Reumatoidalne zapalenie stawów

Reumatoidalne zapalenie stawów należy do tzw. układowych chorób tkanki łącznej. Zapalenie zaczyna się w błonie maziowej pokrywającej wewnętrzne części stawów i zapewniającej odżywienie chrząstce stawowej. Z powodu przewlekłego stanu zapalnego, maź stawowa zagęszcza się i powstaje tzw. łuszczka – narośl, która składa się ze zgrubiałej tkanki maziowej. Łuszczka produkuje więcej enzymów, które niszczą chrząstkę stawową i kość, prowadząc do zmian w stawie.

 Przyczyny reumatoidalnego zapalenia stawów

Przyczyny reumatoidalnego zapalenia stawów nie są do końca znane. Uważa się, że zależy to od kilku czynników: patologicznej odpowiedzi autoimmunologicznej, predyspozycji genetycznych, wpływu środowiska (w tym infekcji bakteryjnych lub wirusowych).

Reumatoidalne zapalenie stawów to częsta choroba, występująca średnio u 2% populacji. Najczęściej chorują na nie osoby między 40 a 60 rokiem życia. Trzy razy częściej występuje u kobiet niż u mężczyzn.

Objawy choroby:

• U więcej niż 80% chorych choroba ta zaczyna się stopniowo. Może rozpocząć się niejednoznacznymi objawami: wyczerpaniem, spadkiem masy ciała, utratą apetytu, zwiększoną temperaturą ciała.
• Później (po kilku tygodniach) pojawia się poranna sztywność w stawach, która trwa dłużej niż pół godziny, a jest to cecha choroby mająca największe znaczenie, dzięki której można odróżnić reumatoidalne zapalenie stawów od innych chorób reumatoidalnych.
• Bóle i obrzęki stawów, najpierw stawów dłoni i stóp.
• Ponieważ mówi się o chorobie układowej, istnieją liczne manifestacje na zewnątrz stawów: suchość jamy ustnej i oczu, zapalenie opłucnej, zapalenie mięśnia sercowego, zaburzenia morfologii krwi w postaci anemii.

Jeśli pojawi się symetryczna wrażliwość stawów dłoni, bolesny obrzęk trzech lub więcej ich stawów, jak również ból przy ściśnięciu dłoni lub palców u stóp, to wystarczający powód, aby pacjent udał się do reumatologa.

Postawienie diagnozy:

Postawienie diagnozy nie jest łatwe, zwłaszcza we wczesnym stadium choroby. Oprócz tego po pierwszym pojawieniu się dolegliwości wyniki badań laboratoryjnych mogą być w normie jeszcze przez kilka miesięcy. Choroba jest przewlekła, postępująca i najczęściej trwa całe życie, coraz bardziej niszcząc stawy.

Diagnoza jest stawiana na podstawie:

– badania u reumatologa

– zdjęcia rentgenowskiego  drobnych stawów

– analizy laboratoryjnej krwi: szybkość opadania erytrocytów (OB), białko C- reaktywne (CRP)

– czynnik reumatoidalny (RF), przeciwciała antycytrulinowe (przeciwciała CCP)

W przebiegu reumatoidalnego zapalenia stawów pojawiają się charakterystyczne objawy, lecz w celu potwierdzenia diagnozy należy wykonać badania laboratoryjne. Potwierdzeniem rozpoznania jest przyspieszone opadanie erytrocytów (OB), podwyższone wartości białka C-reaktywnego (CRP), często rozwija się też niedokrwistość (tzw. niedokrwistość choroby przewlekłej). U chorych z postępującym reumatoidalnym zapaleniem stawów często występuje też podwyższona liczba trombocytów. Ok. 70% chorych posiada dodatni czynnik reumatoidalny (pozytywne są: odczyn Waalera-Rosego i odczyn lateksowy). U dużej liczby chorych występują dodatnie przeciwciała antycytrulinowe (tzw. przeciwciała CCP o dużej wartości diagnostycznej).