Wycieczka po Grenlandii z pierwszą kobietą na stanowisku premiera tego kraju

Zdjęcie: Alamy

Grenlandia, o powierzchni wynoszącej oszałamiające 2,16 miliona km², jest największą wyspą na świecie i jednocześnie najmniej zaludnioną. Ogromna pokrywa lodowa zajmuje około 80% jej powierzchni, większość ludności (56 000 osób) mieszka w obszarach miejskich wzdłuż południowo-zachodniego wybrzeża.

Specjalistka: Aleqa Hammond to polityczka i była członkini Parlamentu Grenlandii. Jej kariera polityczna rozpoczęła się w 2005 roku, kiedy pełniła różne funkcje ministerialne, w tym ministra finansów i spraw zagranicznych. W 2013 roku została pierwszą kobietą na stanowisku premiera Grenlandii. 

Jednak Grenlandia wciąż przyciąga turystów swoim zachwycającymi naturalnymi widokami z lodowcami i górami lodowymi. Poszukiwacze przygód cieszą się kajakarstwem, wędrówkami i jazdą na psich zaprzęgach w rozległej dziczy. Nocne słońce, zorza polarna i kolorowe wioski tylko zwiększają urok tej arktycznej destynacji.

Zapytaliśmy Aleqę Hammond, pierwszą kobietę na stanowisku premiera Grenlandii (2013-2014), jak odkrywać tę krainę kontrastów. „Grenlandia jest tak rozległa i ogromna oraz niedostatecznie odkryta w wielu aspektach, że po tym jak Fiord Lodowcowy Ilulissat został wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO w 2004 roku, nie został ponownie uznany przez UNESCO przez kolejne 13 lat,” mówi. „Teraz ma ich trzy, co pokazuje, że kraj ma tak wiele do zaoferowania.”

W listopadzie 2024 roku otwarto Międzynarodowy Port Lotniczy Nuuk w stolicy kraju. A w 2026 roku otwarte zostaną dwa kolejne międzynarodowe lotniska w Ilulissat, trzecim co do wielkości mieście Grenlandii oraz w Qaqortoq, na południu Grenlandii. Wraz z przygotowaniami Grenlandczyków na napływ turystów, Hammond jest optymistką. „Wszyscy pragną tej zmiany, ponieważ chcemy mieć silniejszą gospodarkę i chcemy być bardziej samowystarczalni.”

Zgodnie z danymi Grenlandzkiego Ministerstwa Gospodarki, Handlu, Zasobów Mineralnych, Sprawiedliwości i Równości Płci, w ciągu ostatnich pięciu lat turystyka na Grenlandii wzrosła o 46%; głównie z powodu wzrostu zapotrzebowania ze strony podróżnych, którzy pragną odkrywać nowe miejsca turystyczne po pandemii Covid-19, szczególnie te z szerokimi, otwartymi przestrzeniami. Oczekuje się, że liczba turystów wzrośnie wraz z nowymi lotniskami.

Jednak „Grenlandia nie chce turystyki masowej,” mówi Hammond. „Grenlandia chce lepszej turystyki. Chcemy turystyki, która przyniesie korzyści mieszkańcom tego kraju, a nie nas przytłoczy. To będzie bardzo kontrolowane miejsce, co sprawia, że jest wyjątkowe.” Oto ulubione sposoby Hammond na odkrywanie Grenlandii.

Turyści mogą poznać tysiące lat historii Grenlandii w Narodowym Muzeum i Archiwum Grenlandii, które jest domem dla Mumii z Qilakitsoq. Zdjęcie: Alamy

