Data lotu NASA na księżyc może zależeć od awaryjnego systemu detonacji

NASA przełożyła lot masywnej rakiety Space Launch System i statku kosmicznego Orion na księżyc po problemach w trakcie dwóch różnych prób startu ostatniego tygodnia (Jonathan Newton/The Washington Post)

Podobnie jak wszystkie duże rakiety, Space Launch System NASA jest wyposażona w potężne silniki i tysiące litrów wysoce palnego paliwa zdolnego do podniesienia rakiety wspomagającej wielkości wieżowca z powierzchni Ziemi i wystrzelenia jej poza atmosferę z prędkością wielokrotnie większą od prędkości dźwięku.

Przenosi ona również bombę pokładową.

Formalnie znana jest jako system nagłego przerwania lotu (Flight Termination System), i jest systemem detonacji zaprojektowanym w celu zniszczenia rakiety w przypadku, gdy ta zacznie gwałtownie zbaczać z kursu i zagrażać ludziom na ziemi. W niebezpiecznym świecie rakiet jest to istotny i wszechobecny element bezpieczeństwa - kontrolę nad nim sprawuje wojsko. Sprawia to jednocześnie nie lada problemy dla NASA, znacznie utrudniając wystrzelenie rakiety SLS po raz pierwszy.

Siły Kosmiczne Stanów Zjednoczonych wymagają, aby baterie w systemie przerwania lotu SLS były ładowane co jakiś czas, aby upewnić się, że są w dobrym stanie. Problem NASA polega na tym, że można to zrobić tylko w budynku montażowym rakiety, co oznacza, że musieliby wykonać żmudną pracę polegającą na ściągnięciu rakiety mierzącej 98 metrów z podkładki na której się obecnie znajduje i przeniesieniu jej z powrotem do budynku oddalonego o cztery mile - to podróż, która może zająć około ośmiu godzin w jedną stronę.

Te wymagania jeszcze bardziej opóźniłyby start, który w zeszłym tygodniu został dwukrotnie odwołany z powodu innych problemów technicznych, w tym ogromnego wycieku ciekłego wodoru, którego rakieta używa jako paliwa.

NASA już wcześniej prosiła Siły Kosmiczne o przedłużenie wymogu ładowania baterii systemu przerwania lotu z 20 do 25 dni, aby próba startu mogła odbyć się w drugiej połowie ostatniego okresu startu, który zakończył się we wtorek.

Teraz NASA prowadzi rozmowy z Siłami Kosmicznymi w sprawie zwolnienia, które pozwoliłoby na ponowne wydłużenie ram czasowych. Ale tym razem musiałoby ono przedłużyć początkowy 20-dniowy wymóg do nieco ponad 40 dni, ponieważ najwcześniejsza próba startu miałaby miejsce w dwutygodniowym okresie zaczynającym się od 19 września.

Start byłby pierwszym w kampanii NASA Artemis, która ponownie wyśle astronautów na Księżyc. Zadaniem tej pierwszej misji jest wysłanie statku kosmicznego Orion na orbitę księżyca, bez załogi na pokładzie. Po nim nastąpi lot załogowy, wstępnie planowany na rok 2024, który ponownie okrąży, ale nie wyląduje na Księżycu. Lądowanie ma nastąpić w 2025 lub 2026 r.

Po latach opóźnień i niepowodzeń naukowcy NASA nie mogą się doczekać rozpoczęcia pierwszej misji. W przeszłości również zmagali się z wieloma problemami. Pierwsza próba została odwołana z powodu złego odczytu czujnika silnika. W sobotę tego samego tygodnia niemożliwe było zapanować nad znacznym wyciekiem wodoru i, jak podaje NASA, zaszedł również niespodziewany wzrost ciśnienia w przewodach paliwowych.

Teraz problem stanowią regulacje systemu przerwania lotu i nie jest jasne, czy jednostka Space Launch Delta 45 Sił Kosmicznych Stanów Zjednoczonych, która nadzoruje kosmodrom Eastern Range, udzieli ulgi.

"Ochrona ludności cywilnej jest najważniejsza, i w Eastern Range bardzo poważnie traktujemy bezpieczeństwo publiczne" - podaje Wayne Hale, były dyrektor lotów promów kosmicznych NASA i obecny przewodniczący komitetu doradczego NASA. W wywiadzie wyjaśnił, że rakiety są "po prostu ogromną bombą" i że jednostka dokłada wszelkich starań, aby zapewnić, że systemy przerwania lotu działają, zanim pozwolą na starty.

"To wytrawni profesjonaliści" - podał Wayne Monteith, były dowódca 45 Skrzydła Kosmicznego. - "Jeśli coś pójdzie nie tak, są drużyną, którą chcesz widzieć przy konsoli."

NASA poinformowała we wtorek wieczorem, że inżynierowie wymienią uszczelkę, która działała nieprawidłowo podczas wycieku wodoru na wyrzutni, zamiast cofać ją z powrotem do budynku montażowego. Pozwoliłoby to na przetestowanie uszczelnienia poprzez przepuszczenie przez nią ciekłego wodoru, który jest utrzymywany w temperaturze minus 253 stopni Celsjusza.

"Wykonywanie tej pracy na wyrzutni pozwala również zespołom zebrać jak najwięcej danych, aby zrozumieć przyczynę problemu" - czytamy w oświadczeniu NASA.

Jest jednak minus - im dłużej rakieta znajduje się na zewnątrz, tym dłużej jest narażona na zmienną pogodę, która jest powszechna na wybrzeżu Florydy o tej porze roku.

"Jesteśmy świadomi, że jesteśmy oddani na działanie żywiołów, kiedy jesteśmy na wyrzutni" - podał w sobotę dziennikarzom Mike Sarafin, kierownik misji Artemis.

Podczas wykonywania prac naprawczych NASA powiedziała, że "ustawi obudowę wokół obszaru roboczego, aby chronić sprzęt przed warunkami pogodowymi i innymi czynnikami środowiskowymi, która jednocześnie umożliwi inżynierom przetestowanie naprawy w warunkach kriogenicznych”.

Zauważono, że aby "spełnić obecne wymagania", jakie Siły Kosmiczne mają dla baterii systemu przerwania lotu, "trzeba by przetoczyć rakietę i statek kosmiczny z powrotem" do budynku montażowego, aby je zresetować.

Z tego powodu NASA może nie być w stanie podjąć próby kolejnego startu do następnej okazji - dwutygodniowego okresu zaczynającego się od 4 października. Zdolność SLS do startu zależy od położenia Ziemi i Księżyca, ponieważ statek kosmiczny Orion nie może być w ciemności dłużej niż 90 minut na raz. Jego panele słoneczne muszą pozostać oświetlone, aby mogły dostarczać energię do statku kosmicznego i zapewnić mu utrzymanie prawidłowej temperatury.