych zakątków Umbrii i ulubiony cel wielu pielgrzymów, związane z historią świętego Franciszka i świętej Klary, którzy żyli tu i działali.

Rozpoczęcie zwiedzania Asyżu od Bazyliki św. Franciszka to niemal obowiązek. Jej budowa sięga 1230 roku a zlecona została przez papieża Grzegorza IX, by strzec ciało świętego. Z daleka wygląda jak pojedyncza twierdza, ale w rzeczywistości składa się z dwóch nakładających się na siebie kościołów: Bazyliki Dolnej i Bazyliki Górnej ze słynnymi freskami Giotta i krypty z grobem Świętego.

Po zwiedzeniu bazyliki, przejdź się wzdłuż Via San Francesco i dojdź do placu Piazza del Comune, wokół którego znajdują się Świątynia Minerwy z I wieku p.n.e., wieża Torre del Popolo i ratusz Palazzo dei Priori.

2. Perugia

Zdjęcie: https://www.italiapozaszlakiem.com/wp-content/uploads/2023/03/Umbria_Perugia_przewodnik-1024x576.jpeg

Miasto etruskie i rzymskie, średniowieczne i renesansowe, z jednym z najstarszych i najbardziej prestiżowych uniwersytetów we Włoszech i na świecie. Miejsce o tysiącu twarzach, z których każda jest fascynująca i przesiąknięta historią. Perugia jest obowiązkowym przystankiem na trasie odwiedzających region, gdyż posiada dzieła sztuki i monumentalne skarby, które świadczą o jej bogatej przeszłości. Wizytę w stolicy Umbrii warto rozpocząć od głównego placu, Piazza IV Novembre, w którego centrum znajduje się Fontana Maggiore, jeden z najwspanialszych przykładów średniowiecznej rzeźby włoskiej i symbol miasta. W północnej części placu znajduje się katedra San Lorenzo i wspaniały gotycki Palazzo dei Priori, w którym mieści się Galeria Narodowa Umbrii. 

Rocca Paolina to kolejny obowiązkowy punkt zwiedzania. Zbudowana w XVI wieku na polecenie papieża Pawła III, jest prawdziwym podziemnym miastem, które sprawi, że w pełni zanurzysz się w atmosferze średniowiecznej Perugii.

Na koniec, nie przegap Pozzo Etrusco (Studni Etrusków), jednego z głównych, publicznych zbiorników wodnych w mieście w czasach etruskich i rzymskich, który można zwiedzać dzięki systemowi schodów, a dla łasuchów, Muzeum Historyczne Perugina i Casa del Cioccolato (Dom Czekolady), gdzie można spróbować pysznych kakaowych przysmaków, w tym legendarnych Baci Perugina.

3. Spoleto

Zdjęcie: https://www.campagnaincompagnia.it/wp-content/uploads/2015/07/percorsi-turistici-spoleto.jpg

Położone na Colle Sant'Elia (Wzgórzu Eliasza), to tętniące życiem miasto góruje nad doliną Spoletina. Rzymskie, longobardzkie i średniowieczne. Podobnie jak Perugia, szczyci się bardzo bogatym dziedzictwem artystycznym i kulturowym, będącym świadectwem różnych epok historycznych, w których odegrało ważną rolę. 

Rozpocznij swoją podróż od majestatycznej Rocca Albornoziana, symbolu miasta. Ta imponująca i elegancka twierdza została wzniesiona w 1359 roku jako rezydencja papieska, a później wykorzystywano ją jako więzienie. Ma prostokątny kształt i sześć imponujących wież a zwiedzać ją można od wewnątrz. Z chodników wzdłuż murów można podziwiać niesamowitą panoramę 360 stopni na całe miasto.

Następnym, absolutnie nie do przegapienia obiektem jest katedra. Kolejny symbol miasta Spoleto, katedra Santa Maria Assunta, zbudowana w XII wieku, jest prawdziwym arcydziełem architektury romańskiej. Na szczególną uwagę zasługuje rozeta i mozaiki na fasadzie, a wewnątrz, absyda pokryta wspaniałymi freskami Filippo Lippiego.

Z czasów rzymskich pochodzi natomiast starożytny akwedukt, lepiej znany jako Ponte delle Torri, majestatyczna konstrukcja z dziewięcioma łukami łącząca wzgórze Sant'Elia z Monteluco oraz teatr starożytnego Spoletium z I wieku, który mógł pomieścić około 2000 widzów.

