Czytasz w celu poprawy umiejętności językowych? Postaw na literaturę piękną zamiast literatury faktu

Osoby, które zgłosiły, że czytają dla własnej przyjemności, były również bardziej biegłe pod względem umiejętności językowych, co częściowo wyjaśniono ilością przeczytanej beletrystyki. Zdjęcie: Seven Shooter/Unsplash.

Szeroko zakrojony przegląd badań nad czytaniem w czasie wolnym potwierdził, że czytanie rzeczywiście sprzyja lepszym zdolnościom werbalnym, począwszy od przedszkolaków, a skończywszy na studentach uniwersytetów. Ale czy ma znaczenie, co czytamy?

W czterech oddzielnych badaniach, opartych na danych pochodzących od prawie 1000 młodych dorosłych, behawiorystka Marina Rain i ja sprawdziliśmy, w jaki sposób czytanie beletrystyki i literatury faktu wpływa na zdolności werbalne.

Okazało się, że czytanie beletrystyki było silniejszym i bardziej spójnym predyktorem umiejętności językowych w porównaniu z czytaniem literatury faktu. Dotyczyło to zarówno osób, które opisywały swoje własne nawyki czytelnicze, jak i osób, które korzystały z bardziej obiektywnej oceny poziomu oczytania w ciągu całego życia (rozpoznawanie prawdziwych nazwisk autorów spośród fałszywych). Co ważne, po uwzględnieniu czytania beletrystyki, czytanie literatury faktu nie miało większego wpływu na umiejętności językowe.

Ocena istotnych umiejętności językowych

Aby ocenić umiejętności werbalne w trzech z tych badań, oparliśmy się na pozycjach z ustnej części SAT, standaryzowanego testu używanego przez wiele amerykańskich uniwersytetów podczas oceniania kandydatów. Tak więc miara umiejętności językowych zastosowana w tych badaniach jest w oczywisty sposób powiązana z ważnym wynikiem w świecie rzeczywistym: przyjęciem na uniwersytet.

Chociaż odkrycie, że czytanie fikcyjnych opowieści lepiej przewiduje cenne umiejętności językowe niż czytanie literatury faktu, było nieco zaskakujące, wielokrotne powtórzenie tego wyniku w kilku badaniach zwiększyło naszą pewność co do tego rezultatu.

Motywy czytania w czasie wolnym

W kolejnym badaniu, przeprowadzonym we współpracy między moim laboratorium psychologicznym na Uniwersytecie York i laboratorium na Uniwersytecie Concordia, kierowanym przez profesor edukacji Sandrę Martin-Chang, zapytaliśmy 200 osób o ich różne motywy czytania w czasie wolnym.

Osoby, które zgłosiły, że czytają dla własnej przyjemności, miały zwykle lepsze umiejętności językowe. W nawiązaniu do naszego poprzedniego odkrycia, związek ten został częściowo wyjaśniony przez ilość przeczytanej beletrystyki.

Istotnie, w przypadku kilku rodzajów motywacji, motywy związane z czytaniem beletrystyki, a nie literatury faktu, były niezmiennie powiązane z lepszymi umiejętnościami werbalnymi. Z drugiej strony, gdy motywacja była silniej związana z czytaniem literatury faktu, była ona albo niezwiązana z umiejętnościami werbalnymi, albo związana z gorszymi umiejętnościami.

Na przykład osoby, które były zmotywowane do czytania chęcią rozwoju i nauki, skupiały się na czytaniu literatury faktu, więc taka postawa była w rzeczywistości związana z gorszymi umiejętnościami językowymi.

Czytanie opowiadań

Na podstawie tych pięciu badań widać dość wyraźnie, że to czytanie opowiadań, a nie esejów, jest predyktorem cennych umiejętności językowych u młodych dorosłych. Ale dlaczego czytanie fikcji ma tę wyjątkową przewagę nad literaturą faktu? Tego jeszcze dokładnie nie wiemy, ale możemy wykluczyć jedną oczywistą możliwość: fikcja częściej używa słów z zakresu SAT niż literatura faktu.

Aby zbadać tę możliwość, sięgnęliśmy do kilku dużych zbiorów tekstów, zawierających łącznie około 680 milionów słów. Słowa, które pojawiły się w SAT, były albo mniej powszechne w beletrystyce w porównaniu z literaturą faktu, albo różnica była tak mała, że była nieistotna.

Czytelnicy beletrystyki nie radzą sobie zatem lepiej z przedmiotami SAT tylko dlatego, że beletrystyka zawiera więcej słów SAT. Oznacza to, że musi być coś szczególnego w czytaniu beletrystyki, co pomaga rozwijać umiejętności językowe. Może to emocje wywoływane przez historie pomagają nam zapamiętywać nowe słowa, a może nasze wewnętrzne zainteresowanie historiami skutkuje silniejszym skupieniem się na tekście. Miejmy nadzieję, że przyszłe badania odkryją przyczyny tej fascynującej różnicy pomiędzy czytaniem literatury pięknej a literatury faktu.

Długoterminowe korzyści z czytania

Niezależnie od powodów, fakt, że to właśnie literatura fabularna, a nie literatura faktu, pomaga nam rozwijać silne umiejętności językowe, ma ważne implikacje dla edukacji i polityki.

Jeśli chodzi o czytanie, to naprawdę jest to przypadek, w którym bogaci stają się bogatsi. Wiele wcześniejszych badań wykazało, że ci, którzy czytają więcej, stają się lepsi w czytaniu, uważają je za łatwiejsze i przyjemniejsze, a w rezultacie czytają więcej. Powoduje to pętlę przyczynowo-skutkową, w której czytanie w czasie wolnym przynosi czytelnikom coraz większe korzyści pod względem umiejętności językowych. Co ciekawe, prawidłowość ta utrzymuje się przez cały okres od przedszkola do studiów wyższych.

Te rozwinięte umiejętności językowe skutkują z kolei wieloma ważnymi korzyściami, takimi jak lepsze wyniki w szkole, wyższy poziom wykształcenia i większe sukcesy w pracy.

Co więcej, jedno z badań przeprowadzonych na ponad 11 000 osób wykazało, że dzieci, które lepiej czytały w wieku siedmiu lat, odniosły większy sukces społeczno-ekonomiczny 35 lat później! Wynik ten utrzymywał się nawet po uwzględnieniu ważnych czynników, takich jak status społeczno-ekonomiczny w chwili urodzenia, inteligencja i motywacja akademicka. Czytanie w czasie wolnym jest ważne dla rozwoju umiejętności językowych, które z kolei są powiązane z kluczowymi wynikami społeczno-ekonomicznymi.

Implikacje dla edukacji i polityki

Badania naszego laboratorium, oparte na młodych dorosłych, zaczynają wyjaśniać związek między czytaniem a umiejętnościami językowymi, wskazując na znaczenie czytania beletrystyki, a nie tylko literatury faktu.

Oznacza to, że ważne jest, aby wspierać miłość do literatury pięknej u dzieci, w celu promowania zdrowego nawyku czytania opowiadań dla przyjemności tak wcześnie, jak to możliwe.

Panujący obecnie w rządach trend przedkładania w edukacji nauk ścisłych nad humanistyczny jest bezpośrednio sprzeczny z dostępnymi dowodami. Biorąc pod uwagę korzyści, jakie zdolności werbalne zapewniają pod względem sukcesu w szkole i w karierze zawodowej, rozwijanie zamiłowania do opowieści u dzieci powinno być priorytetem dla rządów i nauczycieli.