Ustawa o psach dyskryminuje Liv Tone: – Kobieta domaga się zmiany prawa

Członkini zarządu Stowarzyszenia Psów Asystujących, Liv Tone Lind z Harstad, świadomie łamie prawo za każdym razem, gdy wychodzi z psem asystującym bez smyczy. Zdjęcie: Tora Jarnæs Vold / NRK

„Hippie” pomaga Liv Tone założyć czapkę, zanim wyjdą na spacer.
-„To tylko jedno z wielu specjalistycznych zadań, w których mi pomaga.”
Hippie to pies asystujący, wyszkolony do bycia asystentem Liv Tone. Potrafi otwierać i zamykać drzwi, pomagać w ubieraniu się, załadować zmywarkę i wiele więcej.

Pomoc w ubieraniu: Pomoc w ubieraniu to tylko jedna z wielu rzeczy, do których został przeszkolony pies asystujący Hippie. Zdjęcie: Tora Jarnæs Vold / NRK

Hippie wiernie podąża u boku Liv Tone, gdy obie wychodzą na zewnątrz.

Jeśli Liv Tone upuści coś na ziemię, Hippie biegnie, by to podnieść. Gdyby krzesło się przewróciło, potrafi pobiec po pomoc.

Często na spacerze: Liv Tone Lind i jej pies asystujący Hippie codziennie chodzą razem na spacery, zazwyczaj bez smyczy. Zdjęcie: Tora Jarnæs Vold / NRK

Ale Hippie nie jest w stanie pracować równie skutecznie na smyczy, mimo że jest do tego prawnie zobowiązana.

Kiedy ustawa o psach została zmieniona w 2023 roku, jedynie psy przewodniki dla osób niewidomych i słabowidzących zostały zwolnione z obowiązku używania smyczy.

Oznacza to, że szacunkowo 75 psów pomagających osobom z niepełnosprawnościami w Norwegii musi teraz być prowadzonych na smyczy.

Liv Tone świadomie decyduje się łamać prawo, pozwalając Hippie chodzić bez smyczy.

– „To kwestia zasad!”

Liv Tone Lind w swoim salonie w Harstad. Dla niej bojkot obowiązku używania smyczy to kwestia zasad. Zdjęcie: Tora Jarnæs Vold / NRK

–„Smycz zahacza się o wózek inwalidzki i przedmioty podczas spacerów. To skrajnie dyskryminujące, że jako użytkowniczka psa asystującego nie mam takich samych praw jak użytkownik psa przewodnika.”

„To ten sam pies”
Psy przewodniki i psy asystujące przechodzą tę samą ścieżkę od momentu, gdy są szczeniakami. Otrzymują szkolenie z podstawowych zasad zachowania psa, ćwiczą w różnych środowiskach oraz uczą się ładnie chodzić na smyczy.

– „Nie wspominając już o tym, że uczą się niesamowitej liczby różnych komend. Wszystko musi być w porządku: oczy, uszy, łokcie i biodra. Są również testowane pod względem psychicznym.”

Tak mówi przewodnicząca grupy interesu Norweskie Psy Asystujące, Anne Margrethe Rognheim Nyhus, która sama korzysta z psa asystującego od 2002 roku.

Anne Margrethe i jej pies asystujący Imur. Oboje są wzajemnie od siebie zależni. Zdjęcie: Dana Fadya Khalouf / NRK

– „Pod wieloma względami to ten sam pies. To, że jeden ma więcej praw niż drugi, wyraźnie nas, jako właścicieli, dyskryminuje” - mówi.

NRK spotyka Rognheim Nyhus w jej mieszkaniu w Lier, gdzie pies asystujący Imur pokazuje, jak pracuje dla niej.

Ciekawski: Pies asystujący Imur prezentuje sztuczki. Zdjęcie: Dana Fadya Khalouf / NRK

– „Istnieje życie przed i po. Gdy dostałam psa asystującego, po raz pierwszy mogłam na przykład sama wyprać swoje ubrania. To daje ogromne poczucie wolności i niezależności, ale trzymanie psa na smyczy cały czas to poważne ograniczenie.”

Doskonale rozumie, dlaczego Liv Tone Lind decyduje się bojkotować obowiązek używania smyczy.