Od 1958 roku, każdego lata Spoleto staje się oprawą sceniczną dla Festival dei Due Mondi, gdzie artyści z całego świata występują na koncertach, tańcach i pokazach. Założony przez kompozytora Giancarlo Menottiego, jest prawdziwym hołdem dla sztuki, obejmującego ją we wszystkich wymiarach.

4. Orvieto

Zdjęcie: http://www.laciriola.com/en/around/orvieto

Położone na tufowym klifie wznoszącym się w dolinie falujących wzgórz, Orvieto jest jednym z najstarszych miast we Włoszech. Pochodzące z czasów etruskich miasto ma jedno z najbogatszych dziedzictw artystycznych i kulturowych w Umbrii. Najbardziej znane jest z Duomo (Katedry), symbolu miasta i jednej z najbardziej spektakularnych takich świątyń we Włoszech i na świecie.

Ten wspaniały budynek łączy w sobie różne style architektoniczne, w szczególności gotycki, widoczny zwłaszcza w fasadzie, a także romański. Widziana z zewnątrz, jest niesamowicie piękna, ale to oglądając wnętrze opadnie Ci szczęka. W nawach bocznych warto obejrzeć kaplicę San Brizio z freskami Sądu Ostatecznego autorstwa Beato Angelico i Luca Signorelli oraz kaplicę Korporału, w której przechowywana jest święte płótno z Cudu w Bolsenie.

Drugą po katedrze atrakcją miasta jest studnia św. Patryka: to niesamowite dzieło inżynierii prowadzi przez podwójną spiralną rampę o 248 stopniach w głąb ziemi. Zbudowana w średniowieczu, aby zaopatrywać miasto w wodę w czasach klęski żywiołowej lub oblężenia, osiąga głębokość 62 metrów, średnicę 13 metrów i zawiera 70 łukowych okien.

Kontynuuj swoje "podziemne" doświadczenie, odwiedzając podziemne miasto, skomplikowaną sieć jaskiń i pieczar wykopanych przez mieszkańców Orvieto około 2500 lat temu. Po powrocie na zewnątrz wybierz się na spacer do Fortezza dell'Albornoz w ogrodach miejskich, skąd roztacza się wspaniały widok na położoną w dole dolinę.

5. Gubbio

Zdjęcie: https://www.italiadelight.it/wp-content/uploads/2022/07/gubbio-cosa-vedere-1140x530.jpg

Znane jest również jako „szare miasto”, ze względu na jednolity szary kolor wapienia, z którego zostało zbudowane. Mowa o Gubbio. Położone na zboczach góry Ingino, w północno-wschodniej części regionu, jest jednym z najstarszych umbryjskich miast.

Szczyt rozkwitu miasta przypadł na epokę Seignorii i przez wieki zachowało swój średniowieczny klimat zarówno w budynkach, jak i w strukturze ulic. Miasto składa się z pięciu równoległych ulic położonych na różnych poziomach i połączonych alejkami, schodami i stopniami. 

Pierwszą rzeczą do zobaczenia w Gubbio jest Duomo lub katedra poświęcona świętym Marianowi i Jakubowi. Jest to elegancki gotycki budynek, do którego wchodzi się przez portal zwieńczony ogromnym okrągłym witrażem i którego wnętrze składa się z jednej nawy z kilkoma kaplicami po obu stronach. Po zwiedzeniu katedry udaj się na Piazza Grande, najpopularniejszego miejsca zarówno dla mieszkańców Gubbio, jak i turystów, jednej z najbardziej malowniczych obiektów miejskich średniowiecza. Z tego klimatycznego "wiszącego placu" podziwiać można wspaniały widok na dolinę.

Na placu znajduje się Palazzo Pretorio, który swoim „wielkim dzwonem” od wieków wyznacza godziny otwarcia miasta, oraz Palazzo dei Consoli, w którym mieści się muzeum miejskie. Tutaj miłośnicy historii nie mogą przegapić Tablic Eugubiny, siedmiu tablic z brązu znalezionych w XV wieku, spisanych w języku umbryjskim i uważanych za „najważniejszy tekst rytualny całej klasycznej starożytności”.

