Starożytne DNA ujawnia pierwszą znaną rodzinę Neandertalczyków
Po raz pierwszy naukowcy zidentyfikowali neandertalską rodzinę: ojca i jego nastoletnią córkę, a także kilka innych osób, które były bliskimi krewnymi. Żyli oni w syberyjskich jaskiniach około 54 tys. lat temu. Zespół naukowców, wśród których znalazł się Svante Pääbo, laureat tegorocznej Nagrody Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny, opublikował w tym tygodniu wyniki badań w Nature.
Badacze wyodrębnili starożytne DNA z kości i zębów, które kiedyś należały do 11 neandertalczyków żyjących razem w Jaskini Chagyrskiej, a także 2 innych z drugiej jaskini w pobliżu. Z tych 13 osób, osiem było dorosłych, a pięć było dziećmi. Obok tych szczątków zespół znalazł również kamienne narzędzia i kości zwierząt.
Naukowcy twierdzą, że osoby znalezione w Chagyrskaya prawdopodobnie żyły w tym samym czasie, co jest niezwykłym odkryciem w tak starych miejscach, gdzie odkrycia często obejmują rozległe ramy czasowe.
„Fakt, że żyli oni w tym samym czasie, jest bardzo fascynujący. Oznacza to, że prawdopodobnie pochodzili z tej samej wspólnoty społecznej”, mówi współautor badania Laurits Skov, naukowiec z Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology w Niemczech, w oświadczeniu. „Tak więc po raz pierwszy możemy wykorzystać genetykę do badania organizacji społecznej zbiorowości neandertalskiej”.
Neandertalczycy zamieszkiwali tereny dzisiejszej Europy i Azji przez ponad 350 000 lat, aż zniknęli, niejako niespodziewanie, około 40 000 lat temu. Nastąpiło to mniej więcej w tym samym czasie, co pojawienie się w Europie Homo sapiens.
Badanie neandertalczyków jest jak „układanie puzzli, w których mamy mnóstwo brakujących elementów”, mówi Maddie Burakoff z Associated Press, antropolog z Uniwersytetu Wisconsin, który nie brał udziału w badaniu. A teraz nowe studium oznacza, że „ktoś podrzucił na stół jeszcze kilka elementów”.
DNA znalezione na stanowisku dostarcza naukowcom nowego wglądu w to, jak żyli neandertalczycy: mianowicie, kto migrował i jak społeczności wchodziły ze sobą w interakcje. Badacze znaleźli bardzo małe zróżnicowanie genetyczne w obrębie klanu, co sugeruje, że Neandertalczycy na tym terenie żyli w małych grupach po 10 lub 20 osób. „Jest to znacznie niższe niż te odnotowane dla jakiejkolwiek starożytnej lub obecnej społeczności ludzkiej i jest bardziej podobne do rozmiarów grup zagrożonych gatunków na skraju wyginięcia”, pisze zespół.
Przyglądając się bliżej, naukowcy byli w stanie zbadać mitochondrialne DNA, które matki przekazują swoim dzieciom, i porównać je z chromosomami Y, które są przekazywane przez ojców. Znaleźli większą różnorodność genetyczną w mitochondrialnym DNA, co sugeruje, że kobiety mogły przenosić się ze społeczności do społeczności częściej niż mężczyźni, być może przy wyborze partnera.
Neandertalczycy ci żyli w małych społecznościach w jaskiniach, podróżując dolinami rzek na polowania, na bizony, konie, koziorożce alpejskie i używając kamienia do tworzenia narzędzi, donoszą badacze. Narzędzia znalezione w obu badanych jaskiniach są wykonane z tych samych surowców, co oznacza, że społeczności prawdopodobnie wchodziły ze sobą w interakcje.
„Nasze opracowanie dostarcza konkretnego obrazu tego, jak mogła wyglądać neandertalska społeczność”, stwierdza w oświadczeniu Benjamin Peter, współautor badania. „Dzięki temu neandertalczycy wydają mi się znacznie bardziej ludzcy”.
Dział: Starożytność
Autor:
Molly Enking | Tłumaczenie: Barbara Błażkiewicz