Wspierana przez Partię Socjalistyczno-Lewicową (SV)
– „Obecne prawo dotyczące psów zawiera wiele dobrych zapisów, ale ten przypadek pokazuje, że nie jest wystarczające we wszystkich obszarach” - mówi Kathy Lie, posłanka Partii Socjalistyczno-Lewicowej (SV) i członkini komisji ds. rodziny i kultury.

Popiera zarówno Lind, jak i Rognheim Nyhus w postulacie zmiany ustawy.

– „Tak jak prawo brzmi dziś, oznacza to, że psy asystujące nie mogą w pełni wykonywać swojej pracy tak jak psy przewodniki.”

Posłanka Partii Socjalistyczno-Lewicowej (SV), Kathy Lie, zaapelowała o zmianę ustawy o psach, argumentując, że perspektywa dyskryminacji nie została uwzględniona podczas ostatniego wysłuchania. Zdjęcie: Vegar Erstad

– „Nie sądzę, aby podczas rozpatrywania sprawy wystarczająco podkreślono kwestię dyskryminacji. To niestety smutne. W tym przypadku prawo dyskryminuje niektóre grupy osób z niepełnosprawnościami.”

Dlatego zadała dwa pisemne pytania ministrowi rolnictwa i żywności, Geirowi Pollestadowi, w których zwróciła się o zmianę ustawy.

W pierwszym pytaniu Lie napisała do Pollestada:

„Jaki jest status prac nad przyznaniem psom asystującym ogólnego zwolnienia z obowiązku używania smyczy, o co jednogłośnie apelował parlament podczas omawiania ustawy o psach?”

Na to pytanie początkowo odpowiedziała komisja, stwierdzając, że takie zwolnienie musi zostać uregulowane prawnie i że ten proces należy szybko rozpocząć.

Minister rolnictwa i żywności, Geir Pollestad, odpowiedział Lie:

„Użycie psów asystujących wzrasta, ale nie wszystkie formy ich użytkowania są równie dobrze zdefiniowane, a nie wszystkie rodzaje psów asystujących przechodzą ustandaryzowane szkolenie. Z tego powodu konieczne jest opracowanie odpowiednich warunków, aby umożliwić zwolnienie z przepisów dotyczących smyczy. Na ten moment jest za wcześnie, aby powiedzieć, kiedy ewentualne rozporządzenie będzie gotowe do przedstawienia na konsultacjach społecznych.”

Reakcja na odpowiedź
Zarówno Rognheim Nyhus z organizacji Norweskie Psy Asystujące, jak i Kathy Lie, reagują na odpowiedź.

– „Wygląda na to, że Pollestad nie wie, czym jest pies asystujący. Psy asystujące i psy przewodniki to właściwie koledzy po fachu. Istnieje tylko jeden rodzaj psa asystującego, który przechodzi standaryzowane szkolenie za pośrednictwem NAV”, mówi Rognheim Nyhus.

Rozczarowana: Anne Margrethe Rognheim Nyhus jest rozczarowana odpowiedzią Geira Pollestada. Zdjęcie: Dana Fadya Khalouf / NRK

– „Odnoszę wrażenie, że minister rolnictwa i żywności nie jest zainteresowany zrobieniem czegokolwiek, aby rozwiązać tę kwestię” mówi Lie, podkreślając, że ponowiła pytanie do Pollestada, ale otrzymała tę samą odpowiedź.

NRK próbowało skontaktować się z Pollestadem, który odpowiedział następująco w e-mailu:

Minister rolnictwa i żywności, Geir Pollestad, informuje Kathy Lie (SV), że nie wie, kiedy zmiana przepisów w ustawie o psach zostanie wprowadzona. Zdjęcie: Lars Tore Endresen / Lars Tore Endresen

„Odnoszę się do mojej odpowiedzi na pisemne pytania posłanki Kathy Lie, gdzie wskazałem, że rozważę rozporządzenie regulujące wyjątki od zasad dotyczących smyczy dla psów asystujących.”

Kontynuowanie łamania prawa
W Harstad zwolnienie Liv Tone Lind z obowiązku używania smyczy wygasło. Teraz musi złożyć nowy wniosek, ale odmawia.

– „Za każdym razem, gdy wychodzę z Hippie, łamię prawo. Ale robię to z radością. Pies jest dla mnie narzędziem pomocniczym.”

Najlepsi przyjaciele: Liv Tone Lind i jej pies asystujący Hippie wiernie towarzyszą sobie podczas spacerów. Zdjęcie: Tora Jarnæs Vold / NRK