1. Najlepsze miejsce, aby odkryć historię Grenlandii: Narodowe Muzeum i Archiwum Grenlandii

Nuuk, stolica Grenlandii, liczy około 20 000 mieszkańców. Jednak „to bardzo metropolitalne miasto,” mówi Hammond. „Są muzea, kawiarnie, mnóstwo możliwości zakupów i koncertów, jest pełne życia.” Zlokalizowane w Kolonialnym Porcie Nuuk, Narodowe Muzeum i Archiwum Grenlandii to fascynujące miejsce, w którym można zgłębić historię i kulturę kraju. „Muzeum zdecydowanie warto odwiedzić,” mówi Hammond. „Jest dobrze zorganizowane i prowadzi liczne wykopaliska archeologiczne w odległych miejscach Grenlandii.”Wystawy muzeum obejmują szeroki zakres historii Grenlandii, od pierwszych kultur paleoeskimoskich, które przybyły tysiące lat temu, przez okres osadnictwa nordyckiego w X wieku i migrację Thule w XIII wieku, aż po duńską kolonizację w XVIII wieku.

Muzeum jest również znane ze swojej kolekcji dobrze zachowanych mumii z Qilakitsoq, naturalnie zmumifikowanych szczątków rodziny z północnej Grenlandii, należącej do paleoeskimoskiej kultury Saqqaq, która żyła między 2500 r. p.n.e. a 800 r. p.n.e. „Są to najstarsze mumie na świecie pochodzenia inuickiego” mówi Hammond, która jest Inuitką, a także szanowaną edukatorką Inuitów i byłym komisarzem Inuit Circumpolar Council. „Te mumie zostały znalezione w 1972 roku w rejonie Uummannaq w północnej Grenlandii, skąd pochodzę.”

Wystawianie mumii nie obyło się bez kontrowersji. „To była wielka dyskusja w tamtych czasach, czy powinny one należeć do muzeum, czy nie, i wielu Grenlandczyków nie było zadowolonych, że tam trafiły,” mówi Hammond. „Dziś wszyscy są usatysfakcjonowani, ponieważ istnieje światowe zainteresowanie tym, jak Inuici żyli i jak żyją, oraz jaką mamy spuściznę kulturową. To jest najstarszy dowód na to.”

Strona internetowa: https://en.nka.gl/

Adres: Hans Egedesvej 8, Box 145, 3900 Nuuk

Telefon: +299 32 26 11

Instagram: @natmus_gl

Kuchnia grenlandzka koncentruje się na świeżych, sezonowych składnikach i łączy tradycje Inuitów z nowoczesnymi technikami Zdjęcie: Alamy

2. Najlepsze miejsce, aby cieszyć się kuchnią grenlandzką: Restauracja Sarfalik

Jeśli chodzi o wykwintną kuchnię w Nuuk, jednym z ulubionych miejsc Hammond jest restauracja Sarfalik, która znajduje się na ostatnim piętrze luksusowego Hotelu Hans Egede w centrum miasta. Sarfalik specjalizuje się w prezentowaniu najlepszych smaków kuchni grenlandzkiej, koncentrując się na świeżych, sezonowych składnikach pozyskiwanych od lokalnych myśliwych i rybaków. W kuchni łączy się tradycja Inuitów i techniki przetrwania, w tym suszenie, fermentowanie i wędzenie.

„Używanie lokalnych składników to trend na Grenlandii,” mówi Hammond. „Mamy wspaniałe zasoby, a każde miasto ma własny otwarty rynek rybny i mięsny, na którym można znaleźć woła piżmowego, renifera, halibuta i dorsza. Wszystko jest dostępne.” Sarfalik ma otwartą przestrzeń i przytulną atmosferę brasserie, a menu oferuje tradycyjne potrawy grenlandzkie z nowoczesnym akcentem oraz dania inspirowane kuchnią międzynarodową. Jest również dostępne menu degustacyjne, które pozwala spróbować różnych dań głównych. „To nie są ogromne porcje, ale bardzo piękne i wspaniale przygotowane,” mówi Hammond. „To gastronomiczne doświadczenie.”

