Czy wiesz, co średniowieczni Serbowie jedli na śniadanie?

Zdjęcie: pixabay.com

Serbowie zawsze lubili dobrze zjeść i wypić, ale bieda również była integralną częścią ich życia. To właśnie dało początek dużej liczbie dań „mało dla oczu, dużo dla ciała” – łatwych i prostych w przygotowaniu, a jednocześnie pożywnych i sycących.

Po pierwsze, zapomnij o złotych widelcach i innych sztućcach, czy rozmaitych delikatesów  ustawionych na długich stołach, gdzie każde danie obficie popija się miodem pitnym i winem. Jeżeli tak bywało, to spotkać można było na dworach władców, szlachty i innych możnowładców.

Zwykły świat – chłopi, rzemieślnicy i inni robotnicy, jedli, co mieli. Nie oznacza to jednak, że ich dania nie mogły być smaczne i zdrowe!

Proja nas nakarmiła

Śniadanie dawnych Serbów składało się zazwyczaj z zup i owsianek z żyta, owsa i jęczmienia. Przygotowywano je na wodzie lub ewentualnie z odrobiną mleka (jeśli było).

Dodawano do nich zioła jako przyprawy, choć generalnie warzyw brakowało. Wykorzystywali kapustę, a gdy starzy Serbowie mówili o „pikantnej kapuście”, mieli na myśli cebulę lub rzodkiewkę. Na święta do tego „gulaszu” dodawano również kawałek mięsa.

Innym „wariantem” tradycyjnego śniadania „zwykłego Serba” był chleb… dużo chleba!

Cicvara

Kiedy wspomina się o dawnym chlebie, większość ludzi najpierw pomyśli o proji i kukurydzianym chlebie. Co prawda tymi ciastami żywili się Serbowie, jednak przed odkryciem Ameryki na tych terenach nie było kukurydzy, dlatego w średniowiecznej Serbii chleb wypiekano z „sumješicy” i „suražicy” – mieszanki pszenicy, jęczmienia i żyta.

W trudnych (i głodnych) czasach jadano także owies, którym zwykle karmiono konie.

Upieczonego chleba nigdy nie wyrzucano, ale jedzono przez kilka dni, a nawet tygodni. Jeśli stał się zbyt twardy, zwietrzały lub spleśniały, moczono go w gorącej wodzie, aby zmiękł, i lekko gotowano. Ktokolwiek miał, mógł dodać trochę sera, mleka lub kajmaku... i tak powstała popara.

Aby przygotować to stare danie, potrzebujesz wody, mleka, sera (lub kajmaku), mąki kukurydzianej i odrobiny soli.

Zagotuj mleko i wodę, dodaj ser i tak zmieszane ponownie ugotuj. Następnie ostudź, wsyp do niej mąkę kukurydzianą i całość gotuj na małym ogniu przez około 10 minut.

Popara

Ci, którzy posiadali żywy inwentarz (a wówczas należeli do klasy nieco bogatszej), spożywali na śniadanie dużo produktów mlecznych. Oprócz mleka (krowiego lub koziego) jedli także produkty przetworzone – sery i oczywiście kajmak.

Kajmak to jedna z niewielu rdzennych potraw serbskich, mimo że samo słowo ma tureckie pochodzenie. Przed przybyciem tych najeźdźców na to terytorium Serbowie używali innej, znacznie starszej nazwy – skorup.

Łącząc tylko te dwa składniki – chleb i nabiał, dawne serbskie gospodynie domowe tworzyły niezliczone dania, z których część znana jest do dziś – popara, cicvata, gibanica, kačamak, proja, jufkara…

Potrzebujesz czerstwego chleba, kajmaku i sera, wody i soli (niektórzy dodają również mleko). Osoloną wodę doprowadź do wrzenia, następnie dodaj do niej mleko (kto chce) i stary chleb.

Pomieszaj i zostaw na małym ogniu, a gdy chleb spęcznieje, dodaj ser i kajmak. Następnie poczekaj aż ładnie się wszystko rozpuści.

Kačamak

Kačamak to tradycyjne serbskie śniadanie, do którego potrzebna jest mąka kukurydziana, woda, sól, kajmak i twardy ser. Wodę zagotowuj, a na środek miski wsyp mąkę kukurydzianą. Nie należy jej mieszać, a jedynie pozwolić, aby uformowała się na wodzie „wyspa” z mąki. Następnie cienkim wałkiem do ciasta wydrąż na środku mieszaniny otwór. Posól mąkę na powierzchni i gotuj wszystko przez około 25 minut.

Następnie wodę przelej do innego pojemnika, a pozostałą mieszaninę mocno zmiksuj blenderem, aż stanie się jednolita. Wymieszany kačamak włóż do garnka i ponownie postaw na ogień na chwilę. Gdy ciasto urośnie, zdejmij je palnika i przenieś na przygotowaną powierzchnię. W czasie gdy kačamak studzi się, roztop kajmak (ewentualnie masło) i w osobnym naczyniu rozgnieć ser.

Pokrój cienkie warstwy kačamaku i ułóż je w misce, zalej kajmakiem i posyp serem.