Co to jest XBB.1.5?
Jest to kolejna odrośl dominującego globalnie wariantu Omicron Covid. Omicron przewyższył wcześniejsze warianty koronawirusów Alpha, Beta, Gamma i Delta od momentu pojawienia się pod koniec 2021 roku. Omicron dał również początek wielu bardziej zakaźnym podwariantom. Uważa się, że objawy XBB.1.5 są podobne do objawów poprzednich szczepów Omicron. Większość osób doświadcza objawów podobnych do przeziębienia.
Czy XBB.1.5 to więcej zarażeń czy niebezpieczeństw?
XBB.1.5 wyewoluował z XBB, który zaczął krążyć w Wielkiej Brytanii we wrześniu 2022 roku. XBB miał mutację, która pomogła mu pokonać obronę immunologiczną organizmu, ale ta sama cecha zmniejszyła również jego zdolność do infekowania ludzkich komórek. Prof. Wendy Barclay z Imperial College London powiedziała, że XBB.1.5 ma mutację znaną jako F486P, która przywraca tę zdolność do wiązania się z komórkami, jednocześnie nadal unikając odporności. To sprawia, że łatwiej się rozprzestrzenia. Rzekła, że te zmiany ewolucyjne są jak „kamienie schodowe”, ponieważ wirus ewoluuje, aby znaleźć nowe sposoby obejścia mechanizmów obronnych organizmu. Wellcome Sanger Institute w Cambridge sekwencjonuje co najmniej 5 000 próbek Covid tygodniowo, jako część ciągłych wysiłków w celu śledzenia wariantów.
Dr Ewan Harrison z instytutu uważa, że XBB.1.5 prawdopodobnie pojawił się, gdy ktoś zaraził się dwoma różnymi typami Omicron:
„Kawałek genomu z jednego wirusa zostaje połączony z innym kawałkiem z drugiego wirusa, i łączą się, a to idzie dalej do transmisji”.
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) potwierdziła, że XBB.1.5 ma „przewagę wzrostu” nad innymi podwariantami widzianymi do tej pory, ale WHO oznajmiła, że jak dotąd nie było żadnych przesłanek, że jest on bardziej poważny lub szkodliwy niż poprzednie warianty Omicron.
Gdzie rozprzestrzenia się XBB.1.5?
Według szacunków Centers for Disease Control (CDC), prawie 28% przypadków Covid w USA w pierwszym tygodniu stycznia było spowodowanych przez XBB.1.5 Wcześniej szacowało, że aż 40% przypadków to XBB.1.5. Jednak skorygowana liczba nadal stanowi gwałtowny wzrost z zaledwie 4% przypadków na początku grudnia. W ostatnich tygodniach w USA wzrosła liczba przyjęć do szpitali z powodu Covid, a rząd ponownie uruchomił program bezpłatnych testów. USA przywraca bezpłatne domowe testy Covid.
Czy wariant XBB.1.5 mógłby wystartować w Wielkiej Brytanii?
Wygląda to na prawdopodobne. Wielka Brytania miała pięć fal Omicron w 2022 roku, a dalsze skoki przypadków wydają się nieuniknione. Dane za tydzień do soboty 17 grudnia z Wellcome Sanger sugerowały, że jeden na 25 przypadków Covid w Wielkiej Brytanii był XBB.1.5, ale to było oparte na zaledwie dziewięciu próbkach, więc musimy poczekać, aby uzyskać lepszy obraz. Brytyjska Agencja Bezpieczeństwa Zdrowia ma wydać raport na temat wariantów rozprzestrzeniających się w Wielkiej Brytanii w przyszłym tygodniu. Prof. Barclay powiedziała, że spodziewa się większej liczby hospitalizacji w Wielkiej Brytanii, jeśli wariant wystartuje tutaj, „jak się spodziewamy”. NHS England powiedział, że obawy przed „twindemią” Covid i grypy zostały już zrealizowane, a oba wirusy obciążają i tak już rozciągnięty NHS.
Czy naukowcy martwią się o XBB.1.5?
Prof. Barclay stwierdziła, że nie martwi się szczególnie o ogólną populację Wielkiej Brytanii, ponieważ „nie ma wskazań”, że XBB.1.5 „przełamie” ochronę przed ciężkimi chorobami zapewnianą przez szczepionki. Ale martwi się o potencjalny wpływ na osoby wrażliwe, w tym osoby o obniżonej odporności, które odnoszą mniejsze korzyści ze szczepionek Covid.
Prof. David Heymann z Londyńskiej Szkoły Higieny i Medycyny Tropikalnej przyznał, że wciąż jest sporo do nauczenia się na temat tego najnowszego wariantu, ale powiedział, że jest mało prawdopodobne, aby spowodować poważne problemy w krajach takich jak Wielka Brytania, które mają wysoki poziom szczepień i poprzednich zakażeń. Jego obawy dotyczyły krajów takich jak Chiny, gdzie istniało zarówno niskie przyjęcie szczepionek, jak i niewielka naturalna odporność z powodu przedłużających się blokad. „Chiny muszą dzielić się informacjami klinicznymi na temat osób zakażonych, aby zobaczyć, jak wariant zachowuje się w populacji bez odporności” – powiedział prof. Heymann.