„Najstarszy chleb świata" sprzed 8 600 lat odkryty w Turcji

Chleb sprzed 8 600 lat został znaleziony na neolitycznym wykopalisku archeologicznym Çatalhöyük, wpisanym na listę światowego dziedzictwa UNESCO, w dzielnicy Cumra w Konyi w Turcji. Zdjęcie: Serhat Cetinkaya/Anadolu/Getty Images

W dużej mierze zniszczona struktura pieca została znaleziona na obszarze zwanym Mekan 66, gdzie znajdują się sąsiadujące ze sobą domy z cegły mułowej, na terenie stanowiska archeologicznego Çatalhöyük w południowej tureckiej prowincji Konya, według tureckiego Centrum Badań i Zastosowań Nauki i Technologii Uniwersytetu Necmettina Erbakana (BİTAM).

Archeolodzy znaleźli wokół pieca pszenicę, jęczmień, nasiona grochu i okrągłe, „gąbczaste” pozostałości wielkości dłoni, podano w środowym komunikacie prasowym.

Analizy wykazały, że pozostałością organiczną był 8 600-letni, surowy, sfermentowany chleb.

„Możemy powiedzieć, że to znalezisko w Çatalhöyük jest najstarszym chlebem na świecie” - przekazał w środę tureckiej agencji informacyjnej Anadolu archeolog Ali Umut Türkcan, szef delegacji wykopaliskowej i profesor nadzwyczajny na Uniwersytecie Anadolu w Turcji.

„Jest to mniejsza wersja bochenka chleba. Ma palec wciśnięty w środek, nie został upieczony, ale został sfermentowany i przetrwał do dziś ze skrobią w środku. Do tej pory nie ma podobnego przykładu czegoś takiego” - dodał.

Obrazy ze skaningowego mikroskopu elektronowego pokazały przestrzenie powietrzne w próbce, a obserwacja ziaren skrobi „rozwiewa nasze wątpliwości” - przekazuje w komunikacie biolog Salih Kavak, wykładowca na Uniwersytecie Gaziantep w Turcji.

Dodał, że analizy ujawniły substancje chemiczne występujące w roślinach oraz wskaźniki fermentacji. Mąka i woda zostały zmieszane, a chleb został przygotowany obok pieca, a także przechowywany przez jakiś czas. „To ekscytujące odkrycie dla Turcji i całego świata” - mówi Kavak. Według Türkcana materia organiczna - zarówno drewno, jak i chleb - została zachowana przez cienką glinę pokrywającą konstrukcję.

Çatalhöyük, wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO, było domem dla około 8000 osób w okresie neolitu, między 10 000 a 2000 lat p.n.e., i jest jednym z pierwszych miejsc urbanizacji na świecie, według BITAM.

Badania na dobrze zachowanym terenie ujawniły charakterystyczne układy mieszkalne i rozległe elementy, takie jak malowidła ścienne czy płaskorzeźby - dzięki czemu uznano je za „najbardziej znaczącą osadę ludzką dokumentującą wczesne osiadłe życie rolnicze społeczności neolitycznej”, według informacji na stronie internetowej UNESCO.

„Çatalhöyük było już miejscem innych pierwszych wydarzeń. Pierwsze na świecie wyroby tkackie odnaleziono w Çatalhöyük już w momencie wykopalisk. Drewniane artefakty również znajdowały się w Çatalhöyük. Dodano do tego farby ścienne i malowidła. Konya i Turcja mają pod tym względem wielkie szczęście” – przekazuje Türkcan.