Parki Narodowe to nie tylko miejsca. Co powinieneś wiedzieć o ludziach

Źródło: USA Today via Getty Images

„Kiedy nasi goście przybywają z daleka, stąpają po ziemiach i śladach, które należały do naszych przodków”, powiedział Albert Brent Chase, edukator kultury Navajo (Diné) i nauczyciel języka, podczas podróży organizowanej przez Adventures by Disney w Arizonie i Utah, w wywiadzie dla USA Today.

Podczas gdy parki narodowe w Stanach Zjednoczonych i inne malownicze krajobrazy są często chwalone za piękno i majestat, kryją one głębsze znaczenie jako ojczyzny rdzennych plemion. Poprzez wycieczki i opowieści kulturowe, rdzenne głosy dzielą się bogatą historię oraz połączeniem z tymi ziemiami, oferując podróżnikom, by dostrzegli coś więcej niż tylko widoki.

Źródło: Eve Chen

Pierwsi ludzie

W USA jest 574 uznanych federalnie plemion i jeszcze więcej bez takiego uznania. 

„Historie i dziedzictwo pierwszych ludzi, którzy zamieszkiwali tę ziemię, sięgają głęboko i daleko”, pisze National Park Service na swojej stronie poświęconej dziedzictwu rdzennych Amerykanów. 

„National Park Service współpracuje z rdzennymi Amerykanami, osobami wywodzącymi się z Alaski i Hawaii, aby zachować ich dziedzictwo kulturowe i upamiętniać plemienne kultury”.

Jednakże, nie zawsze było to oczywiste. Kiedy dyrektor National Park Service, Chuck Sams, objął urząd w 2022 roku, powiedział USA Today, że gdy odwiedził parki jakieś 30 lat temu, „niewiele było uznania dla ludzi, którzy zamieszkiwali te tereny od tysięcy lat”. 

Źródło: Eve Chen

Sams, będący członkiem plemion Cayuse i Walla Walla oraz zapisanym członkiem w Konfederacji Plemion Rezerwatu Indian Umatilla w Oregonie, dążył do zwiększenia współzarządzania parkami z rdzennymi plemionami. 

Dorothy FireCloud, pełniąca rolę rzecznika ds. rdzennej ludności amerykańskiej w National Park Service, zaznaczyła, że „ wiele parków skupia się na dostarczaniu platform, by rdzenni ludzie mogli dzielić się swoimi historiami i kompletną historią z odwiedzającymi park”.

Źródło: Eve Chen

Łączenie z innymi

“Spotkania twarzą w twarz mogą być kluczowe do budowania więzi zarówno z ludźmi, jak i miejscem” jak osobiście doświadczył inny rdzenny anegdociarz, Derrick Suwaima Davis.

„To co naprawdę mi pomaga z moich podróży to spotkania z innymi i nauka o ich kulturze oraz możliwość dzielenia się moją kulturą w unikalny sposób i odnajdywanie wspólnej nici, równowagi i troski o bezpieczeństwo”, powiedział Davis, pochodzącymi z plemion Hopi i Choctaw i z Orayvi (Oraibi), jednej z najstarszych ciągle zamieszkałej osady na kontynencie, położonej w Navajo, w Arizonie

„Nasze kulturowe granice ziemi sięgają daleko poza nasze granice rezerwatu”, wyjaśnia.

„Wciąż współpracujemy z innymi plemionami, stanem, właścicielami prywatnymi czy władzami państwowymi, by odwiedzać wiele naszych świętych miejsc”.

Wcześniej wieczorem, pomiędzy graniem na tradycyjnych fletach i bębnach, dzielił się opowieściami Hopi o wyłanianiu się z ziemi i opiece nad nią jako opiekunowie. 

„Dla nas ważne jest zrozumienie, że nawet nasze własne ciało fizyczne nie należy do nas. Prędzej czy później wróci tam, skąd wyrosło”, wyjaśnia. 

