W Szwajcarii znaleziono oszałamiająco dobrze zachowaną 600-letnią rękawicę

XIV-wieczna rękawica znaleziona w pobliżu zamku Kyburg w Szwajcarii jest znacznie lepiej zachowana niż inne podobne artefakty znalezione w tym kraju. Zdjęcie: Martin Bachmann/Wydział Budownictwa Kantonu Zurych

Po zwycięskiej bitwie średniowieczny rycerz wraca do szwajcarskiego zamku. Z głośnym okrzykiem odrzuca swoje cenne rękawice do kuźni. Kiedy spieszy się na uroczystą ucztę, leżą poza zasięgiem wzroku w ciemnym kącie. Niedługo potem wybucha pożar, kuźnia ulega zniszczeniu, a rękawice giną na ponad 600 lat.

No dobrze, może to nie wydarzyło się w ten sposób. Ale może tak się stało. Kiedy na nowo odnajduje się zadziwiająco dobrze zachowany fragment zbroi sprzed tak dawna, trudno nie spekulować romantycznie na temat jego pochodzenia.

Prace rozbiórkowe w pobliżu zamku Kyburg, na północny wschód od Zurychu, zagroziły miejscu, w którym znajdowało się średniowieczne miasto. Dlatego zimą 2021 r. i na początku 2022 r. przeprowadzono wykopaliska ratunkowe.  „Wiedzieliśmy, że podczas prac budowlanych wszystkie pozostałości archeologiczne w ziemi zostaną zniszczone” – powiedziała Lorena Burkhardt, kierownik wykopalisk.

Kopacze odkopali piwnicę tkacką, która spłonęła w XIV wieku. Większość znalezionych przedmiotów miała charakter prozaiczny: młotek, szczypce, pęsety, klucze. To jednak wystarczyło, aby wskazać, że w okolicy prowadzono także prace kowalskie.

Znaleziono prawie kompletną prawą rękawicę żelazną z XIV wieku, a także kilka fragmentów rękawicy lewej. Zdjęcie: Martin Bachmann/Wydział Budowlany Kantonu Zurych

A potem nastąpiło wielkie znalezisko. Prawie kompletna rękawica żelazna na prawą dłoń z XIV w. oraz fragmenty rękawicy na dłoń lewą. Według „Zurich Cantonal Archaeology”, grupy ekspertów zatrudnionych przez samorząd lokalny, która ogłosiła znalezisko w tym miesiącu, prawie każda inna rękawica znaleziona na przestrzeni lat pochodzi z późniejszego okresu. I chociaż kilka egzemplarzy z XIV wieku odnaleziono w Szwajcarii, „żaden z tych egzemplarzy nie jest tak dobrze zachowany i nie przedstawia tak wielu szczegółów projektu i dekoracji jak rękawica z Kyburga” – stwierdziła grupa.

Rękawicę prawdopodobnie nosił średniowieczny żołnierz lub rycerz, ale jak dotąd nie jest jasne, kto dokładnie i w jakim celu.

„Znamy nagrobki rycerzy z XIV wieku, którzy nosili podobne rękawice”– powiedziała pani Burkhardt. „Ostatecznie jednak nie możemy powiedzieć, czy rękawice zostały faktycznie stworzone dla rycerza, czy dla kogoś innego, kto musiał przygotować się na wojnę”.

Istnieją jednak wskazówki wskazujące na wysoki status użytkownika. „Pewne jest, że rękawice zostały wykonane na wysokim poziomie, a zakup takich elementów zbroi był odpowiednio kosztowny” – stwierdziła pani Burkhardt. „Jest zatem prawdopodobne, że rękawiczki były przeznaczone dla szlachcica lub innej wysokiej rangi osoby.”

Palce rękawicy składają się w czterech miejscach, aby umożliwić ruch; poszczególne żelazne płyty są ułożone jedna na drugiej i połączone nitami. Materiał wewnątrz rękawicy byłby skórzany lub tekstylny.„To także niezwykłe, jak dobrze zachowany jest ten egzemplarz” – stwierdziła pani Burkhardt. „Poza jednym pęknięciem wszystkie żelazne elementy prawej rękawicy są całkowicie zachowane.”

„Fakt, że znaleźliśmy płytki rękawicy wraz z innymi przedmiotami, wskazuje, że część zbroi została wykonana w kuźni” – powiedziała pani Burkhardt. „Możliwe jest również, że trafiła do warsztatu w celu naprawy, chociaż nie udało nam się jeszcze wykryć żadnych widocznych uszkodzeń ani śladów naprawy”.

Palce rękawicy składają się w czterech miejscach; poszczególne płyty żelazne są ułożone jedna na drugiej i połączone nitami. Źródło: Martin Bachmann/Wydział Budownictwa Kantonu Zurych

Jest prawdopodobne, że rękawice były przeznaczone dla szlachcica lub innej wysokiej rangi osoby. Źródło: Martin Bachmann/Wydział Budownictwa Kantonu Zurych

Rękawicę będzie można oglądać na zamku w Kyburgu przez trzy tygodnie we wrześniu. „Jesteśmy dopiero na początku badań obiektu” – powiedziała pani Burkhardt.

Nawet w przypadku tak wyjątkowego znaleziska nie na wszystkie pytania historyczne można znaleźć odpowiedź. Do wypełnienia pustych miejsc używa się domysłów, a czasami legend.

Najsłynniejszym szwajcarskim rycerzem tamtego okresu był Heinrich von Winkelried. Choć źródła podają, że rycerz o tym imieniu rzeczywiście istniał, opowieść o tym, jak w pojedynkę zabił smoka włócznią, jest oczywiście nieprawdziwa. I z pewnością niedawno znaleziona rękawica nie należała do niego.

Prawda?