Historia japońskiej ceremonii parzenia herbaty

Zdjęcie: https://www.chadotea.com/

XIII wiek naszej ery

Gdy Japonia wkroczyła w trzynasty wiek naszej ery, u władzy był feudalny rząd wojskowy. Herbata i jej picie stało się symbolem statusu dla wysokich rangą wojskowych i wojowników. Do tego stopnia, że zaczęto organizować konkursy picia herbaty, a zawodnicy musieli ustalić, która z nich jest najlepszej jakości, żeby zdobyć nagrodę. Wkraczając w XVI naszej ery, picie herbaty stało się popularną rozrywką pośród japońskiej ludności. Podczas tego okresu Sen no Rikyu stał się Japońskim ekspertem herbaty oraz ustanowił precedens tego, co znamy jako Sztukę Herbaty. Rikyu napisał książkę zatytułowaną Południowy Zapis, w której wyjaśnia swoją wiedzę na temat herbaty. Promuje również ideę, że spotkanie powinno być zawsze cenione, ponieważ jest to unikalna okazja, której nigdy nie można powtórzyć. To też w tej książce opowiada o czterech zasadach, których został nauczony przez Takeno Joo. Harmonia, szacunek, czystość i wewnętrzny spokój. Rikyu założył również trzy szkoły przygotowywania herbaty, które opierały się na jego naukach i miały na celu kontynuację tradycji picia herbaty. Do tych szkół zaliczają się szkoła Urasenke, szkoła Omotesenke oraz szkoła Mushakojisenke i wszystkie trzy działają do dziś.

Tradycyjna Ceremonia Herbaty

Zanim ceremonia może się rozpocząć, do gości musi zostać wysłane formalne zaproszenie. Następnym krokiem jest wyczyszczenie herbaciarni oraz wszystkich ogrodów, które mogą się wokół niej znajdować. Lokalizacja tradycjonalnej ceremonii herbaty musi być otoczona ogrodem, który powinien być spokojny i relaksujący, aby pomóc w utrzymaniu pogody ducha. Nie powinno być kwiatów w jaskrawych kolorach, ani takich, które mają mocny zapach, ponieważ jest to postrzegane jako czynnik rozpraszający. Z kamieni o różnych rozmiarach i kształtach zostanie ułożona ścieżka prowadząca do herbaciarni. Przy drzwiach znajdzie się kamienna latarnia umieszczona obok kamiennej misy, w której goście muszą umyć ręce przed wejściem do środka. Wszystkie przyybory muszą być wybrane wcześniej tak samo jak menu, które będzie podawane. W zależności od szkoły niektóre szczegóły ceremonii takie jak czas, lokacja i spora roku, mogą się różnić. Największą różnicą pomiędzy letnią i zimową ceremonią jest umiejscowienie imbryka, który będzie używany do zagotowania wody. Jeśli chodzi o zasady dotyczące ubioru, powinno unikać się krzykliwych i jaskrawych ubrań, biżuterii, która mogłaby uszkodzić ceremonialne elementy parzenia herbaty oraz perfumy lub wodę kolońską o mocnym zapachu. Ceremonia zazwyczaj odbywa się w pokoju Tatami, do którego wejście często jest na tyle nisko, że goście muszą się schylić. W ten sposób reprezentują pokorę.

Rozpoczęcie Ceremonii

Po ukłonach gość honoru zajmuje miejsce położone najbliżej wnęki, po czym reszta gości również siada. W momencie, w którym wszyscy będą usadzeni, tradycją jest wykonanie jeszcze jednego ukłonu, a następnie podziwianie dekoracji, które zostały starannie przygotowane na ceremonię. Wystrój składał się z kwiatów sezonowych, zwoju lub obydwu. Teraz w końcu można rozpocząć przygotowywanie herbaty. Gospodarz ceremonii zaczyna, przygotowując herbatę na oczach gości. Główne wyposażenie składa się z trzepaczki do herbaty (chasen), pojemnik na sproszkowaną zieloną herbatę (natsume), łyżeczki do herbaty (chashaku) miseczki na herbatę, talerz na słodycze, czajniczek oraz mały piecyk, na którym się go stawia. Każda z tych rzeczy jest starannie wybierana i ma specjalne miejsce podczas ceremonii. Zanim herbata będzie mogła być zaserwowana lub wypita, powinno zjeść się jakiś słodki, japoński przysmak. Następnie miseczka na herbatę jest stawiana na macie tatami, przodem do gości. 

Następnie każdy z zebranych musi podnieść herbatę swoją prawą ręką i położyć na lewej dłoni. Przy pomocy prawej ręki przekręcają ją o dziewięćdziesiąt stopni w kierunku wskazówek zegara, tak, żeby przód ich dłoni nie był skierowany w ich stronę. Następnie gość powinien wypić herbatę w kilku łykach i odstawić ją z powrotem na matę. Powinni też skłonić ukłon, aby wyrazić wdzięczność za otrzymanie herbaty i jej wypicie. Pod koniec ceremonii goście mają czas, aby obejrzeć i docenić piękne detale danej im miseczki na herbatę. Gdy to zrobią, muszą odwrócić miseczkę tak, aby jej przód był zwrócony do gospodarza. Przy niektórych okazjach gospodarz może zapytać swoich gości, czy chcieliby jeszcze jedną filiżankę. Jeśli nie, ceremonia dobiega końcowi. Obrządek zamyka się umyciem przyborów przez gospodarza i odłożeniem ich na miejsce, w którym znajdowały się przed rozpoczęciem.