Okres Burzy i Naporu – przegląd epoki i jej 6 cech charakterystycznych

Chris Karidis/Unsplash

Spis treści:

Definicja „Sturm und Drang”

Klasyfikacja historyczna – czym trudziła się młodzież…

Cechy charakterystyczne epoki – te 6 punktów musisz znać!

Literatura okresu.

Ważni przedstawiciele.

10 znanych dzieł.

Wiersze z czasów „Burzy i Naporu” – liryka młodych poetów.

FAQ – Wasze pytania.

Czy jesteś już odpowiednio przygotowany na sprawdzenie wiedzy?

Definicja „Strum und Drang”

Pojęcie „Sturm und Drang” jest określeniem historyczno-literackiego nurtu Oświecenia. Czas trwania epoki datuje się na lata od 1765 do 1785. Omawiany nurt powstał w momencie buntu, sprzeciwu ówczesnej młodzieży przeciwko starym wartościom. Nazwa epoki wywodzi się z tytułu dramatu „Sturm und Drang”, autorstwa Friedricha Maximiliana Klingera.
 

Klasyfikacja historyczna – co zajmowało młodzież…

W połowie wieku XVIII dominowało w Oświeceniu myślenie społeczeństwa – na piedestale poznania stawiano ludzki rozum. W tej erze najwyższą wartością było postępowanie racjonalne. Literatura miała za zadanie kształcić, formować człowieka oraz pobudzać jego rozsądek.

Istniały wyraźne i ustrukturyzowane wzorce budowy dzieł.

U schyłku XVIII wieku powstał ruch młodzieży, który odrzucał postulaty i ideały Oświecenia. Jego młodzi członkowie, za pomocą swoich dzieł, pragnęli sprzeciwić się poprzedniej epoce.

Dzieła okresu „Burzy i naporu” odznaczał nowododany element: uczucia.
 

Cechy charakterystyczne – te 6 punktów musisz znać!

Dramat

Autorzy nowego nurtu odrzucili racjonalizm oświeceniowy i chcieli na jego miejsce wpleść emocje. Dramat był dla nich odpowiednią formą wyrazu.

Można w nim było używać wyrazistego języka. W dziełach z tego rodzaju literackiego poruszano często tematy dominującego systemu bądź konfliktów międzypokoleniowych.

2. Heroizm

Podziw wobec bohaterów był naprawdę wielki. Za autorytety uznawano chociażby Prometeusza lub bohaterów Szekspira.

3. Krytyka feudalizmu

Istotnym celem twórców „Burzy i Naporu” było zniesienie ustroju feudalnego. Także zwolennicy Oświecenia odrzucali ten system.

4. Geniusz

Kolejną ważną cechą „Burzy i Naporu” jest wzajemne porozumienie geniuszy. Ideałem był bohater romantyczny (niekiedy zwany werterycznym), który to żył według własnych wartości i norm, nie podporządkowywał się wymogom społecznym.

Za cel „geniusza” stawiano swobodny rozwój osobowości, przy jednoczesnym uwzględnieniu innych ludzi. William Shakespeare uznawany za autorytet.

5. Ruch młodzieży

Sturm und Drang był ruchem oporu ówczesnej młodzieży. Wiek wielu autorów mieścił się w przedziale od 20 do 30 lat. Odrzucali oni idee Oświecenia poprzez gotowość do buntu– byli ludźmi czynu. Ważną rolę przy tym odegrał utwór Goethego – „Cierpienia młodego Wertera”, napisany w 1774 roku. Zwolennicy nowego nurtu odebrali dzieło jako wezwanie do protestu przeciwko normom społecznym i uciskowi jednostki.

6. Jednostka

Reguły ówczesnego społeczeństwa odrzucono na rzecz promowania możliwości jednostki – co znajdowało również odzwierciedlenie w języku. W poprzednich epokach dominowały sztywne formy i wartości, które odrzucili autorzy „Burzy i Naporu”. Używali oni artystycznie zindywidualizowanych form. Przede wszystkim tworzono dramaty; krytykowano w nich ówczesny porządek społeczny.

Literatura okresu „Sturm und Drang”:

Johann Wolfgang von Goethe (1749-1832)

Prawnik i poeta

Czas działalności artystycznej: 1770 – 1830

Johann Friedrich von Schiller (1759-1805)

Lekarz, historyk i poeta

„Zbójcy” (1782) to jego debiut teatralny

Johann Gottfried Herder (1744-1803)

Teolog, pisarz i filozof

Jego autorytetem był Immanuel Kant

Gottfried August Bürger (1747-1794)

Poeta i dziennikarz

„Przygody Barona Münchhausena” to jego najpopularniejsze dzieło

10 znanych dzieł okresu „Sturm und Drang”

„Zbójcy” (1781) – Friedrich Schiller

„Lenora” (1788) – Gottfried August Bürger

„Pieśni z Sesenheim” (1771) – Johann Wolfgang von Goethe

„Sturm und Drang” / „Burza i Napór” (1776) – Friedrich Maximilian Klinger

„Żołnierze” (1776) – Jakob Michael Reinhold Lenz

„Pieśni ludu” (1778) – Johann Gottfried Herder

„Wiersze skalda” (1766) – Heinrich Wilhelm von Gerstenberg

„Krucjata filologa” (1762) – Johann Georg Hamann

„Prometeusz” (1772-1774) – Johann Wolfgang von Goethe

„Intryga i miłość” (1784) – Friedrich Schiller

Wiersze „Burzy i naporu” – Liryka młodych poetów

Poezja epoki odzwierciedla dodatkowo wyżej wypisane cechy charakterystyczne. W tamtym czasie sporządzano przede wszystkim wiersze miłosne, dydaktyczne, a także dotyczące natury. Często określa się je mianem poezji ekspresyjnej. Szczególnie ważne były wiersze wolne (bezrymowe), które to oddzielały lirykę „Burzy i naporu” od dzieł o uregulowanym porządku rymów.

Czy wiesz?

Także liryka odgrywa w tej epoce ważną rolę. Obok dramatu to właśnie ballada jest najbardziej znaczącym rodzajem literackim.

Wiersze epoki Sturm und Drang – przykłady:

• „Król elfów”: Johann Wolfgang von Goethe
• „Prometeusz”: Johann Wolfgang von Goethe
• „Polna różyczka”: Johann Wolfgang von Goethe
• „Od chłopa do jego znakomitego tyrana”: Gottfried August Bürger

FAQ – Twoje pytania do tematu „Burzy i naporu”

• Kto to bohater romantyczny?

Bohater romantyczny był ideałem twórców omawianej epoki. Odznaczał się spontanicznością działań i odstępstwem od tradycji.

• Jaka jest różnica między Oświeceniem a okresem „Sturm und Drang”?

Najważniejsza różnica między obiema epokami zawiera się w tym, że w Oświeceniu to rozsądek grał najważniejszą rolę, podczas gdy w czasie „Burzy i naporu” dano wyraz emocjom.

• Skąd pochodzi nazwa „Sturm und Drang”?

Nazwa epoki wywodzi się z tytułu komedii „Sturm und Drang” Friedricha Klingera.