https://stalowezdrowie.pl/wp-content/uploads/2021/05/dziecko-chlopiec-w-okularach.jpg
Zespół Aspergera to zaburzenie neurorozwojowe. Ma wpływ na zdolność człowieka do komunikacji i socjalizacji.
Kiedyś diagnozowano zespół Aspergera całkowicie oddzielnie, teraz jest on zintegrowany z kategorią zaburzeń ze „spektrum autyzmu” (ang. ASD). Oficjalnie nie usłyszymy już diagnozy: „zespół Aspergera”; od maja 2013 roku publikacja pt. Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, 5th edition (DSM-5) wyróżnia tylko jedną szeroką kategorię dla autyzmu – ASD – zamiast wymieniania zaburzeń należących do spektrum.
Mimo że pojęcie nie jest już używane w kontekstach klinicznych, wielu osobom nadal pozostaje bliskie. Autyzm przejawia się na mnóstwo sposobów, a ludzie, którzy dobrze władają językiem, będąc przy tym nieporadnymi w sytuacjach społecznych, uznają termin „zespół Aspergera” za bardziej odpowiedni przy opisie ich wyjątkowego zestawu symptomów. Używa się jeszcze sformułowania „autyzm poziomu pierwszego”.
Mit nr 1: Ludzie z zespołem Aspergera są niemili
Osoby z objawami zespołu Aspergera mogą mieć problemy z odnajdywaniem się w konwersacji z innymi. Niektórzy mogą to niepoprawnie zinterpretować jako nieuprzejmość. Podczas gdy osoby z tym zespołem są zdolne, tak jak każdy inny, do bycia bezczelnym, często będą one po prostu mieć problem z odczytywaniem sygnałów społecznych i będą wydawały się nietaktowne. Mogą unikać kontaktu wzrokowego i źle interpretować zasady panujące w społeczeństwie, zatem w ich wypadku znalezienie przyjaciół lub zachowywanie się tak, by być akceptowanym przez osoby dookoła, może być większym wyzwaniem.
Osoby z zespołem Aspergera mogą również wydawać się niezainteresowane interakcjami społecznymi i sytuacją drugiej osoby. Zamiast naprzemiennego udzielania się w konwersacji i wysłuchiwania drugiej strony, mogą mieć tendencję do monopolizowania rozmów poprzez opowiadanie o sobie lub o swoich szczególnych zainteresowaniach. Takie konwersacje mogą wydawać się jednostronne.
Osoby te mogą wyglądać na oderwane od rzeczywistości, co może być pokłosiem ich trudności ze zrozumieniem niewerbalnych sygnałów, np. tych dotyczących języka ciała, lub z rozpoznawaniem, że na przykład ktoś jest przygnębiony. Może to również wynikać z bycia przebodźcowanym lub przytłoczonym. Mimo że istnieje mit, że osoby z Aspergerem są szczere do bólu i egoistyczne, mogą być one również bardzo życzliwe.
Mit nr 2: Asperger skorelowany jest z większą inteligencją
To nie tajemnica, że osoby autystyczne posiadają wiele talentów i zdolności. Niektórzy zakładają, że wszyscy z zespołem Aspergera są niezwykle uzdolnieni lub mają bardzo wysokie IQ. Mimo że będzie to prawdą dla pewnych ludzi z autystycznego grona, bycie osobą ze spektrum nie czyni z nas automatycznie muzycznych, matematycznych, artystycznych czy innych geniuszy.
Według przeglądu z roku 2016, badania sugerują korelację pomiędzy ryzykiem autyzmu a zdolnościami intelektualnymi. Inteligencję mierzy się natomiast na różne sposoby. Osoby autystyczne zazwyczaj mają zredukowaną inteligencję werbalną oraz przestrzenną, pozwalającą na obracanie brył w wyobraźni. Wzmożona jest u nich za to inteligencja płynna (1).
Jeden z symptomów autyzmu, który zazwyczaj dotyczy osób z zespołem Aspergera, to posiadanie zawężonych zainteresowań. Takie osoby potrafią wyszukać sobie jakiś aspekt rzeczywistości, na którym szczególnie się koncentrują, taki jak np. konkretny typ zwierzęcia, konkretna przyjemna rozrywka lub temat. Mogą być one postrzegane jako niezwykle inteligentne, ponieważ zwykle są w stanie rozmawiać długimi godzinami o swoich szczególnych zainteresowaniach i zdają się wiedzieć wszystko na ich temat. Jak każdy, osoby z autyzmem poziomu pierwszego mogą posiadać unikalne lub imponujące zdolności, ale mogą również doświadczać trudności w innych obszarach życia.