Strona internetowa: https://hhe.gl/restaurant-sarfalik/?lang=en

Adres: Hotel Hans Egede, Aqqusinersuaq 1, 3900 Nuuk

Telefon: +299 34 80 00

Instagram: @sarfalik

Muzeum Sztuki Nuuk, mieszczące się w dawnej świątyni adwentystycznej, prezentuje prace artystycznych mistrzów Grenlandii Zdjęcie: Alamy

3. Najlepsze miejsce, aby poczuć artystyczną atmosferę Grenlandii: Muzeum Sztuki Nuuk

Jako ważne centrum kulturalne, Muzeum Sztuki Nuuk prezentuje mieszankę grenlandzkiej i międzynarodowej sztuki. „Ponieważ mamy wielu artystów w Nuuk, muzeum cieszy się dużą frekwencją i jest to duże miejsce, które zdecydowanie warto odwiedzić,” mówi Hammond.

Muzeum, dar duńsko-grenlandzkich filantropów Svenda i Helene Junge Pedersen dla mieszkańców Nuuk, mieści się w centrum miasta, w dawnej świątyni adwentystycznej, wyróżniającej się wysokimi sufitami, drewnianymi belkami i witrażami. Oprócz wystaw, muzeum organizuje również wydarzenia, warsztaty i programy edukacyjne, takie jak spacer artystyczny po mieście, który można pobrać jako podcast.

Jego głównym celem jest prezentowanie prac grenlandzkich artystów oraz przedstawianie Grenlandii w sztuce. W tym celu muzeum zgromadziło znaczną liczbę dzieł wczesno XX-wiecznego artysty pejzażysty Emanuela A. Petersena, znanego z romantycznych przedstawień grenlandzkiej przyrody. W wystawach muzeum można zobaczyć różnorodne media, w tym obrazy, akwarele, rysunki i rzeźby wykonane z materiałów takich jak steatyt, kość słoniowa i drewno.

„Grenlandzka sztuka to wyraz kultury Inuitów, która jest głęboko związana z ziemią, dziką przyrodą i arktycznymi tradycjami,” mówi Hammond. „Nasze duchy, legendy i tradycyjne wierzenia są często przedstawiane, podobnie jak zwierzęta istotne dla przetrwania, takie jak foki, wieloryby i niedźwiedzie polarne.”

Strona internetowa: https://www.nuukkunstmuseum.com/

Adres: Kissarneqqortuunnguaq 5, 3900 Nuuk

Telefon: +299 36 60 33

Instagram: @nuukartmuseum

Fiord Lodowcowy Ilulissat to ulubione miejsce Hammond, aby podziwiać oszałamiającą zorzę polarną Grenlandii Zdjęcie: GettyImages

4. Najlepsze miejsce do podziwiania zorzy polarnej: Fiord Lodowcowy Ilulissat

W zależności od pory roku, zorza polarna dosłownie jest wszędzie. „To jak drzewa,” mówi Hammond. „Nie zauważasz ich, chyba że jedno konkretne drzewo jest naprawdę piękne. Nie mamy tutaj drzew, ale mamy mnóstwo zorzy polarnej.”

Wskazówka

Aby podziwiać zorzę polarną na Grenlandii, „idealny czas jest od września do lutego,” mówi Hammond. „Grenlandia ma długie, ciemne noce w tym okresie i jaśniejsze niebo w porównaniu do innych pór roku. Kiedy wiemy, że będzie bardzo dobra noc na zorze polarne, ubieramy się ciepło, zabieramy herbatę i idziemy na wędrówkę po wiosce. Potem po prostu siadamy i cieszymy się tym widokiem. I nikt nie mówi ani słowa przez długi czas, ponieważ to piękno jest warte o wiele więcej niż 1000 słów.”

Mimo że zjawisko zorzy polarnej występuje dość często, jest ono także przypomnieniem dziedzictwa Hammond, dlatego nigdy nie traktuje go jako coś oczywistego. „Zorza polarna ma zarówno wartość rozrywkową, jak i kulturową,” mówi. „Wiemy, kim one są, to nasi przodkowie, dlatego tak bardzo lubimy je oglądać. Czcimy naszych przodków i zawsze możemy ich zobaczyć w naszym otoczeniu. Na Grenlandii można je zobaczyć na niebie.”

