Stany Zjednoczone potajemnie wysłały specjalną Coca-Colę radzieckiemu generałowi w celu utrzymania dobrych relacji z drugą stroną żelaznej kurtyny

Odpowiednio od lewej, brytyjski gen. Bernard Montgomery, amerykański gen. Dwight Eisenhower, i radziecki gen. Gieorgij Żukow, chwilę przed toastem. 10 czerwca 1945 r. Bettmann/Getty Images 

• Pogorszenie relacji między aliantami po II wojnie światowej oznaczało brak wymiany handlowej między Wschodem, a Zachodem. 
• Stanowiło to problem dla radzieckiego generała Gieorgija Żukowa, który w czasie wojny polubił Coca-Colę. 
• Stany Zjednoczone próbowały dostarczyć Coca-Colę Żukowowi, aby mieć przynajmniej jednego przyjaciela za żelazną kurtyną. 

Odrzucenie Zachodu i kapitalizmu przez Związek Radziecki posunęło się nawet do zakazania prowadzenia interesów z zachodnimi firmami, ponieważ nie było powodu, aby handlować z „imperialistycznymi” mocarstwami. Taka sytuacja, stanowiła problem dla Marszałka Związku Radzieckiego Georgija Żukowa, który był jednym z najbardziej szanowanych radzieckich przywódców wojskowych i przyłożył się do wielu z największych zwycięstw ZSRR nad siłami III Rzeszy. Na czym polegał ten problem? Mianowicie na tym, że Żukow bardzo polubił Coca-Colę, która została zakazana w Związku Radzieckim. Co więcej, Żukow obawiał się również, że jeśli zostanie zobaczony pijąc typowo zachodni produkt, doprowadzi to do jego ukarania. Dążąc do utrzymania dobrych więzi, administracja Prezydenta Trumana podjęła się taniej misji, aby zaopatrzyć Żukowa w jego ulubiony napój. 

Ikona kultury 

Żołnierze na linii frontu Cassino piją pierwszą Coca-Colę, która dotarła do wojsk amerykańskich we Włoszech 16 marca 1944 roku. PH/Sherman Montrose ACME 

Niezłomne poparcie Coca-Coli dla alianckich wysiłków wojennych pomogło uczynić ją zarówno wyraźnie amerykańskim symbolem, jak i rozpoznawalną marką na całym świecie. Gdy Stany Zjednoczone przystąpiły do wojny, prezes Coca-Coli Robert Woodruff nakazał swojej firmie „dopilnować, żeby każdy żołnierz mógł kupić butelkę Coca-Coli za 5 centów, niezależnie od tego, gdzie by był i kosztu dla spółki”. Ten napój gazowany był postrzegany jako czynnik podnoszący morale, a tym samym jako ważny komponent zaopatrzenia w czasie wojny. Konsekwentnie, rozlewnie Coca-Coli były budowane w pobliżu linii frontu na całym świecie, aby jak najszybciej dostarczyć napoje alianckim wojskom. Co więcej, ponad 100 pracowników znanych jako „pułkownicy Coca-Coli” otrzymało nawet stopień technicznego nadzorcy w armii i zostało rozmieszczonych na froncie, aby zapewnić żołnierzom szybką i skuteczną dostawę Coli. 

W 1943 roku gen. Dwight Eisenhower, który sam był miłośnikiem napoju, zamówił na front w Afryce Północnej 3 miliony butelek. Eisenhower zamówił również wszystkie potrzebne zapasy i materiały, aby co miesiąc móc rozlewać 6 milionów butelek. Kiedy Richard Bong, pilot armii amerykańskiej na Pacyfiku, w styczniu 1944 roku ustanowił amerykański rekord w ilości wygranych walk powietrznych, generał Henry „Hap” Arnold, szef Sił Powietrznych Armii, wysłał mu nagrodę w formie dwóch skrzynek Coli. Do końca wojny alianccy żołnierze wypili 5 miliardów butelek Coli z 64 rozlewni dookoła świata. 

„Przeźroczysta Cola” 

Żukow, Eisenhower i Montgomery na bankiecie w kwaterze głównej aliantów we Frankfurcie w Niemczech w 1945 roku. Keystone-France/Gamma-Rapho za pośrednictwem Getty Images 

Żukow upodobał sobie Colę pijąc ją podczas zebrania z Eisenhowerem po wojnie. Marszałek mógł cieszyć się Colą na spotkaniach z zachodnimi urzędnikami, ale nie w ojczyźnie, ponieważ Związek Radziecki całkowicie zakazał Coca-Coli. Żadna alternatywa nie zaspokajała pragnienia Żukowa, ale w 1946 roku wpadł na pomysł. Gdyby Coca-Cola została dostarczona bez swojego charakterystycznego karmelowego koloru, mogła by zostać uznana za wódkę, podczas inspekcji. Żukow poprosił swoich amerykańskich odpowiedników, aby sprawdzili, czy taki wyczyn jest możliwy. Mark W. Clark, który był dowódcą sił USA w amerykańskim sektorze okupowanym przez aliantów Austrii, ostatecznie przekazał wniosek prezydentowi Harry'emu Trumanowi, który skontaktował się z Jamesem Farleyem, prezesem Coca-Cola Export Corporation. W tym czasie Coca-Cola była w trakcie rozszerzania swojej działalności gospodarczej w Austrii, a jeden z jej pracowników został już przydzielony do tego zadania. Chemik ze spółki wkrótce stworzył przejrzystą wersję napoju, usuwając karmel ze składników. 

Żukow, ówczesny radziecki minister obrony, demonstruje pchnięcie bagnetem w akademii wojskowej w Dehradun w Indiach w styczniu 1957 roku. CORBIS/Corbis za pośrednictwem Getty Images 

Na prośbę Żukowa nowy napój nie był rozlewany do zwykłych butelek Coca-Coli, ale do nieoznakowanych, prostych butelek, aby stworzyć wygląd pasujący do wartości komunistycznych. Co więcej, butelki tej wersji Coca-Coli były kapslowane używając wykonanych na zamówienie białych kapsli z czerwoną gwiazdą. Do Sowietów w Wiedniu dostarczono 50 skrzynek „Przeźroczystej Coli”. Podczas gdy wszystkie inne towary wchodzące do radzieckiej strefy okupacyjnej zostały zatrzymane i sprawdzone, Coca-Cola była w stanie dostarczyć skrzynie bez żadnych problemów. Ostatecznie ten rzadki pokaz przyjaźni między Wschodem, a Zachodem okazał się być niczym więcej niż osobistą przysługą między kolegami z czasów wojny. Nie wiadomo, co stało się z napojami lub ich butelkami, a wymiana nie miała wpływu na pogarszające się relacje między dwoma blokami. Za całe te staranie Coca-Cola nawet nie otrzymał lepszego traktowania. Co więcej, jej rywal, Pepsi ostatecznie zyskał monopol w Związku Radzieckim, który trwał do 1985 roku. Co ciekawe, Sowieci raz wymienili małą flotę okrętów wojennych w zamian za dostawę Pepsi wartą 3 miliardy dolarów.