Mit nr 3: brak empatii
Gdy rozmawia się z osobą z Aspergerem, może się ona wydawać przesadnie szczera, pozbawiona emocji oraz empatii. To stereotyp, który generuje błędne wyobrażenia o zaburzeniach neurorozwojowych.
Mimo że osoby z zespołem Aspergera mogą mieć problem w odnajdywaniu się w interakcjach społecznych, są one zdolne do zrozumienia uczuć i emocji innych. Mają jednak trudność z przetwarzaniem złożonych emocji, a pojęcie tego, jak czują się inni, może zająć im więcej czasu. Według metaanalizy z roku 2019, wstępne badania sugerowały, iż u osób z zespołem Aspergera może występować upośledzona empatia, natomiast nowsze badania wykryły, że na zaburzenia empatii mogą wpływać takie czynniki, jak wiek i płeć.
Ludzie z zespołem Aspergera posiadają moralność, czemu przyjrzenie się było tematem badania z 2016r. Naukowcy odkryli, iż u osób z autyzmem poziomu 1. przejawiają się typowe wzorce moralnych osądów.
Mit nr 4: Zaburzenie to może zniknąć albo zostać wyleczone
Zespół Aspergera nie znika. Nie jest to pewna faza, z której dzieci lub dorośli wyrastają. Nie ma „lekarstwa” na autyzm. To część tego, kim się jest. Nie można leczyć go lekami albo terapiami, ale zabiegi takie jak terapia [behawioralna lub psychoterapia], wsparcie edukacyjne oraz inne środki mogą pomóc w radzeniu sobie z którymikolwiek z objawów.
Badanie z 2013 roku mówi, że niektóre dzieci mogą doświadczyć optymalnych rezultatów po diagnozie autyzmu, gdy już nie mają niektórych symptomów lub oznak upośledzenia; mogą jednak wymagać dodatkowego wsparcia w życiu.
Mit nr 5: Zespół Aspergera to forma fobii społecznej
Osoby z zespołem Aspergera i te dotknięte nerwicą społeczną mogą współdzielić gamę symptomów. Oba zaburzenia charakteryzują trudności w radzeniu sobie w sytuacjach społecznych, jednakże ich przyczyny są bardzo różne.
Fobia społeczna powodowana jest strachem, ale ludzie, którzy ją mają, zdolni są komunikować się z innymi osobami i być częścią społeczeństwa, nie napotykając sytuacji, w których z kontaktów tych rodzą się wyzwania. Powstrzymywać może ich strach, ale prawdopodobnie rozumieją sygnały społeczne.
Osoby z zespołem Aspergera nie mają wystarczającej świadomości zasad społecznych, aby komfortowo podejmować interakcje w społecznym otoczeniu. Mogą mieć trudności ze zrozumieniem kluczowych dla utrzymania przebiegu konwersacji niewerbalnych sygnałów, takich jak język ciała, albo z przyswojeniem żartów w sposób inny niż dosłowny.
Podsumujmy
Autyzm poziomu 1., który kiedyś nazywano zespołem Aspergera, jest zaburzeniem neurorozwojowym, które przejawia się nieporadnością w sytuacjach społecznych, hiperfiksacją na punkcie szczególnych zainteresowań, powtarzalnym zachowaniem, nadwrażliwością na bodźce, itd. Istnieją stereotypy o tym zaburzeniu, które utrwalają wśród ogółu nieprawdziwe informacje oraz mity. Autystyczne spektrum jest szerokie i nie każdy z autyzmem poziomu pierwszego będzie taki sam.
Przypisy tłumacza:
1) Inteligencja płynna (ang. fluid intelligence) – typ inteligencji pozwalający na skuteczne rozwiązywanie nowo napotkanych problemów (całkiem niezależnie od wcześniejszej wiedzy nabytej przez doświadczenie). Przeciwieństwo tzw. inteligencji skrystalizowanej (w podziale wg psychologa Raymonda Cattella).