Świadkowanie zorzom polarnym ma szczególne znaczenie w Fiordzie Lodowcowym Ilulissat, głębokim ujściu morskim wypełnionym ogromnymi górami lodowymi. Będąc miejscem wpisanym na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO, jest to jeden z najszybciej poruszających się i najbardziej aktywnych lodowców na świecie, przesuwający się o około 40 metrów dziennie.

„Bardzo łatwo można dotrzeć do Fiordu Lodowcowego nocą, ponieważ jest tam promenada, którą można przejść do ławki z najlepszym widokiem na świecie,” mówi Hammond. „Usiądź na tej ławce, a będziesz wprost przed górami lodowymi. Zorza polarna daje szczególne światło fiordowi, a góry lodowe zyskują inny blask, inny kolor. To najlepsze doświadczenie z zorzą polarną.”

Ilulissat, położone na zachodnim wybrzeżu, znajduje się około 250 km na północ od Koła Podbiegunowego. Historycznie była to wioska rybacka, a także znana jest z psów zaprzęgowych. Fiord Lodowcowy znajduje się krótki przejazd autobusem od miasta, a promenada jest łatwo dostępna, ponieważ rozciąga się od parkingu.

Centrum Fiordu Lodowcowego Ilulissat znajduje się na brzegu fiordu lodowcowego i oferuje interaktywne wystawy, artefakty oraz dane naukowe.

Strona internetowa: https://isfjordscentret.gl/en/ilulissat-icefjord-centre/

Adres: Sermermiut Aqqutaa B 2089, 3952 Ilulissat

Telefon: +299 55 55 88

Instagram: @ilulissat_isfjordscentret

Ogromna różnorodność spektakularnej fauny Grenlandii może być z szacunkiem podziwiana podczas rejsów arktycznych i wędrowania po epickich szlakach tego kraju Zdjęcie: GettyImages

5. Najlepszy sposób, aby zobaczyć arktyczne dzikie zwierzęta: Lądem i podczas rejsu

Grenlandia jest równie znana ze swojej epickiej fauny, jak i z oszałamiającej zorzy polarnej. W zależności od regionu, możesz spotkać renifery, woły piżmowe, niedźwiedzie polarne, lisy arktyczne i różne gatunki wielorybów, w tym trudno uchwytne narwale z ich jednorożcowymi kłami. Hammond sugeruje podziwianie dzikiej fauny wyspy zarówno lądem, jak i morzem, łącząc city break (przerwę od zgiełku miasta) z rejsami ekspedycyjnymi, takimi jak Adventure Canada, które oferuje sześć tras po Grenlandii, a w 2025 roku planuje rozszerzyć ofertę o wschodnią Grenlandię.

Największa szansa na spotkanie niedźwiedzi polarnych jest we wschodniej Grenlandii, ponieważ, według Hammond, „głównym skutkiem topnienia lodów na Biegunie Północnym jest to, że wszystkie one zmierzają w tamtą stronę”. Arktyczną faunę, zarówno morską, jak i ssaków, można spotkać podczas rejsu małym statkiem lub wędrując szlakiem Koła Podbiegunowego. Ponieważ niedźwiedzie polarne są potężnymi drapieżnikami, obserwowanie ich z pokładu statku zapewnia bezpieczną perspektywę i minimalizuje ryzyko. Rejsy arktyczne to najlepszy sposób na spotkanie dzikich zwierząt morskich, zwłaszcza wielorybów, fok i morsów.

„Najpierw przyleć do Grenlandii, a potem wybierz się na swoją własną wyprawę, może z Nuuk do Ilulissat lub odwrotnie, a potem ruszaj dalej,” mówi. „Możesz przyjechać kilka dni wcześniej i doświadczyć autentycznej Grenlandii na własnej skórze, biorąc udział w takich aktywnościach jak wędrówki przed rozpoczęciem rejsu. Grenlandia ma niesamowite szlaki wędrówkowe, a im dalej zapuszczasz się w dzicz, tym większa szansa na spotkanie zwierząt.”

Strona internetowa: https://www.adventurecanada.com/

Telefon: +1 800 363 7566

Instagram: @adventure.canada