Nadmierna turystyka uderzyła w wioskę Świętego Mikołaja, mówią fińscy mieszkańcy

Turyści gromadzą się w Wiosce Świętego Mikołaja, zimowym parku rozrywki położonym na skraju koła podbiegunowego, w Rovaniemi w Finlandii, 4 grudnia 2024 r. Zdjęcie: James Brooks/AP

Turyści bawią w śniegu, jeżdżą saniami zaprzężonymi w renifery, popijają koktajle w lodowym barze, a nawet spotykają samego Świętego Mikołaja w stolicy fińskiej Laponii, Rovaniemi, która określa się „oficjalnym domem Świętego Mikołaja”. Park tematyczny Wioska Świętego Mikołaja przyciąga ponad 600 tys. ludzi każdego roku, a szczególnie popularny jest w okresie świątecznym. 

„To tak, jakby moje marzenie się spełniło” powiedziała z uśmiechem polka Elżbieta Nazaruk“. Jestem naprawdę podekscytowana byciem tutaj”. Turystyka Rovaniemi kwitnie – co cieszy właścicieli hoteli i restauracji, jak również władze miasta, ponieważ przynosi to miastu mnóstwo pieniędzy. Jednakże, nie wszyscy są zadowoleni z tego napływu odwiedzających, 10-krotnie przewyższającego populację miasta, każdego roku w okresie Bożego Narodzenia.

„Martwimy się nadmiernym rozwojem turystyki. Turystyka rozwinęła się tak szybko, że nie ma już nad nią kontroli” powiedział 43-letni Antti Pakkanen, fotograf i członek sieci mieszkaniowej, która zorganizowała we wrześniu rajd na ulicach miasta.

Stojący nad rzeką Kemijoki Antti Pakkanen z prawej, a z lewej Taina Torvela – członkowie sieci mieszkaniowej w Rovaniemi. Zdjęcie: James Brooks/AP

Jest to uczucie, które odbiło się echem w innych popularnych europejskich miejscach turystycznych, włączając w to Barcelonę, Amsterdam, Malagę i Florencję. Na całym kontynencie miejscowi protestowali przeciwko „nadmiernej turystyce” – co ogólnie opisuje punkt krytyczny, w którym odwiedzający i ich gotówka przestają przynosić korzyści mieszkańcom, a zamiast tego wyrządzają szkody, degradując zabytki, przytłaczając infrastrukturę, oraz znacznie utrudniając życie tym, którzy tam mieszkają. 

Wygląda na to, że teraz rozprzestrzeniło się to również na północ, aż do granicy koła podbiegunowego. Rovaniemi odnotowało rekordową liczbę 1,2 miliona turystów nocujących w 2023 roku, co stanowi prawie 30% wzrostu od 2022 roku, po odbiciu się po zakłóceniach podróżniczych spowodowanych pandemią. „Skandynawia to trend” powiedziała Sanna Karkkainen, dyrektorka naczelna Visit Rovaniemi, stojąc w lodowej restauracji, w pobliżu której pracowali rzeźbiarze śniegu. „Ludzie chcą podróżować do fajnych krajów, aby zobaczyć śnieg, zorzę polarną i oczywiście Świętego Mikołaja”.

Trzynaście nowych połączeń lotniczych z lotniskiem Rovaniemi zostało otwartych w tym roku, przyciągając podróżujących z Genewy, Berlina, Bordeaux i innych. Najwięcej turystów przybywa z krajów europejskich, takich jak Francja, Niemcy oraz Wielka Brytania, ale atrakcyjność Rovaniemi rozprzestrzeniła się również dalej. Dostępność hoteli tej zimy jest niewielka, a Tiina Määttä, dyrektorka generalna 159-pokojowego hotelu Original Sokos, spodziewa się, że rok 2024 pobije więcej rekordów.

Wioska Świętego Mikołaja jest zimowym parkiem rozrywki położonym na skraju koła podbiegunowego. Zdjęcie: James Brooks/AP

Lokalni krytycy masowej turystyki mówią, że wiele budynków mieszkalnych w centrum Rovaniemi również jest wykorzystywanych do świadczenia usług noclegowych podczas szczytu sezonowego, w związku z czym nie są już dostępne do użytku mieszkalnego. Twierdzą, że rozprzestrzenianie się krótkoterminowego wynajmu spowodowało wzrost cen, wypierając długoterminowych mieszkańców i przekształciło centrum miasta w „przejściową przestrzeń dla turystów”.

Fińskie prawo zabrania świadczenia profesjonalnych usług zakwaterowania w budynkach przeznaczonych do użytku mieszkalnego, dlatego też działacze wzywają władze do działania. „Przepisy muszą być lepiej egzekwowane” powiedziała Pakkanen. Nie wszyscy się z tym zgadzają. Burmistrz Ulla-Kirsikka Vainio zauważa, że niektórzy zarabiają „dobre pieniądze” na krótkoterminowym wynajmie. W każdym razie, zaostrzone przepisy prawdopodobnie nie będą miały wpływu na ten sezon zimowy i pomimo niepokoju wyrażanego przez mieszkańców, masowa turystyka w Rovaniemi zapewne jedynie wzrośnie w 2025 roku – odwiedzający chcą doświadczyć wyjątkowej atmosfery na północy, szczególnie w okresie świątecznym. „Jest okres Bożego Narodzenia i chcielibyśmy zobaczyć zorzę polarną” mówi Joy, odwiedzający z Bangkoku. „Rovaniemi wydaje się być dobrym miejscem”.