Nie da się od tego uciec: Koszmary żyją w wielu dzisiejszych nagłówkach gazet. Dorosłym może być trudno poradzić sobie z codzienną porcją wiadomości. Wyjaśnienie tych wydarzeń dzieciom stanowi zupełnie inne wyzwanie.
Ponieważ dzieci wiedzą, kiedy coś się dzieje. Od wczesnych lat życia aż do wieku nastoletniego są narażone na wiadomości wywołujące niepokój, czy to w domu, czy w szkole.
Co zatem można zrobić, aby pomóc dziecku zrozumieć i przetworzyć niepokojące wiadomości? Aktywne podejście i omawianie trudnych wydarzeń w sposób dostosowany do wieku dziecka może pomóc mu poczuć się bezpieczniej i pewniej – mówi psycholog dziecięcy Kate Eshleman.
Oto jak przeprowadzić otwartą i szczerą rozmowę na temat niepokojących wiadomości, które mogą usłyszeć i zobaczyć.
Bądź świadomy i opracuj plan
Zanim przeprowadzisz rozmowę z dzieckiem o tym, co się stało, upewnij się, że oboje jesteście przygotowani do rozmowy. „Ważne jest, aby dać dziecku możliwość porozmawiania o tragedii, ale nie zmuszać go do tego, dopóki nie jest gotowe” – mówi dr Eshleman.
Zwróć uwagę na zachowanie dziecka, aby ocenić, czy nie ma ono problemów z radzeniem sobie ze złymi wiadomościami. Oznaki obejmują:
- problemy ze snem, w tym koszmary senne
- złe samopoczucie
- zmiany w zachowaniu, np. drażliwość, przywiązanie, wycofanie, smutek lub lęk
Zastanów się, co chcesz powiedzieć, zanim rozpoczniesz dyskusję. Dobrze jest poćwiczyć w głowie, przed swoim odbiciem w lustrze lub z inną osobą dorosłą. Wcześniejsze planowanie może ułatwić dyskusję.
Znajdźcie spokojny moment na pogawędkę. Może być to po kolacji lub podczas przygotowywania obiadu na następny dzień. Upewnij się tylko, że jest to czas i miejsce, w którym dziecko może być w centrum twojej uwagi.
Wskazówki dotyczące prowadzenia szczerej rozmowy
Kiedy dziecko jest gotowe do rozmowy, ważne jest, aby zachować jasność i być szczerym. Dzieci kierują się intuicją i wyczuwają więcej, niż mogłoby się wydawać.
„Potrafią wyczuć, kiedy dorośli mówią szeptem lub milczą na jakiś temat” – zauważa dr Eshleman. „Potrafią również wyczuć strach lub niepokój u dorosłych, co z kolei może sprawić, że one również będą się tak czuły”.
Wypróbuj poniższe wskazówki, aby przeprowadzić produktywną rozmowę.
Zadawaj pytania otwarte
Dobrym sposobem na rozpoczęcie jest zapytanie dziecka, co już słyszało na temat wiadomości. Większość dzieci, niezależnie od wieku, ma pewną wiedzę na temat sytuacji z rozmów z przyjaciółmi lub z podsłuchiwania rozmów dorosłych.
Jaki jest problem? Mogą one nie do końca rozumieć, to co usłyszały. Może to spowodować, że dzieci podzielą się czymś, co może nie być prawdą lub powtórzą błędne informacje, co może doprowadzić do jeszcze większego zamieszania.
Daj im także możliwość podzielenia się swoimi odczuciami. W ten sposób można je uspokoić, jeśli wyrażają obawy lub niepokój.
„Daj dziecku do zrozumienia, że jego uczucia, reakcje i pytania związane z tragedią są ważne” – zachęca dr Eshleman. „Naprawdę słuchaj i nie odrzucaj tego co mówi, jako dziecinne”.
Wyjaśnij informacje w prostych słowach
Mów powoli i uważnie, używając słów, które nie wywołają paniki ani nie spowodują dezorientacji. Wyjaśnij, co się stało, w sposób odpowiedni do wieku i poziomu zrozumienia dziecka. Nie przeciążaj go zbyt dużą ilością informacji.
