Belva Lockwood – prawniczka, która ubiegała się o stanowisko prezydenta w Stanach Zjednoczonych, zanim kobiety mogły głosować

Zdjęcie: Biblioteka Kongresu

W 1884 roku Belva Lockwood zwróciła na siebie uwagę całej Ameryki. Była prawniczką i kobietą ubiegającą się o posadę prezydenta Stanów Zjednoczonych w czasie, gdy kobiety nie miały jeszcze praw wyborczych. „Sama nie mogę głosować, ale można głosować na mnie” – powiedziała w ramach wywiadu z gazetą The Evening Star. Belva Lockwood całe swoje długie życia spędziła na walce o „umieszczenie kobiety na równi z mężczyzną”, jak to sama ujęła. Była drugą kobietą w historii Stanów Zjednoczonych ubiegającą się o urząd prezydenta (była pierwszą Victoria Woodhull), pierwszą kobietą której pozwolono  praktykować prawo w Sądzie Najwyższym, lobbystką, zdolną oratorką, aktywistką na rzecz pokoju i liderką w ruchu sufrażystek. „Jak pokazuje praca i życie Lockwood, wytrwałość, spryt oraz dobre poczucie humoru mogą zamienić upadki i upokorzenia w nowe perspektywy” – napisała sędzia Sądu Najwyższego Ruth Bader Ginsburg we wstępie do książki Belva Lockwood: The Woman Who Would Be President autorstwa Jill Norgren.

Wczesne życie Lockwood

Belva Ann Bennett urodziła się 24 października 1830 roku na farmie w Royalton w stanie Nowy Jork. „Belva miała mieszane uczucia, co do swojego dzieciństwa, w którym jej dokonania i ambicje nie były zbytnio cenione. Skarżyła się na fakt, że zajmowała się na farmie opiekowaniem się zwierzętami, co było zwykle przeznaczone chłopcom, ale nigdy nie była za to doceniana. Drażnił ją fakt, że jej ojciec nie zachęcał jej do nauki ze względu na jej płeć” – pisała Norgren. Mając 14 lat, Lockwood została nauczycielką i była skonsternowana faktem, że zarabiała o połowę mniej pieniędzy, co jej kolega z pracy. W 1848 roku wyszła za farmera Uriaha McNalla, który zmarł trzy lata później, zostawiając ją samą z ich córką Lurą. Jako wdowa, Lockwood zapisała się do Genesee Wesleyan Seminary, a w 1857 roku uzyskała dyplom z wyróżnieniem. Angażowała się w powstające ruchy feministyczne i abstynenckie. W 1866 roku przeprowadziła się do miasta Waszyngton, gdzie nauczała i utrzymywała kontakt z grupą progresywnych znajomych i stała się prezeską Universal Franchise Association, organizacji walczącej o prawa wyborcze dla kobiet. W 1868 roku wyszła za dużo starszego pastora i dentystę Ezekiela Lockwooda. Razem spłodzili córkę Jessie (która zmarła przed drugimi urodzinami). Ezekiel pomógł Belvie wychować Lurę, jej córkę z pierwszego małżeństwa, wspierał jej też karierę i aktywizm.

Od dawna zafascynowana prawem, Belva Lockwood w następnej kolejności zapisała się do National University Law School. Mimo że ukończyła studia, uniwersytet początkowo nie chciał przyznać jej dyplomu, którego potrzebowała, aby dostać się do stanowej izby adwokackiej w Dystrykcie Kolumbii. Lockwood wdała się w walkę z uniwersytetem, napisała nawet list do ówczesnego prezydenta Ulyssesa S. Granta, prosząc go o pomoc. We wrześniu 1873 roku uniwersytet ostatecznie przyznał jej dyplom i w wieku 43 lat stała się częścią izby adwokackiej w Dystrykcie Kolumbii. „Myślę, że miała ogromne ego, a było to bardzo potrzebne w osiągnięciu jej celów. Duże ego nie jest szczególnie czarujące dla innych osób. Nie wiem czy byłabym jej kumpelą, ale podziwiałam jej nieustępliwość, która mi imponowała” – powiedziała Norgren.

Prawnicza kariera Lockwood

Następnym celem Lockwood stał się najwyższy sąd w państwie. 3 marca 1879 roku, po latach odmów, stała się pierwszą kobietą, której pozwolono praktykować prawo w Sądzie Najwyższym. Rok później, stała się pierwszą kobietą prowadzącą sprawę w Sądzie Najwyższym Stanów Zjednoczonych, która dotyczyła Kaiser v. Stickney. Lockwood zyskała sławę, jeżdżąc po Waszyngtonie na motocyklu, co było widziane jako skandalicznie niekobiece. Jej kariera prawnicza kwitła, przy czym reprezentowała klientów niezależnie od rasy czy płci – od podejrzanych o morderstwo do weteranów wojennych walczących o emerytury i nieruchomości. „Pośród adwokatów jest miejsce na klasę kobiet, które mają na to posmak i takt” – mówiła Lockwood, cytowana przez Norgren. W 1872 roku Lockwood z fascynacją oglądała kampanię prezydencką Victorii Woodhull, efektownej, ekscentrycznej i bystrej sufrażystki startującej w wyborach z ramienia Partii Równych Praw.

