Poszukiwani gondolierzy: Wenecja szuka osób na stanowiska w definiującym miasto zawodzie

Zdjęcie: RooM the Agency/Alamy

W swoich słomkowych kapeluszach i pasiastych koszulach, wybitni gondolierzy Wenecji od wieków umiejętnie przewożą pasażerów przez wąskie kanały tego lagunowego miasta. Teraz starają się zwiększyć swoją liczbę, aby zapewnić, że tradycja ich starożytnego zawodu przetrwa. Urząd miejski Wenecji ogłosił w tym tygodniu, że poszukuje nowych gondolierów. Wymagania dotyczące pracy obejmują ukończony 18. rok życia, wykształcenie na poziomie szkoły średniej, umiejętność pływania oraz posiadanie zaświadczenia lekarskiego, które potwierdza „zdrową i silną kondycję”. Jednak proces aplikacji to nie lada wyzwanie. Na początku przyszli gondolierzy muszą zapisać się na kurs szkoleniowy – Arte del Gondoliere, czyli Sztuka Gondoliera. Będą mogli wziąć w nim udział tylko wtedy, gdy udowodnią, że potrafią wiosłować lub przynajmniej pokażą, że mają predyspozycje do opanowania tej umiejętności.„Umiejętność poruszania się gondolą to najważniejsza sprawa” – powiedział Andrea Balbi, prezydent stowarzyszenia gondolierów w Wenecji. „Proces wstępnej selekcji pomaga nam to określić, a następnie po wcześniejszej selekcji kandydaci zaczynają szkolenie”. Dla tych, którzy znają się na nauce jazdy gondolą we Włoszech, proces szkolenia jest równie rygorystyczny. Uczestnicy muszą odbyć 30 godzin lekcji teoretycznych, podczas których poznają odpowiednik kodeksu drogowego dla wodnych szlaków. Nauczą się także angielskiego i francuskiego, a także historii, sztuki i kultury Wenecji, ze szczególnym uwzględnieniem tego, jak miasto zostało zbudowane i jakie są jego szlaki wodne. 

Następnie przystąpią do 10 godzin praktycznego szkolenia, które obejmuje wiosłowanie gondolą za pomocą pojedynczego wiosła pod okiem mistrza gondoliera. Zawód gondoliera jest filarem  Weneckiej tradycji od 1094 roku. Przez wieki 11-metrowe łodzie były głównym środkiem transportu w mieście, przewożąc niższe warstwy społeczne, zanim zostały przyjęte przez arystokratów, gdy ich ulubiony środek transportu – konie – został zakazany na wąskich uliczkach w XIV wieku. Do XVI wieku szacuje się, że po Wenecji pływało około 10 000 gondoli. Obecnie jest tylko 433 gondolierów. Zawód ten był kiedyś zarezerwowany wyłącznie dla mężczyzn, a pożądane licencje były zazwyczaj przekazywane z ojca na syna. Dziś zawód ten jest otwarty dla każdego obywatela UE. Giorgia Boscolo została pierwszą kobietą-gondolierem w 2009 roku, a obecnie jest 14 kobiet w tym zawodzie. Z szacowaną liczbą 30 milionów odwiedzających rocznie, gondolierzy są bardzo poszukiwani w Wenecji. Jednak według Balbiego, znalezienie nowych rekrutów nie dotyczy tylko obsługi ogromnej liczby turystów, ale także utrzymania zawodu przy życiu. „Następuje zmiana pokoleniowa: ludzie przechodzą na emeryturę i muszą być zastępowani” – powiedział. „Dlatego organizujemy kursy szkoleniowe, gdy tylko zachodzi taka potrzeba. Osoby, które decydują się na ten zawód, robią to, ponieważ kochają Wenecję i są przekonane, że kontynuują tradycje gondoli i miasta”. Gondolierzy często walczyli o zachowanie swojego zawodu w niezmienionej formie. 

Kiedy Wenecja wprowadziła publiczny motorowy tramwaj wodny w latach 80. XIX wieku, gondolierzy zorganizowali swoją pierwszą strajk. Dziś często protestują przeciwko taksówkom wodnym i motorówkom, argumentując, że ich brawurowa jazda zagraża życiu, wzburzając fale, które kołyszą mniejsze jednostki. Balbi jest gondolierem od 30 lat. W tym czasie był świadkiem wzrostu turystyki i zmieniających się potrzeb pasażerów, którzy wsiadają do jego łodzi.„Zwykle młodsze osoby chcą tylko robić selfie” – powiedział. „To rodziny lub osoby powyżej 30. roku życia są bardziej ciekawe miasta i chcą poznać jego historię oraz sposób, w jaki zostało zbudowane”. W grudniu zeszłego roku entuzjazm grupy chińskich turystów robiących selfie na gondoli doprowadził do tego, że zignorowali polecenie gondoliera, aby usiąść, co spowodowało przewrócenie łodzi i wypadnięcie ich za burtę. Gondolier, który próbował wykonać skomplikowany manewr podczas nawigacji pod mostem blisko Placu św. Marka, także wpadł do wody, zanim zdołał uratować swoich pasażerów. Balbi zaznaczył, że w trakcie szkolenia uczestnicy będą również uczyć się kluczowych słów w językach nieeuropejskich, aby uniknąć podobnych incydentów w przyszłości. Jak powiedział, popyt na kurs, który kosztuje aplikantów ponad 1000 euro, sprawia, że nie ma ryzyka wyginięcia tego zawodu. „Wenecja musiałaby umrzeć, zanim ten zawód zniknie” – dodał.