Nadchodzi całkowite zaćmienie słońca. Oto jak to sfotografować

Złożone zdjęcie kompozytowe pokazuje blask słońca za księżycem podczas całkowitego zaćmienia słońca w 2009 roku. Jedną z najważniejszych decyzji do podjęcia w fotografii zaćmienia jest wybór między ujęciem obrazu szerokokątnym lub teleobiektywem (używanym tutaj). Zdjęcie: Babak Tefreshi

Eksplorator National Geographic, Babak Tafreshi pokazuje, czego nauczył się przez trzydzieści lat fotografowania zaćmień na całym świecie. Fotografuję nocne niebo od lat 90. XX wieku i udokumentowałem 13 zaćmień na wszystkich siedmiu kontynentach. Tegoroczne całkowite zaćmienie, które odbędzie się 8 kwietnia, będzie pierwszym całkowitym zaćmieniem, które przemierzyło Amerykę od 2017 roku; następny w sąsiednich Stanach Zjednoczonych będzie w roku 2044. Wydarzenie jest jeszcze bardziej wyjątkowe z kilku powodów: zaćmienie nastąpi podczas maksimum Słońca, jego całość (kiedy Księżyc całkowicie zasłoni Słońce) będzie trwać do czterech i pół minuty i stworzy najciemniejsze warunki zaćmienia w USA od ponad 200 lat. Będzie to niesamowita okazja do zrobienia świetnych zdjęć, od aktywności na słońcu po półksiężycowe cienie na ziemi. Aby upewnić się, że jesteś gotowy na to wydarzenie, oto co powinieneś wiedzieć o ochronie oczu, wyborze odpowiedniego sprzętu, planowaniu ujęć i, co najważniejsze, przygotowaniu się na dreszczyk emocji związany z całkowitym zaćmieniem. Fotografuj bezpiecznie podczas zaćmienia. To, że podczas zaćmienia jest mniej słońca, nie oznacza, że można bezpiecznie na nie patrzeć bezpośrednio. Słońce może nadal szkodzić twoim oczom w chwilach przed i po zaćmieniu. Aby bezpiecznie na to patrzeć, potrzebne są okulary zaćmieniowe (zwane także „oglądaniem słońca”), które są tysiące razy ciemniejsze od zwykłych okularów przeciwsłonecznych. Aby dowiedzieć się, czy Twoje okulary zaćmieniowe są bezpieczne, zapoznaj się z przewodnikiem Amerykańskiego Towarzystwa Astronomicznego (AAS). Po drugie, zdobądź filtry słoneczne do swojego aparatu. Nie możesz używać okularów zaćmieniowych do patrzenia przez obiektyw aparatu, teleskopu lub lornetki – skoncentrowane promienie słoneczne przepalą się przez filtr i uderzą w oczy. Okulary Eclipse również nie wystarczą, jeśli zostaną umieszczone przed tymi urządzeniami. Dzięki filtrom przeciwsłonecznym nie musisz dublować okularów zaćmieniowych. AAS ma także przewodnik po filtrach przeciwsłonecznych, w tym przeznaczonych do smartfonów. Chociaż moment całkowitego zaćmienia to jedyny moment, w którym możesz bezpiecznie obserwować zaćmienie bez ochrony, może ono nastąpić i szybko minąć — dlatego przygotuj się na zdjęcie filtra kilka sekund wcześniej. Uważaj, aby nie patrzeć przez wizjer, dopóki słońce nie zostanie całkowicie zasłonięte. Gdy tylko zobaczysz, że po całkowitym pojawieniu się choćby odrobiny słońca, natychmiast załóż z powrotem okulary zaćmieniowe lub filtr słoneczny. 