6. Todi

Zdjęcie: https://travelitalia.pl/wp-content/uploads/2021/05/todi-perugia-umbria-italy-landscape-at-dawn-of-the-medieval-_shutterstock_756404599-2048x1280.jpg

Znane jako „idealne miasto do życia”, Todi leży na wzgórzu i góruje nad doliną Tybru. Eleganckie, średniowieczne miasto otoczone jest trzema murami: etruskim, rzymskim i średniowiecznym. W Todi warto zobaczyć plac Piazza del Popolo, bijące serce miasta, nad którym górują najważniejsze historyczne budynki: Palazzo del Popolo, jeden z najstarszych budynków miejskich we Włoszech, Palazzo del Capitano, w którym wraz z Palazzo del Popolo mieści się ratusz i Muzeum Miejskie, oraz Palazzo dei Priori, siedziba Sądu Rejonowego, w którym można zobaczyć salami rozpraw z freskami z XIV wieku.

Warto również odwiedzić Duomo (katedrę Annunziaty) w stylu romańsko-lombardzkim, zbudowaną w XII wieku na ruinach świątyni poświęconej bogu Apollo i charakteryzującą się monumentalnymi schodami. Aby podziwiać widok z lotu ptaka nie tylko na miasto, ale także na okoliczną dolinę, warto wziąć głęboki wdech i pokonać 153 stopnie dzwonnicy San Fortunato. Z góry można nawet zobaczyć Perugię!

Możesz też wejść na wzgórze i dotrzeć do Rocca di Todi: na wysokości ponad 400 metrów możesz będziesz podziwiać piękną panoramę i spacerować po parku. Jeśli nie lubisz wysokości, możesz zdecydować się na „podziemne doświadczenie”: trasę o długości ponad 5 km, która wije się pod miastem Todi przez cysterny, tunele i galerie.

7. Cascata delle Marmore

Zdjęcie: https://www.cascatadellemarmore.info/wp-content/uploads/2019/02/cascata-marmore-gallery2.jpg

Wspaniały i porywczy wodospad Marmore jest wizytówką regionu i uchodzi za jeden z najwyższych wodospadów w Europie. Jego całkowity spadek wynosi 165 metrów a podzielony jest na trzy skoki, które sprawiają, że wygląda niesamowicie. Położony w Valnerina, niedaleko Terni, w Parku Naturalnym Wodospadów Marmore, jest obowiązkowym punktem w czasie wakacji w Umbrii. Przez wieki, jego piękno wychwalane było przez poetów i pisarzy, takich jak Pliniusz, Dante i William Turner, i nadal fascynuje tysiące turystów odwiedzających go każdego roku. 

Wejdź na Specola, małą wieżę widokową w najwyższym punkcie wodospadu, aby obejrzeć tęczę wodospadu Marmore. Zjawisko to występuje jedynie w określonych warunkach atmosferycznych: promienie słoneczne załamują się na wodzie, uwalniając delikatną chmurę pary, z której wyłania się wspaniała tęcza. To spektakl, którego nie można przegapić!

W parku miłośnicy wędrówek i trekkingu mogą spacerować licznymi ścieżkami i odkrywać wszystkie gatunki zamieszkujące wodospad lub odwiedzać jaskinie wyrzeźbione przez wodę na przestrzeni wieków. Dla bardziej odważnych wodospady są idealnym miejscem na rafting lub spróbowanie sił w hydrospeed, ekstremalnego sportu polegającego na spływie rwącą rzeką przy użyciu deski.

8. Castelluccio di Norcia

Zdjęcie: https://travel.thewom.it/content/uploads/sites/4/2023/03/Shutterstock_1826279903-6-1000x750.jpg

Pod koniec wiosny, od maja do lipca, w Umbrii, w sercu gór Sibillini, cała wielka równina przeradza się w imponującą paletę barw. To właśnie kwiaty kwitną na tych bezkresnych polach, w momencie, gdy natura daje niesamowity popis swojej twórczości, tworząc wyjątkowy na skalę światową spektakl. To cud, który co roku przyciąga tysiące turystów do Castelluccio di Norcia z okazji Kwitnienia Soczewicy Castelluccio. 