Kampania prezydencka jako świadectwo

W 1884 roku Partia Równych Praw nominowała Lockwood jako kandydatkę na prezydenta. Mimo, że jej osobowość różniła się bardzo od Woodhull, obie kobiety rozumiały istotę ich symbolicznych kampanii. „Myślę, że obie były kobietami, które rozumiały historię i jak wywierać na nią wpływ” – stwierdziła Norgren. Lockwood wiedziała, że bycie widocznym było ważną częścią bitwy o równe prawa. „Nadszedł czas, abyśmy miały swoją własną partię; własną platformę i własne kandydatki. Nigdy nie będziemy miały równych praw, jeśli ich sobie nie weźmiemy ani szacunku, jeśli go nie wzbudzimy” – pisała.

Woodhull i Lockwood budowały ruch, którego początki miały miejsce już pod koniec Wojny Secesyjnej. „Od lat 70-tych XIX wieku kobiety zaczęły ubiegać się o stanowiska w lokalnych urzędach, od sędzi pokoju po różne stanowiska edukacyjne. W większości przypadków, tak jak Belva, były wybierane przez mężczyzn, jako że kobiety nie posiadały kompetencji wyborczych” – pisała Norgren. Stwierdzenie, że kobieta mogła zostać prezydentem podniosło jednak stawkę. „Lockwood była częścią tego ruchu, ale była gotowa wziąć na siebie całą krytykę związaną z byciem bardziej oburzającą w swoich żądaniach – »Będę panią prezydent Lockwood«. W ten sposób wykorzystała moment i uczyniła go większym”.

Lockwood zwracała też uwagę na to, że Ameryka pozostawała w tyle w porównaniu z wieloma innymi krajami, w których rządziły kobiety. „Dlaczego nie nominować kobiet na ważne stanowiska? Czyż Wiktoria nie jest Cesarzową Indii? Czyż nie mamy pośród naszych rodaczek osób z równym talentem i umiejętnościami? Czyż historia nie jest wypełniona kobietami sprawującymi władzę?” – pytała. 

W przeciwieństwie do Woodhull, Lockwood rozpoczęła pełnoprawną, profesjonalną kampanię wyborczą. Jej platforma skupiała się nie tylko na prawach wyborczych dla kobiet, ale również na gospodarce i poprawie warunków życiowych dla Amerykanów z niskiej i średniej klasy bez względu na rasę. Podróżowała po całym kraju, wygłaszając przemowy, biorąc udział w wywiadach i dobrodusznie stawiała czoła krytykom. 4 listopada 1884 roku demokrata Grover Cleveland został prezydentem Stanów Zjednoczonych. Pomimo tego, że Lockwood ostatecznie nie była nawet bliska zwycięstwa, to udało jej się zostawić po sobie spuściznę. Amerykanie nazywali na jej cześć firmy, ulice, a nawet własne dzieci. Przez wiele następnych lat prawniczki wywieszały w swoich gabinetach jej portrety.

W 1888 roku Lockwood ponownie wzięła udział w wyborach, co nie spodobało się niektórym liderem ruchu sufrażystek, w tym Susan B. Anthony, według której Lockwood była nadmiernie afiszującą się egocentryczką (Lockwood za to oskarżyła Anthony o „tyrańską zazdrość”). Kampania ta skupiła na sobie mniej uwagi, co w 1884 roku, lecz to w jej czasie odbył się wywiad z dziennikarską pionierką Nellie Bly. „Mężczyźni zawsze mówią: »Zobaczmy, co potraficie zrobić«. Jeśli będziemy tylko mówić i nie będziemy nic robić, to niczego nie osiągniemy” – mówiła Lockwood w ramach wywiadu z Bly, cytowana przez Norgren.

Dziedzictwo Lockwood

Przez resztę swojego długiego życia, Lockwood stała się ważną postacią w międzynarodowym ruchu na rzecz pokoju w trakcie praktykowania prawa. „Jej ostatni występ w sądzie miał miejsce w 1906 roku. Mając wtedy siedemdziesiąt pięć lat, pomogła Czirokezom zdobyć wynoszące kilka milionów dolarów zasądzenie po tym, jak ziemie ich przodków zostały im zabrane i zostali zmuszeni do relokacji bez słusznego zadośćuczynienia” – napisała Ginsburg. Niedługo przed jej śmiercią, Lockwood została zapytana, czy wierzy, że kobieta kiedykolwiek zostanie prezydentem. „Jeśli zademonstruje, że nadaje się na stanowisko, to pewnego dnia zasiądzie w Białym Domu” – odpowiedziała. Belva Lockwood zmarła w 1917 roku – dwa lata przed tym, jak kobietom nadano prawa wyborcze.