Skąd więc fotografować zaćmienie? Pierwszym krokiem jest podjęcie decyzji, czy fotografować obiektywem szerokokątnym, czy teleobiektywem. Jeśli fotografujesz głównie szeroko, możesz uwzględnić na zdjęciu elementy środowiskowe, takie jak kolory na horyzoncie lub chmury na niebie. W swojej kompozycji uwzględnij także ludzi, dziką przyrodę i drzewa. Pod drzewami zaćmienie (w fazie częściowej) stworzy na ziemi półksiężyce światła – są one bardzo fotogeniczne. Jeśli masz dostęp do wzniesienia, wspaniałą rzeczą do zobaczenia i sfotografowania jest zbliżający się i odchodzący cień księżyca na lądzie. Możesz także zobaczyć pasma cieni, szybko poruszające się pasma światła, jeśli masz wokół siebie białą lub jasną powierzchnię. Jeśli fotografujesz teleobiektywem, najlepiej ustawić się w pobliżu linii środkowej, gdzie całość trwa dłużej, aby zwiększyć swoje szanse na uchwycenie szczegółów korony i wypukłości lub promieni słonecznych. Jednakże takie zbliżenia jak te można wykonać w dowolnym miejscu na ścieżce zaćmienia. Zwróć także uwagę na pięć sekund przed całkowitym zaćmieniem i po nim, aby zobaczyć jedną z najpiękniejszych scen zaćmienia: słońce wyjrzy zza księżyca z rozbłyskiem światła połączonym z cienkim kołem światła wokół księżyca – zwanym „pierścionek z diamentem’’. Całkowite zaćmienie nie przynosi zupełnej ciemności: jest w rzeczywistości jaśniejsze niż pełnia księżyca i sprawia, że najjaśniejsze planety oraz kilka gwiazd staje się widocznych. Wenus i Jowisz również będą widoczne po obu stronach zaćmienia. Może nawet przeleci kometa. 

Sprzęt do fotografowania zaćmienia: aby uzyskać ostre zdjęcie, użyj dobrego statywu i zdalnego spustu migawki, aby aparat nie został wstrząśnięty w kluczowym momencie. Jeśli nie masz kabla zdalnego, użyj samowyzwalacza. Upewnij się również, że aparat jest osłonięty przed wiatrem, zwłaszcza jeśli używasz teleobiektywu. W przypadku aparatów DSLR użyj funkcji blokady lustra, aby uniknąć wibracji. Moim ulubionym obiektywem do fotografowania zaćmień jest zakres od 400 do 600 mm dla zbliżeń i szeroki kąt od 14 do 20 mm. Sugerowałbym zachowanie niskiego ISO i czasu naświetlania od 1/2 do 1/10 sekundy lub szybszego. Ustaw aparat na manualne ustawienie ostrości, ponieważ autofokus może się mylić podczas zaćmienia. Nawet jeśli fotografujesz telefonem, użyj małego statywu lub uchwytu i aktywuj ustawienie formatu RAW dla lepszej dynamiki, czyli zakresu między najjaśniejszymi a najciemniejszymi punktami na zdjęciu. 

Ludzka reakcja na zaćmienie. Pamiętaj, że będziesz mieć ludzką reakcję na to wydarzenie. W 1995 roku widziałem swoje pierwsze całkowite zaćmienie słońca na granicy Afganistanu i Iranu. Zaćmienie trwało w sumie 15 sekund. Robiłem strony notatek na temat tego, co zrobię z dwoma aparatami w ciągu tych 15 sekund – ale przyszło zaćmienie, spojrzałem w górę – i było po wszystkim. Zdałem sobie sprawę, że podczas zaćmienia jest coś bardzo głęboko w tobie, co reaguje na ciemność. Widziałem ludzi płaczących, śmiejących się. Aby osiągnąć dobry wynik, musisz być przygotowany na tę ludzką reakcję. Polecam używać timera lub aplikacji Solar Eclipse Timer, aby powiadamiać Cię o ważnych momentach. W 2008 roku byłem na południowej Syberii i postanowiłem zrobić z ręki zdjęcia panoramiczne zaćmienia. Pomyślałem, że widziałem już kilka zaćmień, ale wraz z szybkim spadkiem temperatury ręka trzęsła mi się tak bardzo, że nie mogłem zrobić tego, co planowałem. Dlatego nawet mając doświadczenie, najlepiej używać statywu. Najważniejszą rzeczą jest spróbować zobaczyć zaćmienie, w przeciwnym razie nie będziesz czerpał przyjemności z tego doświadczenia. Zwłaszcza jeśli jest to pierwszy raz i możesz nie widzieć go ponownie przez długi czas, spróbuj cieszyć się tą chwilą.