„Chodzi zarówno o społeczność, jak i sprzedaż książek”

Zdjęcie: https://www.bbc.com/news/articles/cgmyyzy21k9o

Yorkshire przełamało ten trend, ponieważ w minionym roku otwarto dwie nowe firmy, a oddział The Little Bookshop w Skipton z siedzibą w Leeds świętuje swoją pierwszą rocznicę. Współwłaścicielka Hannah Limming lat 39, mówi, że kluczem do sukcesu dla niezależnych księgarni jest budowanie społeczności czytelników. „Mamy wielu cudownych klientów, którzy kochają książki tak samo mocno jak my. I odkąd otworzyliśmy naszą księgarnię, koncentrujemy się na doświadczeniu i wiedzy” mówi. „Nasi sprzedawcy są niesamowici. Nie mam pojęcia, jak udaje im się czytać tak wiele książek, aby być w stanie doradzić klientom w sposób, w jaki Internet i inne miejsca, nie byłyby w stanie”. 

Sklep otworzył swój pierwszy punkt sprzedaży na przedmieściach Chapel Allerton w 2017 roku. Trzej właściciele wybrali lokalizację w północnym Leeds, ponieważ chcieli mieć sklep w swojej społeczności. „Pierwszy sklep był projektem zrodzonym z pasji. Ludzie, którzy tu mieszkają, uwielbiają ducha niezależnej księgarni, więc idealnie wpisujemy się w charakter tych ulic handlowych” mówi Pani Limming. „Kiedy już zbudowaliśmy ten sklep, wiedzieliśmy, że chcemy otworzyć kolejny. Zdecydowanie nie chcieliśmy wybrać lokalizacji, w której jest już inna niezależna księgarnia, dlatego Skipton wyglądało jak idealne miejsce na poznanie przez nas całkiem nowej bazy klientów”. 

Dodaje też, że organizowanie wydarzeń było kluczem do zbudowania lojalnej bazy wsparcia. „Oferujemy wszystko, od subskrypcji książek dla dzieci po cichy klub książki. Organizujemy spotkania z autorami w obydwu naszych sklepach, warsztaty plastyczne dla dzieci przez całe wakacje i czytanie bajek”. Ale chodzi też o to, aby na półkach znalazło się coś dla każdego.  „Jesteśmy bardzo dumni z asortymentu, który sprzedajemy. Jest bardzo zróżnicowany.

Lubimy myśleć, że każdy, niezależnie od wieku, może wejść do naszego sklepu i odnaleźć siebie w książkach. Mamy wszystko, od mówiących lwów, przez książki o żałobie, po literaturę o kulturze i filozofii, aż po doskonałe kryminały”. Z perspektywy biznesowej, pani Limming mówi, że ma nadzieję, iż spadek to raczej „wyrównanie niż kryzys”, ale zaznacza, że prowadzenie księgarni wiąże się z własnymi wyzwaniami. „Musisz być zafascynowany czytaniem i obsługą klienta. Mam nadzieję, że zawsze będzie przyszłość w sprzedaży książek i księgarniach na głównych ulicach, a jest wiele pozytywnych znaków, które na to wskazują”.

Diane Park, lat 65, prowadzi Waves of Nostalgia w Haworth. Sklep jest otwarty od dziewięciu lat, ale od czterech jest specjalistką ds. książek. Początkowo sprzedawano tam odzież vintage i przerobioną, a po pandemii sklep przeszedł na sprzedaż książek, które stały się najlepiej sprzedającymi się produktami. Pani Park mówi, że ta zmiana poczwórnie zwiększyła sprzedaż. „Zwróciłam się ku temu, co sprzedawało się najlepiej i było najbardziej dostępne. W trudnych czasach ludzie sięgają po książki. To forma ucieczki. To magia. Sklep opiera się na trzech rzeczach: silnych kobietach, ochronie środowiska, która jest moją pasją, oraz kwestiach LGBTQ+”. 

Zgadza się z panią Limming, że księgarze muszą być kompetentni i budować relacje z klientami. „Jesteśmy księgarzami i polecamy innym książki. To, dlatego ludzie do nas wracają. Ludzie przychodzą do księgarni, poznają nas i widzą, jak bardzo fascynujemy się książkami. Widzą, jakie pozycje wybieramy i po prostu z tego korzystają” mówi. Dodaje też, że sukces księgarń zależy od lokalizacji. Haworth jest domem wielu niezależnych sklepów, ale również destynacją turystyczną. „To cudowne miejsce. Ponieważ jesteśmy w domu sióstr Brontë, jest to trochę przyciągające. To centrum literatury”.

W Sheffield 28-letnia Sophie Rowe świętuje dwa i pół roku za sterami Hillsborough Books. Sklep rozpoczął działalność jako pop-up w 2022 roku i otworzył swoją stałą przestrzeń we wrześniu 2023 roku. Pomimo doświadczenia w księgarstwie i literaturze dziecięcej, pani Rowe twierdzi, że otwarcie sklepu w obecnym klimacie przyniosło wyzwania. „Prowadzenie księgarni to marzenie każdego – zamieszkać w lesie, prowadzić księgarnię, kawiarnię i czytać książki przez cały dzień. Wiele osób myśli, że tylko siedzę i czytam książki, co niestety nie jest prawdą. To przerażające, że wiele sklepów zamyka się, ale dzięki członkostwu w Stowarzyszeniu Księgarzy wiem, że duża część z tego to emerytura” mówi. 

Zgadza się z panią Limming i panią Park, że społeczność i wydarzenia poza codziennym księgarstwem są potrzebne w obecnym klimacie gospodarczym.  „Bardzo staramy się odzwierciedlać społeczność. Dużo współpracujemy z lokalnymi szkołami. Co tydzień organizujemy bezpłatne zajęcia z bajkami. Prowadziliśmy wspólne rysowanie. Organizowaliśmy wydarzenia dla dzieci. Chcemy organizować wydarzenia dla dorosłych. Organizowaliśmy targi książki, wieczory dla rodziców. Chodzi bardziej o bycie częścią społeczności niż o sprzedaż książek”. 

Ludzie chcą książki w formie fizycznej

A co ze słowem na A? Amazon nie jest popularny wśród społeczności księgarskiej, ale nie można go ignorować. Pani Park mówi, że początkowo obawiała się dużych sklepów internetowych, ale teraz jest pewna, że Waves of Nostalgia oferuje coś, czego Amazon i Waterstones nie mogą. „Ponieważ mam wiedzę i jestem kuratorem księgarni, ludzie nadal będą chcieli przyjść do fizycznej księgarni, aby z tobą porozmawiać” mówi. Pani Rowe twierdzi, że jest miejsce dla obu. W rzeczywistości ma nawet własnego Kindle'a. „Ludzie siedzą przed ekranami. Ale z mojego doświadczenia wynika, że wiele osób wraca do oryginału. Podobnie jak w przypadku winyli. Wiesz, że będą przesyłać muzykę strumieniowo, ale będą też słuchać swojej płyty i to samo dzieje się z książkami. Nastąpiło odrodzenie ludzi, którzy chcą mieć fizyczną książkę”.