Brytyjczycy oszaleli na punkcie map, a gry i książki geograficzne stały się bestsellerami

Prisoners of Geography: Ten Maps That Tell You Everything You Need to Know About Global Politics by Tim Marshall. Photograph: Elliott & Thompson

Czy w świecie w którym z punktu A do punktu B najkrótszą drogą kieruje nas nawigacja albo telefon, kartografowie wracają do narodowej psychiki? Nie ignorujemy tego co nas otacza, ale wydaje się, że coraz bardziej fascynujemy się miejscami i ich znaczeniem, czy to przez popularne gry z mapami, filmy na YouTube lub książki geograficzne.

Według twórcy Benjamina Tran Dinha, gra online Metro Memory, która wymaga od graczy nazwania jak największej liczby stacji londyńskiego metra spośród 416 istniejących, miała ponad 400 tys. uruchomień w ciągu pierwszych dwóch tygodni. „Gra była bardziej popularna w Londynie niż w innych miastach” - powiedział 32-latek, który stworzył też wersje gry dla Paryża i Berlina. - „Nie spodziewałem się, że będzie tak popularna po drugiej stronie kanału La Manche” Tran Ding, który mieszka w Paryżu podczas tworzenia gry wspominał czasy gdy dziesięć lat wcześniej studiował w Londynie i regularnie używał metra, pamięta stacje South Kensington oraz linii Circle i District, niekiedy chodził na Latimer Road. Uważa on, że za popularnością gry stoi sentyment. „Mapy opowiadają rożne historie w zależności od stanu czytelnika” – powiedział. „Są również wizualnym sposobem na zakotwiczenie historii w świecie rzeczywistym. W przypadku Metro Memory widziałem, jak ludzie powiększają mapę na ekranie, ponieważ przychodziło wspomnienie i kojarzyli je z nazwą stacji, która była znacznie dalej”

Ordanance Survey, krajowa agencja kartograficzna Wielkiej Brytanii, stwierdziła, że w latach 2022-2023 po raz pierwszy mapy cyfrowe wyprzedziły papierowe pod względem przychodów. Dyrektor agencji ds. rekreacji, Nick Giles, dodał: „W ubiegłym roku sprzedaliśmy ponad 1,5 miliona map papierowych i obserwujemy ogromny wzrost popytu na przewodniki po trasach pieszych, takich jak seria Pathfinder. „W wersji cyfrowej aplikacja OS Maps została pobrana około 6 milionów razy i odnotowujemy średnio milion użytkowników miesięcznie. Zauważamy, że ludzie łączą używanie map fizycznych i cyfrowych – lubią planować używając różnych narzędzi”

3 z 10 bestsellerów Sunday Times, napisał jeden autor – Tim Marshall, którego książki: “Przyszłość Geografii”, “Więźniowie Geografii” i “Potęga Geografii” okazały się hitem. Były redaktor działu dyplomacji w Sky News, powiedział że zainteresował się geografia jako młody reporter relacjonujący wojnę w Bośni w latach 90-tych, kiedy „zrozumiałem, że znajomość geografii terenu pomoże mi zrozumieć co może być możliwe militarnie i politycznie”. Dodał, że ludzie sięgają po jego książki, ponieważ „odkrywają, że zrozumienie geografii pewnych sytuacji jest tak samo ważne jak zrozumienie historii i polityki” Według Marshalla wszystkie są ze sobą powiązane. „To nie „determinizm geograficzny , tylko akceptacja faktu, że geografia odgrywa rolę w tym co się dzieje na świecie” – powiedział. Mapy według autora, pomagają ocenić co jest możliwe, a co nie może się wydarzyć w danym regionie. „Geograficzne i ideologiczne linie podziałów są widoczne wszędzie. Aktualnie to Armenia/Azerbejdżan, Ukraina/Rosja i Palestyna/Izrael”. „Demograficzne linie podziału etnicznego odgrywają rolę w wielu konfliktach, przykładami mogą być wojna domowa w Etiopii, rebelie w Mali i Birmie. Oczywiście geografia nie jest jedynym powodem konfliktów, ale nie należy jej pomijać”.

Niezależnie od tego czy Brytyjczycy nagle chcą przewidywać przyszłe konflikty czy tylko się czegoś dowiedzieć, można śmiało stwierdzić, że to czas kartografów. Filmy Marka Coopera-Jonesa i Jaya Foremana – Map Men – w formie edukacyjnej rozrywki stały się hitem na YouTube. Prowadzący – jeden były nauczyciel geografii, drugi samozwańczy pasjonat – powiedzieli, że są nawet zatrzymywani przez fanów, żeby zrobić sobie z nimi zdjęcie.  Ich filmy na tematy takie jak „Najgorsza granica na świecie” i „Jak trójkąty zmniejszyły Francję?” regularnie mają od 1 do 5 milionów wyświetleń i są pokazywane przez nauczycieli w szkołach. 

Według Michaela Howa, którego książka Terrible Maps: Hilarious Maps for a Ridiculous World (“Beznadziejne Mapy: Przezabawne mapy dla absurdalnego świata”), została wydana przez HarperCollins, ludzie „szukają map, aby pomóc im szybko zrozumieć złożone dane i dostrzec ciekawe schematy”. Jego książka powstała w oparciu o jego popularny profil w mediach społecznościowych Terrible Maps, który ma 1,7 miliona obserwujących na X. „Celebruje bezsensowną kartografię w pełnej chwale” – od przeciętnej barwy dżinsów w USA po to, co łączy wioski Brokenwind, Upton Snodsbury i Crackpot. „Zawsze był jakiś rodzaj poszukiwania przygody, kojarzący się przeglądaniem map, z oczywistych powodów” -  dodał. „W przypadku każdej mapy mamy do czynienia z poczuciem eksploracji, gdy nasze oczy skanują otoczenie i zbierają informacje. Myślę, że w dzisiejszych czasach ludzie chcą po prostu wszystkiego w łatwym do przyswojenia formacie i brak im koncentracji, żeby skupić się na długich zdaniach” Podczas gdy mapa może opowiadać historię poprzez dane i pokazywać je w przyjemnej i zabawnej formie, Howe ostrzegł „by być uważnym, ponieważ może też być celowo używana do wzbudzania uprzedzeń i podziałów” – zakończył.