Brudne okna mogą być siedliskiem potencjalnie szkodliwych substancji, które chronione przed usunięciem są przez długo utrzymujące się warstwy kwasów tłuszczowych pochodzące z wyziewów kuchennych.

Według nowych badań przeprowadzonych przez naukowców z Uniwersytetu w Birmingham kwasy tłuszczowe zawarte w wyziewach kuchennych są bardzo stabilne i nie ulegają łatwemu rozkładowi w atmosferze.

Oznacza to, że w starciu z twardą powierzchnią, taką jak okno, tworzą samoorganizującą się cienką warstwę, która narasta z czasem i jest bardzo wolno rozkładana przez inne substancje chemiczne znajdujące się atmosferze. Podczas tego procesu warstwa stanie się bardziej szorstka i zacznie pochłaniać więcej wody z wilgoci zawartej w powietrzu. Poza tym toksyczne zanieczyszczenia, które mogą zostać uwięzione pod trwałą skorupą, dzięki temu zostaną ochronione przed rozkładem w atmosferze.

Dr Christian Pfrang twierdzi, że „warstwy kwasów tłuszczowych nie są same w sobie szczególnie szkodliwe, ale ponieważ nie są rozkładane, skutecznie chronią wszelkie inne zanieczyszczenia, które mogą być uwięzione pod nimi”.

Badanie, zamieszczone na okładce Environmental Science: Atmospheres, zostało przeprowadzone dzięki współpracy ekspertów z Uniwersytetu w Bath, Instytutu Laue-Langevin we Francji oraz Diamond Light Source i ISIS Neutron and Muon Source w Wielkiej Brytanii.

Zespół pracował nad laboratoryjnymi „zamiennikami”, próbkami materiałów opracowanych w laboratorium podobnych do próbek „ze świata rzeczywistego”. Zostały one utkane w bardzo cienkie warstwy zanieczyszczeń o grubości zaledwie kilkudziesięciu nanometrów.

Naukowcy wykorzystali również neutrony i promienie rentgenowskie do zbadania składu warstw w nanoskali oraz zmian w ich strukturze powierzchni. Zmieniając wilgotność i ilość ozonu (kluczowej substancji zanieczyszczającej w budynkach oraz zewnątrz) naukowcy byli również w stanie naśladować zachowanie warstw w czasie.

Odkryli oni, że samoorganizujący się układ w warstwach z powtarzającymi się powłokami molekularnymi utrudnia mniejszym cząsteczkom, takim jak ozon, dostęp do reaktywnych części kwasów tłuszczowych w tych strukturach. Po osadzeniu i byciu poddanym na działanie ozonu, powierzchnie warstwy stały się mniej gładkie i coraz bardziej podatne na wchłanianie wody, co ma również wpływ na tworzenie się i istnienie aerozoli w atmosferze.