Bądź szczery w swoich odpowiedziach i informacjach. Nie zaszkodzi odpowiedzieć „nie wiem”.
„Dzieci zazwyczaj potrafią wyczuć, że nie jesteś szczery” – mówi dr Eshleman. „To nie jest pocieszające, jeśli myślą, że nie jesteś z nimi szczery, i może to wywołać poczucie braku zaufania”.
Unikaj graficznych szczegółów
Nie pozwól małym dzieciom oglądać brutalnych obrazów. „Wyłącz telewizor, gdy w mediach wciąż jest dużo informacji na temat danego wydarzenia” – mówi dr Eshleman. „Powtarzające się, denerwujące obrazy mogą być niepokojące, zwłaszcza dla małych dzieci”.
W przypadku starszych dzieci staraj się wspólnie przeglądać, słuchać, czytać lub oglądać informacje, aby w razie potrzeby móc się zatrzymać i omówić wiadomości.
Monitoruj korzystanie z mediów społecznościowych
Starsze dzieci często mają dostęp do wiadomości i obrazów graficznych za pośrednictwem mediów społecznościowych i innych aplikacji. Należy być świadomym tego, co się tam znajduje i zawczasu podjąć kroki, aby porozmawiać z dziećmi o tym, co mogą usłyszeć lub zobaczyć.
Dobrym pomysłem może być także wyznaczenie limitu czasu na przeglądanie stron.
Zapewnić komfort i spokój
Dziel się z dzieckiem swoimi uczuciami i potwierdzaj je. W ten sposób uczysz dziecko, że emocje są naturalne i pomagają nam wszystkim przetrwać trudne chwile. Normalizujesz emocjonalną reakcję na emocjonalne wydarzenie.
Przypomnij im także, że zawsze mogą przyjść do ciebie z pytaniami lub porozmawiać. Nikt nie jest w stanie dokładnie przewidzieć rozwoju sytuacji, ale w miarę upływu czasu ważne jest, aby śledzić, jak czuje się dziecko.
„Utrzymuj z dzieckiem otwarte i szczere relacje na temat wydarzeń” – mówi dr Eshleman.
Zapewnij też dziecko, że zrobisz wszystko, co w twojej mocy, aby zapewnić mu bezpieczeństwo i uważać na nie. Dla niektórych dzieci pomocna może być wiedza o tym, że podjęto konkretne działania w celu ich ochrony.
„Na przykład, powiedz im, że zawsze zamykasz drzwi i okna na noc” – mówi dr Eshleman. „Albo, że osoby odwiedzające szkołę muszę mieć identyfikator i muszą zatrzymać się w sekretariacie”.
Nade wszystko, niech dziecko wie, że jest kochane.
Szukaj profesjonalnej pomocy
To zrozumiałe, że dzieci mogą reagować na traumatyczne wydarzenia dezorientacją i niepokojem. Rodzice, nauczyciele i inni dorośli mogą pomóc, słuchając i reagując w sposób szczery i konsekwentny.
Jeśli jednak czujesz się przytłoczony lub zdominowany – ale twoje dziecko wykazuje uporczywe oznaki stresu – możesz rozważyć rozmowę z kimś, kto może ci pomóc. „W opracowaniu planu może pomóc pediatra lub licencjonowany specjalista w dziedzinie zdrowia psychicznego” – mówi dr Eshleman.
Nie zapominaj o sobie
Trudne wiadomości i tragedie mogą być wyczerpujące dla wszystkich. Pamiętaj, aby radzić sobie z własnym stresem poprzez dbanie o siebie, w tym zrobienie sobie przerwy od wiadomości, zaangażowanie się w aktywność fizyczną i zrobienie czegoś, co podniesie na duchu ciebie i twoją rodzinę.
Bycie w dobrej sytuacji emocjonalnej pomoże także w rozmowie z dzieckiem.