„Chcę tylko zachęcić każdego do pomyślenia o tym, kim jest, dlaczego tu jest i jak przeżyć to doświadczenie jako ludzka istota i wykorzystać je jak najlepiej”

Źródło: Eve Chen

Pamiętanie o korzeniach 

Jedno z pytań, jakie Chase zadał grupie, brzmiało: “skąd pochodzą” i nie miał na myśli tylko Ameryki. 

„Skąd pochodzą wasi przodkowie?” powtórzył, rozmawiając z USA Today po swojej prezentacji, zaledwie kilka kroków od południowej krawędzi Wielkiego Kanionu. 

„Nie mogą zapomnieć o swoich korzeniach”.

Davis poświęcił życie na ochranianie i przekazywanie historii oraz dziedzictwa Navajo, pracując nad stworzeniem programów nauczania dla szkół Navajo.

„Czujemy się błogosławieni, że możemy iść naprzód przez pokolenia, nauczając tego co możemy i zostawiając ślady na tej ziemi, wiedząc, że zrobiliśmy wszystko, co mogliśmy, aby nie tylko uczyć naszych ludzi, ale także innych ludzi, by mogli poczuć więź”.

W swojej prezentacji opowiadał o szerokiej tematyce - od wyplatania koszy aż po szkoły z internatem dla rdzennych Amerykanów oraz słynnych Navajo Code Talkers - w przerwach pomiędzy występami towarzyszącej mu grupy tanecznej.

„Nie nazywamy siebie artystami rozrywkowymi”, powiedział „Jesteśmy nauczycielami kultury i edukatorami poprzez muzykę, taniec i opowiadanie historii”.

Chase pragnie inspirować ludzi do samodzielnej chęci nauczenia się więcej.

„Możesz odkryć coś, co sprawi, iż poczujesz się kompletny i wykorzystać to we własnym życiu,” stwierdził. „Coś, co dodanego do twojej duchowej ścieżki, z czym będziesz mógł dalej iść i może nawet dzielić się z innymi.”

Wciąż tutaj

Źródło: Eve Chen

Jedną z rzeczy, które Don Mose III, również Navajo, chciałby, aby podróżni wiedzieli, że „wciąż tutaj jesteśmy”.

„Nasi bracia i siostry w całym kraju nie są nawet świadomi, że nadal istniejemy i żyjemy”, mówi w Monument Valley, na jednej z ostatniej nocy podczas podróży.

Choć wielu ludzi może znać urzekające Buttes Monument Valley z filmów takich jak „Dyliżans” i „Forrest Gump”, a nawet atrakcji „Disney'a Soarin' Around the World”, mogą nie zdawać sobie sprawy, że jest to część Navajo lub że ma ono swój odpowiednik parku narodowego, Monument Valley Navajo Tribal Park.

„Ale jest więcej niż tylko piękne widoki. Jest tam duch i jest on żywy. A jeśli zajrzycie głęboko w siebie, poczujecie to”, powiedział Mose.

Źródło: Eve Chen 

Powiedział, że cały ten obszar jest święty, a grupa mogła poczuć, jak wyjątkowe jest to miejsce, gdy Mose i jego zespół, Dark Sky, dzielili się muzyką i opowieściami przy ognisku, wśród czerwonych skał, pod gwiazdami. Podczas kilku okazji, podobnie jak Davis i Chase, zaprosili gości do wspólnego tańca wokół ogniska.

„Uwielbiam, że te małe dzieci przyszły i uczestniczyły w tym. Wiesz, to coś, co będą pamiętać do końca życia”, powiedział z szerokim uśmiechem.

 „Wystarczy, że wszyscy poznamy trochę więcej o kulturach innych, a wszyscy na tym skorzystamy”.

Oprócz „Adventures” organizowanych przez Disney’a i parków narodowych, podróżnicy, którzy chcą poznać kulturę rdzennych Amerykanów, mogą znaleźć możliwości podróży prowadzonych przez społeczności indiańskie na terenie całego kraju na stronie internetowej American Indian Alaska Native Tourism Association: NativeAmerica.travel.