Castelluccio to mała wioska położona niedaleko Norci w Valnerina, w Parku Narodowym Monti Sibillini. Na rozległym okolicznym płaskowyżu uprawiana jest jedna z najpopularniejszych odmian soczewicy, typowy produkt chroniony oznaczeniem geograficznym tego obszaru. Kwitnienie równiny to w rzeczywistości moment, w którym kwitną nie tylko kwiaty soczewicy, ale wszystkie inne uprawiane na tym obszarze. Najlepszą porą na obserwowanie zjawiska jest początek lipca, bo to wtedy otwierają pąki wszystkie rośliny

To jak obraz, który powoli ożywa: wszystko zaczyna się od żółci gorczycy w maju, do której dodaje się pociągnięcia pędzla czerwieni maków, potem przychodzi kolej na biel margaretek, fiolet zwrotnic zwierciadła Wenery i wreszcie błękit chabrów. W tym momencie łąki są najpiękniejsze i żadne zdjęcie nie jest w stanie oddać piękna spektaklu, który rozgrywa się przed naszymi oczami.

9. Jezioro Trazymeńskie

Zdjęcie: https://www.roccadipierle.com/wp-content/uploads/lago-trasimeno-5_1280.jpg

Zanurzone w zieleni, między umbryjskimi wzgórzami i dolinami, rozciąga się Jezioro Trazymeńskie. Z tego czwartego pod względem powierzchni jeziora Italii wynurzają się trzy wyspy: Polvese, Maggiore i Minore, z których jedynie dwie pierwsze udostępnione są dla zwiedzających.

Największą z wysp jest Polvese, która jest jednocześnie najwyższą z nich, i oprócz pięknych widoków oferuje też inne atrakcje takie jak kościół San Giuliano i ruiny kościoła Olivetana di San Secondo. Maggiore jest jedyną z trzech wysp zamieszkaną przez ludzi i posiada równie ciekawe zabytki, takie jak kościół Chiesa di San Salvatore czy zamek Castello Gugliemi, a także szczyci się piękną przyrodą.

Rejon Jeziora Trazymeńskiego to idealny cel wycieczek, także tych śladami sztuki. To prawdziwy raj dla fanów pieszych wędrówek: wokół jeziora znajduje się mnóstwo szlaków prowadzących przez bujne lasy i antyczne osady. Na uwagę z pewnością zasługują Castiglione del Lago z Pałacem Dożów z XVI w. czy malownicza Rocca del Leone. Znajdzie się również coś dla miłośników sztuki: na tym obszarze można udać się w podróż śladami renesansowego malarza Perugino.

10. Foligno

Zdjęcie: https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/97/Foligno_6.jpg/1280px-Foligno_6.jpg

Leżące w połowie drogi między Perugią a Asyżem Foligno, jest trzecim pod względem wielkości miastem Umbrii. W odróżnieniu od większości gmin regionu, miasto położone jest na nizinie, dzięki czemu jest ono idealnym celem dla rowerzystów czy fanów pieszych wycieczek.

Zrób spacer po Starówce i dojdź aż do placu Piazza della Repubblica, gdzie będziesz podziwiać wyjątkowy kompleks architektoniczny złożony z Katedry, neoklasycystycznego Palazzo Comunale i Palazzo Trinci. Katedra wzniesiona została ku czci św. Felicjana i mieści muzeum Capitolare Diocesano oraz kryptę ze

Świętym. Pochodzący z XIV w. Palazzo Trinci jest jednym z najlepiej zachowanych, późnogotyckich, domostw we Włoszech.

Jeśli uwielbiasz zwiedzać muzea, koniecznie wpadnij do Museo della Stampa w Palazzo Orfini, które od XV w. po dziś gromadzi świadectwa produkcji papieru. To tu, w 1472 r. drukarz Emiliano Orfini wydrukował pierwsze wydanie Boskiej Komedii. Oprócz tego, możesz przejechać się do Włoskiego Centrum Sztuki Współczesnej, aby obejrzeć dzieła ze stałej wystawy. Natomiast w ramach chwili odpoczynku udaj się Parco dei Canapè, czyli starożytnego miejskiego parku, który nazwę zawdzięcza otaczającym go 80 ceglanym ławką w kształcie kanap.

Jak dotrzeć do Umbrii?

Położone w połowie drogi między Perugią a Asyżem (zaledwie 15 km od stolicy Umbrii i 12 km od Asyżu) lotnisko San Francesco d'Assisi jest głównym węzłem lotniczym do i z Umbrii.

Znajduje się w dogodnej lokalizacji do zwiedzania reszty regionu, a nawet Toskanii. Świetnym pomysłem na wygodne eksplorowanie Umbrii jest własny lub wynajęty samochód. 

Lotnisko jest obsługiwane przez linie lotnicze takie jak Ryanair, Alitalia, Transavia i British Airways, które obsługują regularne połączenia - sezonowe i roczne - do kierunków krajowych i międzynarodowych.