Australia wprowadza nowe prawo ograniczające sprzedaż nikotyny, na mocy którego e-papierosy dostępne będą tylko w aptekach

E-papierosy na ladzie w sklepie z e-papierosami w Melbourne (źródło zdjęcia: Sandra Sanders/Reuters)

Od poniedziałku (01.07.2024 r.), aby móc kupić vapy, będzie trzeba mieć na nie receptę wystawioną przez lekarza, dodatkowo wybór smaków będzie ograniczony jedynie do miętowego, mentolowego i tytoniowego. Wiele państw zakazało jednorazowych e-papierosów, jednak według Australijskiego rządu, zakaz sprzedaży vapów w sklepach, stacjach benzynowych i innych małych sklepach detalicznych, jest „przodującym na świecie” zapisem w prawie. Dodatkowo rząd twierdzi, iż nowe prawo oznacza kres kolorowego brandingu i zabawnym smakom, które według nich jest chwytem reklamowym, aby uzależnić dzieci od nikotyny.

„Parlament rzadko dostaje możliwość, aby zrobił coś, co mocno i długotrwale wpływa na zdrowie młodych Australijczyków” – powiedział w wywiadzie minister zdrowia Mark Butler po wprowadzeniu nowego przepisu prawnego.

Jednak za sprawą zawartego politycznego porozumienia, którego zadaniem było zwiększenie szans na wprowadzenie nowego prawa, ograniczenia zostaną złagodzone w październiku i tylko ludzie poniżej osiemnastego roku życia będą musieli przestawić receptę, aby móc kupić e-papierosy. Jednak dorośli będą mogli kupić vapy bez recepty, aczkolwiek zakup nadal może okazać się utrudniony, gdyż niektóre czołowe firmy farmaceutyczne odmówiły zaopatrywania się w nie.

„Farmaceuci są pracownikami służby zdrowia i apteki nie chcą sprzedawać tych silnie uzależniających i potencjalnie niebezpiecznych dla zdrowia wyrobów bez recepty” – powiedział w wywiadzie Anthony Tassone wiceprzewodniczący Pharmacy Guild of Australia, która reprezentuje ponad 5900 aptek ogólnodostępnych na terenie całego kraju.

Widmo rozwoju czarnego rynku

Partia Australian Greens naciskała, aby wprowadzić poprawkę pozwalającą dorosłym na zakup e-papierosów bez recepty, ponieważ są przeciwnikami zakazu tudzież kryminalizacji vapingu.

„Zakaz narkotyków zawiódł. Nasza partia jest szczęśliwa, że udało się wprowadzić tę poprawkę do nowego prawa, dzięki której żaden posiadacz e-papierosów, używający ich do celów osobistych, nie spotka się z konsekwencjami prawnymi” – oświadczenie senatora Jordona Steele-John z partii Australian Greens.

Posiadanie vapów przeznaczonych na użytek własny nie jest karany, jednak import i sprzedaż w ilościach komercyjnych może skutkować wysokimi grzywnami. Niektórzy obawiają się powstania czarnego rynku zajmującego się sprzedażą e-papierosów podobnie jak w przypadku zwykłych papierosów, którego powodem są jedne z najwyższych podatków wyrobów tytoniowych na świecie. Opakowanie zawierające 20 papierosów w Australii kosztuje około 35 dolarów australijskich (94zł), czyli znacznie więcej niż w Polsce, Stanach Zjednoczonych czy też w Wielkiej Brytanii, cena ta ma ulec zmianie po zapowiadanym wzroście podatku o kolejne 5% we wrześniu. Pomimo ciągłych wzrostów cen papierosów niektórzy obawiają się, iż młodzi vaperzy – po tym, jak zostaną wykluczeni z rynku z e-papierosami – chwycą za papierosy, aby zaspokoić głód nikotynowy

„Aktualnie e-papierosy są nadal tańsze, ale po zmianie w prawie ludzie, którzy je kupują, mogą zacząć myśleć »mogę mieć problem, aby je kupić, może wrócę do palenia papierosów albo zacznę je palić«” -  Hester Wilson, specjalistka od uzależnień z Royal Australian College of General Practitioners, w wywiadzie dla ABC (Australian Broadcasting Corporation).

Inne kraje zmagają się z plagą młodych ludzi sięgających po e-papierosy i w walce z nią obierają różne strategie. W czerwcu Agencja Żywności i Leków (FDA – Food & Drug Administration) zatwierdziła pierwsze e-papierosy bez dodatku tytoniu, co spowodowało falę ostrej krytyki ze środowiska pediatrów, jak i grup antynikotynowych.

FDA wraz z Departamentem Sprawiedliwości Stanów Zjednoczonych ma w planach utworzenie jednostki, która miałaby zajmować się identyfikowaniem i zatrzymywaniem nielegalnych sprzedaży i dystrybucji e-papierosów na terenie Stanów Zjednoczonych.